Претходен број

Новиот предлог на Нимиц може да биде финален

Оли Рен на прес-конференцијата со Бранко Црвенковски јасно изјави дека политичкиот критериум е пресуден за датум за преговори

Неофицијално се дознава дека ЕУ ги посочува изборите напролет како пресвртен тест

Од нашиот дописник
Слободанка Јовановска

Брисел - „Поканата за НАТО е тука и таа одлука нема да се смени“, изјави вчера во Брисел генералниот секретар на НАТО, Јап де Хоп Шефер, на прес-конференцијата со претседателот Бранко Црвенковски. Да биде поуверлив Шефер ја повтори истата порака двапати, оценувајќи си самиот пред тоа дека се смета за редовен гостин во Македонија.

„НАТО не е инволвиран во спорот, нема и не гледа улога за себе во него, но прашањето е важно за Алијансата. Јас како генерален секретар се надевам дека наскоро ќе се најде решение, зашто членството во НАТО е рецептот за безбеден и стабилен Балкан. Верувам дека решение може да се најде“, изјави Шефер, додавајќи дека е свесен за разочараноста во Македонија, но тоа бил животен факт.

„Точно е дека НАТО не е инволвиран во спорот, но е инволвиран во последиците, зашто една земја која ги исполни сите услови не може да стане членка“, му реплицираше македонскиот претседател. Според него, во Македонија има цврста решеност земјата да го заземе местото што и' припаѓа и дека на тој план нема никакво колебање, но дека позитивниот исход е можен ако и Грција направи компромис и биде конструктивна, така како што е Македонија.

Наспроти уверувањата на Шефер дека поканата не е спорна, претседателот Црвенковски оцени дека тоа не е стопроцентно така ако политичката слика што ја рефлектира Македонија поколеба некои земји во ратификацијата. „Претпоставувам дека НАТО и земјите-членки будно ќе ги следат настаните во Македонија . Во овој момент не постојат други услови за поканата освен решавање на спорот околу името. Но, по упатувањето на поканата следува ратификација и мислам дека ние треба да направиме се' за да не им дадеме нови поводи на земјите-членки да го одлагаат приемот“, изјави тој, одговарајќи дали последните избори ќе имаат влијание на веќе добиената покана за членство. Наспроти него, Шефер беше подипломатски, порачувајќи дека одговорните, ��клучувајќи го и претседателот, треба да се справат со изборните нерегуларности и да не дозволат тоа да стои на патот на натамошниот прогрес кон членство. Претходно тој веќе најави дека процесот на реформи за Македонија не застанува тука и дека десеттиот циклус од Годишната национална програма вклучува и нови елементи, што би значело впечатокот да се поправи од изборите, но тоа не ја доведува во прашање поканата, бидејќи за неа се изјасниле веќе лидерите на Алијансата.

Шефер не сакаше да ја коментира кохабитацијата меѓу претседателот и премиерот, изјавувајќи дека преферира да се држи настрана од вакви прашања од внатрешната политика, но дека секоја земја-кандидат за НАТО треба да има нормална политичка култура. Тој избегна коментар и околу писмото на албанските партии кои се жалат дека не се почитува Законот за амнестија, бидејќи за него слушнал, но се' уште не го добил.

Пред разговорите за поканата од НАТО што виси, Црвенковски се соочи со пораката во ракавици на еврокомесарот Оли Рен дека датумот за преговори со ЕУ, со оглед на актуелните состојби во земјата, е малку веројатен. Рен побара од македонските лидери исполнување на политичките критериуми, што во нашиот случај ги нарече демократски, дообјаснувајќи дека тоа значи стабилни институции што гарантираат демократија и владеење на правото.

За волја на вистината, ниту претседателот Црвенковски во Брисел не излезе со амбициозни барања, оценувајќи накратко дека изминатите месеци во земјата се постигнати крупни резултати, но е свесен дека сме покажале и слабости. Впечатокот не го поправи ни тоа што на средбите со Оли Рен и со Хавиер Солана претседателот беше придружуван од вицепремиерот Ивица Боцевски, што требаше да биде демонстрација на единство околу ЕУ-целите, иако вицепремиерот имаше долга преписка со претседателот изминатите денови да се најде во делегацијата.

На прес-конференцијата со Рен претседателот Црвенковски, сепак, најави две крупни вести: дека очекува многу бргу Владата да излезе со одлука за признавање на Косово, бидејќи времето за анализирање и проценување поминало, што пак Рен го поздрави како конструктивен пристап; и дека по средбата во вторник во Њујорк меѓу преговарачите за името Метју Нимиц ќе излезе со конкретизиран предлог, кој може да биде и финален.

Пораките, пак, на Рен беа многу јасни. „Напредокот на Македонија во евроинтеграцијата зависи од прогресот во исполнувањето на критериумите за прием и имплементацијата на реформите. Не е коинциденција тоа што прв критериум е политичкиот, кој би го нарекол демократски критериум, кој бара стабилни институции што гарантираат демократија и владеење на правото. Овие критериуми се апсолутно фундаментални во овој континуиран политички дијалог меѓу партиите и институциите и се суштински елемент за функционирање на демократијата“, изјави Рен, практично давајќи и' црвен картон на нашата политичка елита за кохабитацијата и за случувањата околу парламентот изминатите месеци.

Рен најави, исто така, дека наредните избори се следниот клучен тест за Македонија од кој ќе зависи ставот на Брисел во однос на датумот за преговори, со оцена дека е неопходно тие да бидат слободни и фер и во согласност со меѓународните стандарди. Тој побара натамошни значајни реформи и во други области, ветувајќи дека извештајот во ноември ќе биде објективен и балансиран. Неофицијално, од ЕУ оценуваат дека вака како што стојат работите сега во Македонија нема основа за одење напред, односно дека ЕК е скептична дека проблемите што се демонстрираа досега можат да се разрешат за толку кратко време, до ноември, кога треба да се даде оцена за земјата.

И овој пат Рен не сакаше да зборува многу за спорот околу името со Грција, нагласувајќи повторно дека тој е билатерален, но дека трае предолго, па станува неопходно да се реши. „Важно е да се реши спорот околу името, иако е билатерално прашање меѓу Македонија и Грција. Верувам дека двете земји прават најмногу што можат да најдат решение и дека преговарачот Нимиц, кој покажа цврста решеност досега, ќе покаже иста таква решеност во оваа последна рунда“, изјави резервирано Рен, во согласност со тактиката дека ЕУ нема ништо со спорот, иако и тука и во НАТО тој беше главна тема.

Во тој контекст Црвенковски најави дека преговорите се во многу чувствителна и одлучувачка фаза, дека во вторник преговарачите ќе ги изнесат забелешките на Нимиц и дека врз основа на нив тој ќе излезе со конкретизиран предлог или можеби со финален предлог, па доколку има ��олитичка волја, не само од Македонија туку и од Грција, ќе биде можно да дојде и до решение на спорот.

„Свесни сме кои се критериумите што треба да ги исполниме за да добиеме датум. На тој план постигнавме значајни и крупни резултати, но свесни сме за слабостите во изминатите месеци. Сакаме со удвоени напори да го постигнеме она што го пропуштивме“, изјави Црвенковски пред Рен, но ваквата порака толкупати е слушната во Брисел, а списокот и натаму е долг.

Неофицијално се дознава дека ЕУ ги посочуваат изборите напролет како пресвртен тест, па ако сликата е многу подобра, можно е да се преиспита оцената за Македонија и пред следниот ноември, секако, ако дотогаш не стои нерешен спорот околу името на државата.

Дека претседателот Црвенковски ги сфати пораките во Брисел се виде и од неговата реакција на прашањето како ќе ги пегла ставовите со премиерот околу името, на што тој одговори дека не е тајна дека имаат разлики околу спорот за името, но тоа нема да го коментира во странство, туку ќе го решава во Скопје.