Политичари има, лидери нема

Се губи довербата во политичките лидери, особено кон лидерот на опозицијата, сметаат аналитичарите

Оливера Војновска

Двете последни испитувања на јавното мислење, на весникот „Дневник“ (што ја спроведе „Рејтинг“) и на ИРИ, покажаа големо разочарување од тоа како се движи државата, пред се', на економски и социјален план. Но, наспроти тоа што од анкетите се гледа незадоволството од политиката на Владата, од нејзините демократски капацитети и доминира перцепцијата дека сега се живее полошо од пред четири години кога се случи смената на власта, сепак, се' уште првото место е неприкосновено за владејачката ВМРО-ДПМНЕ и нејзиниот лидер, премиерот Никола Груевски.

Високи 39 отсто од испитаниците во анкетата на ИРИ се изјасниле дека Груевски заслужува уште еден мандат. Неговиот рејтинг е паднат за повеќе од 10 проценти во однос на минатата година, меѓутоа, тој и натаму е најпопуларниот политичар во Македонија.

Сондажите покажаа намалување на соодносот на популарноста на двете најголеми партии од македонскиот блок. Пред една година тој беше 3:1, а сега е помалку од 2:1 за ВМРО-ДПМНЕ (која има рејтинг од 23,5 отсто според „Дневник“ и 28,7 отсто според ИРИ). Меѓутоа, додека рејтингот на СДСМ полека расте (12, 5 отсто според „Дневник“, а 15 отсто покажа ИРИ), позицијата на поранешниот претседател на државата, лидер на опозицискиот СДСМ, Бранко Црвенковски (според двете истражувања) е забетонирана на девет отсто.

Тоа покажува дека Црвенковски не е многу омилен кај граѓаните, кои не препознаваат алтернатива на Груевски ниту кај другите политичари од македонскиот блок што се посочени на рејтинг-листите: Љубе Бошкоски - 3 проценти и Љупчо Георгиевски и Јован Манасиевски по два отсто популарност.

Политичкиот аналитичар Сефер Тахири вели дека последните анкети покажуваат голем број контрадикторности.

„Граѓаните се депримирани, не веруваат дека земјата се движи во вистинска насока на економски план, а довербата кај Груевски останува неприкосновена со мали промени. Мислам дека тоа е резултат на неговата моноетничка политика“, смета Тахири. Истовремено тој препознава сигнал дека граѓаните ја губат довербата во политичките лидери, пред се', кон лидерот на опозицијата.

„Црвенковски не успева да се профилира како лидер што ќе го обедини опозицискиот блок. Фактот што неговиот рејтинг останува на исто ниво, е доволен знак дека неговата партија, првенствено тој лично, треба да излезат пред граѓаните со појасна политичка стратегија за да се наметнат како алтернатива на Груевски. Тие во моментот објективно не можат да му се спротивстават на ВМРО-ДПМНЕ“, вели Тахири.

Според него, криза во лидерството е логична последица и на општата атмосфера на безизлезност што доминира кај народот. За да се смени црно-белата слика, смета тој, треба многу подобро да се профилира третиот пат, но и да има поголема вклученост на интелектуалци и на различни општествени групи.

Аналитичарот Имер Исмаили вели дека градењето ново лидерство не може да се случи одеднаш, туку е процес. Резултатите од анкетите и падот на популарноста кај премиерот, независно што тој и натаму останува прв на рејтинг-листите, за Исмаили се знак дека македонското општество созрева.

„Обично неразвиените нации имаат потреба од култ на личности. Кога нема институции што создаваат општествени вредности, тогаш и луѓето имаат потреба да изградат култ кон некоја личност. Последните анкети покажуваат дека ние како општество сме го надминале тоа ниво и почнуваме да созреваме. Паѓањето на популарноста на кој било лидер е добар показател за зрелоста на системот. Друга работа е градењето на личноста, која во перспектива ќе ја води државата, тоа во секој случај е подолг процес“, смета Исмаили.

Дали треба да се раководиме од популарноста на лидерите или од политиките што ги предлагаат? Жидас Даскаловски од Центарот за истражување и креирање политики вели дека водилка треба да ни бидат политиките што ги предлагаат партиите и лидерите. Тој нагласува дека проблемот не смее да се сведе на борба на суети на лидери. Тоа што граѓаните во политичката понуда не препознаваат алтернатива на Груевски е проблем на партиите, особено на најголемата опозициска.

„Видлива е тенденцијата за нерегрутација на лидери во самите партии. Може да се препознае многу себична култура на лидери што немаат резултати, а, сепак, не се повлекуваат“, забележува Даскаловски.