Претходен број

Пренесено

Бугарија - најкорумпираната држава во Европа? (1)

Бодигарди на погребот на убиениот шверцерски барон Иван Тодоров

Животот чини колку седум куршуми

„Њујорк тајмс“ и „Интернешенел хералд трибјун“ во четвртокот објавија голема сторија за огромната корупција во Бугарија. „Хералд трибјун“ сторијата ја најавува со реченицата: „Другите земји имаат мафија. Во Бугарија, мафијата ја има земјата“. Во неколку продолженија ќе го пренесеме ова исклучително интересно четиво за состојбите во бугарското општество.

СОФИЈА - Политиката се води до смрт во Бугарија, каде што животот на политичарите може да биде толку евтин колку и потрошените куршуми, а мрачни бизнис-групи водат убиствена борба за нивно парче од огромниот колач, од договори за недвижен имот до милионите евра од фондовите на ЕУ. За време на минатогодишната жестока политичка сезона, домот на претседателката на Општинската изборна комисија беше запален, а гаражите на градоначалниците беа цел на молотови коктели.

Градоначалникот на град во централна Бугарија, познат по своите голф-терени, беше убиен со седум куршуми, со исто толку куршуми колку што го погодија и убија богатиот претседавач на градскиот совет во однадвор идиличното црноморско одморалиште Несебар. „Во другите земји има мафија“, вели Атанас Атанасов, парламентарец и поранешен шеф на агенцијата за контраразузнавање, кој е магнет за документи со кои се открива корупција. „Во Бугарија, мафијата има земја“.

Според сите мерила, Бугарија се смета за најкорумпираната земја во 27-члената Европска унија. Откако таа минатата година и' се приклучи на Унијата, таа се појави како опоменувачка сторија за западните држави кои се соочуваат со непријатната реалност и огромните трошоци за привлекување на кревките посткомунистички држави во нивната орбита, подалеку од влијанието на Русија. САД и' помогнаа на Бугарија да влезе во НАТО, ротираше војници за заеднички вежби уште од 2004 година и се обиде да ги охрабри трговската размена, образованието и демократијата. Тие тукушто обелоденија дека ќе инвестираат повеќе од 90 милиони долари во следните две-три години во објекти и опрема за заеднички воени вежби во Бугарија.

Европската унија, која сака да го подобри животот на 7,5-милионското бугарско население, намами речиси 15 милијарди долари во помош. Далеку од сопирање на криминалот и насилството, парите ефикасно беа потрошени на корупција. Откако мрачните бизнис-типови во Бугарија сфатија за колкава сума пари станува збор, посочија многу од софиските антикорупциски реформисти, тие се префрлија од купување политичари директно во политиката. Па така, летово официјални претставници на ЕУ замрзнаа речиси 500 милиони евра во финансирање и би можеле да го спречат дотокот на уште неколку милијарди, вознемирени од незапирливите криминалци кои практикуваат т.н. елегантен канцелариски криминал и ги одржуваат врските со највисоките инстанции на власта. Домашните гангстерски банди од мажи во црно - „мутри“ или лица - ја имаат контролата врз градежните проекти во Градското собрание и сомнителните бизнис-мрежи се преселија од се' помалите црни пазари за шверцувани цигари и алкохол во легалните инвестиции во секторот за недвижен имот кој е во подем. Сега овие групи се наметнуваат и во јавните служби.

Иследниците во Канцеларијата на ЕУ за борба против малверзации се фокусираат на групата Николов - Стојков, се' поголемиот конгломерат од десетина компании со интереси во месната индустрија и во изградба на ладилници, до старо железо и одморалишта на Црното Море. Водечките партнери на групата, кои минатата година на кратко беа уапсени под сомнение за измама, се фалат со врски во највисоките ешалони на власта. Људмил Стојков помогна во финансирањето на кампањата на претседателот Георги Прванов, организираше бизнис-групи за поддршка и ги одржа врските со поранешниот министер за надворешни работи. Стојков, кој не се товари за ниту едно кривично дело од апсењето во Бугарија што се случи минатата година кога беше обвинет по пет точки за измама во врска со фондовите на ЕУ, негира дека знаел за криминалните активности во кои биле инволвирани фондовите на ЕУ. Тој призна дека дал 25.000 лева (околу 17.000 долари) како донација во кампањата на бугарскиот претседател. „Учествував со донација според сите законски критериуми“, рече тој. „И никој не кажува поинаку“.

Неговиот партнер Марио Николов, против кого идната недела е закажан судски процес во Бугарија по обвиненија за измама, постигнал таен сојуз со премиерот Сергеј Станишев, посочуваат иследниците, со пренасочување на повеќе од 200.000 лева кон Социјалистичката партија на Станишев како донации од неговите компании. Во невообичаено искрениот јазик употребен во извештајот на пет страници, до кој јавноста успеа да дојде минатото лето, иследниците на ЕУ во борбата против измамите ја обвинуваат групата Стојков - Николов дека е фронт на „криминална мрежа составена од повеќе од 50 бугарски фирми и разни други европски и офшор-компании“. Меѓу обвиненијата на иследниците од ЕУ се наоѓаат и оние за даночни малверзации и малверзации со субвенции - квалификување за помошта за развој за да се купи нова опрема и потоа се доставува стара опрема од поранешна Источна Германија за да се присвои разликата. Компаниите, исто така, се обвинуваат за илегален увоз на огромни количини кинеско месо од зајак за извоз во Франција и во Германија со лажни здравствени сертификати од Аргентина.

Иследниците на ЕУ посочија дека трошоците од малверзациите и обидите за вршење други измами би можеле да достигнат 30 милиони евра. Николов, со кого успеавме да стапиме во контакт во неговата канцеларија во „Еурофриго“, компанија за ладилници во Софија, во неколку наврати одби да ги коментира документите кои откриваат донации за премиерот, за кои бугарското обвинителство обелодени дека се под истрага. Откако јавноста дојде до европскиот извештај за малверзации, Николов рече: „Јас станав државен непријател број 1. Се плашам за мојот живот“.

Премиерот Станишев не одговори на десетте обиди да се најде одговор во период од шест дена. Станишев, поранешен новинар образован во Лондонската школа за економија, во 2007 година од страна на претседателот Џорџ Буш беше наречен „господин Чист“, за неговите напори за спречување на организираниот криминал. Откако земјите-членки на ЕУ почнаа да се жалат за малверзации со фондовите за помош, Станишев изјави пред јавноста дека не постои „чадор“ за заштита од богати бизнисмени или личности од организираниот криминал. Меѓутоа, кога тој ги даде овие коментари, не беше познато дека во 2005 година тој се има сретнато со Николов. Од петминутниот видеозапис се забележува како Станишев е пречекан од Николов во неговата фабрика за обработка на месо, ја разгледува опремата и е послужен со црн дроб од гуска пред да седнат да ручаат.

Неколку недели подоцна, според извештаите за депозити што им беа предадени на обвинителите од страна на Борисов, почнаа да доаѓаат донации кон партијата на Станишев. Во нив детално се објаснува договорот за донирање на речиси 250.000 лева на Социјалистичката партија, „продолжувајќи според нашиот договор“. Наведени се и имињата на 15 лица - според презимињата, изгледа дека тие се во меѓусебен однос - и секој од нив донира 10.000 лева. Покрај тоа, во договорот се ветуваат 45.000 лева во готовина и 38.000 за изборен материјал. Еден западноевропски дипломат инволвиран во истрагата за корупцијата во Бугарија изјави дека копиите од договорите излезе дека се автентични: „Тоа значи дека тие знаеле дека нема да бидат гонети, па зошто и да не се направат тајни договори?“

(Продолжува)