Томас Кантримен

За името е потребен тежок компромис

Скопје и Атина да се фокусираат на тоа што е можно, а не на тоа што не е, порача функционерот од САД

Слободанка Јовановска

Заменикот-помошник државен секретар на САД, Томас Кантримен, дојде во мисија на убедување во Македонија, чија цел не беше само спорот за името, туку и скептицизмот во јавноста околу ангажманот на САД.

„Не дојдов со нова идеја или со предлог за името, туку за да ја пренесам пораката дека решавањето на ова прашање бара тежок компромис што мора да биде постигнат од двете земји, во директен дијалог и со заемна доверба, а не преку медиуми. Силно веруваме дека тоа е единствен начин“, изјави Кантримен на брифингот со новинарите. Дека САД не се отсутни од Македонија и ја поддржуваат и натаму, тој се обиде да потврди на сликовит начин: „Утре ќе одам во Брисел и од врвот на највисоката црква ќе изјавам дека САД ја поддржуваат иднината на Македонија во Европската унија“, ��поред него, поддршката постои, била видлива или не.

„САД ги поддржуваат напорите на двете влади да комуницираат меѓусебно и се вклучени во нив. Но, решението треба да го најдат Скопје и Атина. Даниел Фрид, еден од нашите најдобри дипломати, ги вложи срцето и душата за да се најде решение за спорот, но не успеа. Не зашто не се трудеше, туку зашто проблемот е многу тежок. Да се трудите многу и видливо не значи дека успевате. Се чини дека двете страни премногу се потпираат на САД, а недоволно на сами себе. Верувам дека е можно решение, а САД ќе даваат поддршка и, доколку е неопходно, ќе бидат поактивно вклучени во процесот. Но, тоа нема јавно да го соопштиме, бидејќи видливоста не носи секогаш успех“, изјави тој. Притоа, потврди дека Вашингтон е во контакт со Метју Нимиц и со нашиот амбасадор што е овластен да зборува за името, но негираше дека таа улога може да се нарече посредништво или тајна дипломатија.

Околу неофицијалните тврдења дека САД се пазарат за одредени прашања со Грција на штета на спорот за името на Македонија, Кантримен кратко порача дека тоа е „прекрасна приказна“. „Ова се совпаѓа со гледањето на некои луѓе дека не станува збор само за прашање меѓу двете земји туку е вклучена и покомплексна геостратегија. Искрено не мислам дека е така и не знам што зборувате“, изјави Кантримен. На прашањето што може Македонија да очекува од претстојниот самит на НАТО во Лисабон, тој одговори дека не знае и оти од македонската и од грчката влада ќе зависи дали ќе има драматична вест или не. Притоа тврдеше дека лично е убеден во посветеноста на македонските власти да се реши спорот. „Да, убедливи се. Ние сме пријатели и го прифаќам кажувањето на Владата дека работат на случајот. Ги прифаќаме и изјавите на грчката влада дека се сериозни во напорите за наоѓање решение. Неопходно е двете влади да бидат сериозни, но и тоа не е доволно. Се' уште е тешко“, оцени тој повикувајќи ги Скопје и Атина да се фокусираат на она што е можно, а не на она што не е. Сепак, немаше став за грчките црвени линии, оградувајќи се дека ги нема и никој не му ги дал на хартија. „Немам коментар за некакви розови, сини или црвени линии, туку ги повикувам двете страни да разговараат за тоа што е можно, а што не е за да се реши проблемот“, изјави Кантримен.

Генерално, во регионален контекст Кантримен оцени дека најважни прашања за државите не се името, границите, статусот или уставот, туку владеењето на правото, па еден ден, кога Македонија ќе го реши спорот со Грција, најтежок тест за да влезе во ЕУ ќе и' биде исполнувањето на стандардите во оваа сфера. Според него, спорот за името ја одвлекува Владата и од други реформи што треба да ги исполни ако сака да напредува во ЕУ, спомнувајќи го, пред се', Рамковниот договор.