Претходен број

Македонија има лидери, но нема лидерство

Катастрофален раздор во државното раководство околу идниот курс што треба да го заземе земјата

Соња Крамарска

Последните случувања околу името на најдиректен начин го покажаа политичкото разногласие кај македонското раководство, а војната наместо да се смирува, се разгорува. Претседателот и премиерот направија театар од своите функции, чија публика е двомилионското население кое е двократно поделено, еднаш по етничка, а еднаш по политичка основа.

Во таква ситуација нема човек што не се прашува: дали Македонија има компетентно и политички кредибилитетно лидерство или има само лидери на партии кои единствено се грижат за состојбите во својот атар.

Дилемата ја наметна новиот американски амбасадор Филип Рикер, кој уште не седнал во канцеларијата во амбасадата на САД во Македонија, веднаш го уочи кобниот недостаток во македонската државна политика - немањето слога околу курсот на државата, кој иако е одамна заземен, со последните неколку случувања сериозно е доведен во прашање.

„Потребна е флексибилност и лидерство“, рече американскиот дипломат зачуден од бесконечната спирала на меѓусебни обвинувања на претседателот Бранко Црвенковски и премиерот Никола Груевски, кои експлодираа веднаш по неговото пристигнување во Скопје.

Експлозијата се слушна дури до Брисел каде што се повлекуваат последните потези во нацртот на есенскиот извештај на Европската комисија посветен на напредокот на Македонија.

Претседателот Бранко Црвенковски, кој вчера и завчера беше во посета на европската политичка престолнина, наиде на студен прием предизвикан од ехото на катастрофалниот раздор што моментно се случува во Македонија: да се остане на патот на евроинтеграциите или, пак, привремено или трајно да се напушти тој пат како цена за зачувување на уставното име на земјата.

Брисел е многу јасен во поставувањето на условите. „Евроинтеграцискиот процес на Македонија зависи од напредокот што ќе се направи во одржувањето на политичките критериуми, а кои бараат стабилни институции и гарантираат демократија и владеење на правото“. Ваква порака вчера доби претседателот Бранко Црвенковски на средбата со еврокомесарот за проширување Оли Рен.

Оваа општа порака има и конкретно значење, а тоа е исполнување на осумте определници, овозможување фер и демократски избори во март идната година, но и решавањето на спорот за името со Грција. Само површе�� поглед на овие услови е доволен за да се сфати дека нашата земја е се' уште далеку од добивање датум за преговори.

Посакуваната вест е очигледно дека нема да пристигне на крајот на годинава како што ветуваа политичарите, бидејќи изборите треба допрва да се случат, а и спорот за името е далеку од решавање.

Другиот проблем е капацитетот на владејачката гарнитура, и вкупно на државното раководство, да ги решава овие прашања што бездруго го влошува амбиентот до драматични размери. Претседателот и премиерот немаат единствен став околу начинот на отстранувањето на круцијалниот проблем што ја запира Македонија на патот кон Европа. Црвенковски јавно сака да биде постигнат компромис со Грција, а Груевски не сака.

„Македонија е подготвена за фер решение кое нема на ниту еден начин да го поткопува македонскиот национален и културен идентитет“, рече вчера Црвенковски во Брисел.

Но, дали претседателот има политички инструменти на располагање за да го реши спорот? Одговорот е дека нема и дека Груевски и министерот за надворешни работи Антонио Милошоски се двајцата клучни играчи кои треба да го притиснат зеленото копче за решавање на 17-годишниот спор со Грција.

Меѓутоа, уште неизлезена од последните вонредни парламентарни избори кои беа оценети како генератор на застојот на Македонија, десноцентристичката Влада на премиерот Груевски се подготвува за нови избори во март, овој пат градоначалнички и претседателски.

Според однесувањето на Владата, која дава баснословни пари за сопствено рекламирање, нема намера да ги загуби овие избори. Наспроти Владата е Црвенковски, кој се откажа од претседателската трка и со тоа има поширок простор, но не и уставни надлежности за потпишување компромис со Грција.

Поради овие дијаметрално спротивни интереси и уставно поставени позиции, не е ни чудно што македонскиот брод плови без компас или без лидерство, како што вели Филип Рикер.

Странските дипломати во земјава забрзано одат од еден до друг политички функционер во Скопје за да им ја објаснат ситуацијата во која се наоѓа нивната земја. Но, попусто. Така помина уште една година. Додека другите земји чекорат со забрзани чекори кон ЕУ и НАТО, Македонија стои во место.