Со секс се почнува се' порано - и тоа без заштита
Светскиот ден на контрацепција одбележан без податоци за бројот на абортуси
Јасмина Јовановска
Старосната граница на младите кои првпат се одлучуваат на секс се' повеќе се симнува, но надлежните не знаат колку таблети за контрацепција се употребуваат, ниту пак колку девојки и жени завршуваат на абортус. Светскиот ден на контрацепција вчера во Македонија беше одбележан без овие податоци. Министерството за здравство немаше официјална статистика, затоа што таа била во фаза на подготовка. Срамната ситуација донекаде ја спасија стручњаците кои излегоа со податоци за 2003 година.
„Стапката на употреба на орална контрацепција во Македонија е многу ниска и изнесува два до три проценти, додека во светски рамки е 11 проценти“, истакна на вчерашната прес-конференција по поводот Денот на контрацепција д-р Горан Димитров од Клиниката за гинекологија и акушерство. Според податоците за земјите од регионот од декември 2006 година, Македонија е на дното според употребата на орална контрацепција. А колку е битна свеста за контрацепцијата укажува фактот што на секоја петта жена во светот која забременува, кај најмалку една од нив се работи за непланирана бременост, што во најголем број од случаите завршува со абортус, објасни д-р Димитров. „Многу млади жени имаат незаштитен секс во текот на првиот сексуален однос. Едно од десет раѓања е кај мајки кои и самите се' уште се деца“, истакна д-р Димитров, кој додаде дека во Македонија 80 отсто од младите не консултираат гинеколог при првиот сексуален однос.
Студиите спроведени од Министерството за здравство, како што рече претставникот д-р Едис Рамо, укажуваат дека неинформираноста за сексуалното и репродуктивното здравје е главна причина за зголемен ризик од несакана бременост и сексуално преносливи болести. И покрај ваквиот заклучок, таа немаше податоци кога е направена последната студија, какви мерки се преземени во училиштата, колку се користат таблетите за контрацепција, ниту пак колку абортуси годишно се прават во земјава, со објаснување дека извештајот се' уште се подготвува.
Гинеколозите предупредуваат дека се' помлади се одлучуваат на прв секс и тоа без заштита, дури и деца од 13- годишна возраст и дека бројот на абортуси се' уште се доближува до бројот на раѓањата, а голем број од нив, неофицијално, се вршат нелегално во приватни гинеколошки ординации. Овие случаи најчесто се откриваат кога ќе дојде до загрозувачка компликација за животот, поради што за помош тие се обраќаат во болниците. Во приватната болница „Мала Богородица- Систина“ годишно се прават од 800 до 900 абортуси. Лани од компликација од нелегален абортус извршена во друга ординација кај нив биле третирани два до три случаи, вели д-р Васил Јовковски. На Клиниката за гинекологија, пак, за разлика од 1990 година кога биле правени и до 4.100 абортуси, годинава има само 300 абортуси, но нема подат��к за лекувани пациентки од последици од илегален абортус.
Затоа, велат гинеколозите, треба да се стави акцент на контрацепцијата со која младите треба да ги запознаат прво родителите, а клучна улога имаат и медиумите.
Светските истражувања покажуваат дека 33 проценти од младите преку Интернет се информираат за заштитата од несакана бременост, сексуалното и репродуктивното здравје, а овој процент расте до 93,9 проценти кога ќе се вклучат и другите медиуми. Меѓутоа, според д-р Татјана Гуржанова од Клиниката за гинекологија, главна улога има и образованието, па затоа таа предложи покрај веронауката, во училиштата да се воведат и часови за сексуална едукација. |
