Надоаѓа време за избори

Политичката и економската ситуација е наелектризирана до степен кога е неопходна катарза

Александра М. Митевска

Надојдениот елен на социјалдемократите и нараснатата ароганција на владејачката партија стигнаа до точка пред експлозија нецел месец откако лидерот на СДСМ, Бранко Црвенковски, најави дека ја почнува битката за симнување на власта - на вонредни избори по ноември. Внатрешнополитичката ситуацијата е наелектризирана до степен кога е неопходна изборна катарза, независно од тоа како ќе се развива надворешната политика на државата околу името и евроатлантските перспективи.

Повеќето предуслови за распишување избори, се чини, се исполнети: владејачката ВМРО-ДПМНЕ заокружи еден мандат од четири години или близу половина од мандатот во коалиција со ДУИ. И додека опозицијата притиска за промена на распоредот на силите,
рејтинзите на владејачките партии и натаму се најсолидни. Две години по вонредните избори, на политичката сцена е конфузно, не само поради загрозената меѓународна позиција на државата и кризата во политичкиот дијалог, туку и поради нарушените меѓуетнички и интраетнички односи, лошата економска слика и константните задолжувања, фрлањето пари на несуштински проекти, пумпањето на државната администрација, загрозеноста на човековите права...

„Власта и партиите што ја сочинуваат се опиени од сопствената моќ. Тие веќе немаат потребно ниво на самоодговорност и критички пристап кон сопственото однесување и политиката што ја водат. Се однесуваат многу релаксирано и безгрижно, а очекувањата на населението и потребите на државата се сосема поинакви. Нивната наводна безгрижност веројатно крие страв и паника“, забележува професорот Никола Поповски, во колумна во „Дневник“. Според него, по четири години од владеењето, на сите им е потребно една нова демократска проверка, бидејќи многу нешта се сменија, а многу потребни нешта не се направија, па граѓаните треба да си го кажат своето за потоа на помирен начин да се продолжи со развојот на земјата.

Во атмосфера на митинзи, меѓусебни обвинувања преку реклами во медиумите, инциденти во Собранието, останува уште некој да го повлече „чкрапалото“ - да ја принуди ВМРО-ДПМНЕ да ги испорача потребните гласови за распуштање на парламентот и кампањата може да почне. Само што партијата од којашто се очекува да го направи тоа засега се држи на пристојна дистанца од летниот политички пожар.

Различни се размислувањата во политичките кругови за тоа колку ДУИ е подготвена да биде фактор за изборно редефинирање на односите меѓу политичките сили. Едни велат дека во ДУИ се свесни оти немаат со што да се пофалат пред гласачите и дека поради тоа нема да ризикуваат со напуштање на власта. Други сметаат дека претстојната есен е последен рок до кој ВМРО-ДПМНЕ ќе може да го тестира трпението на коалицискиот партнер, чиј рејтинг веќе подолго време бележи тренд на опаѓање и за кој може да претставува закана формирањето на партијата на Руфи Османи. Според тие проценки, ако ДУИ ја напушти коалицијата, тоа ќе го направи така што потоа ниту една друга партија од албанскиот блок нема да се согласи да биде дел од власта. ВМРО-ДПМНЕ, потоа, можеби ќе се обиде да маневрира, потпирајќи се на апсолутното мнозинство што го има во парламентот, но владеењето без албански партнер е ситуација што не би можела да се одржува долго време.

Аналитичарот Мерсел Биљали, пак, смета дека избори не се вистинскиот чекор. Тој вели дека избори нема да решат ништо, бидејќи ВМРО-ДПМНЕ мора да биде дел од решението за името и не треба да и' се дозволи да го напушти тронот во тешки моменти за државата. Според него, без решение за името ни ДУИ нема да иницира избори, бидејќи ќе нема што да му каже на електоратот.

„Прво треба да се реши проблемот со Грција, а потоа да се види дали има услови и фондови за спроведување избори. Мислам дека ниту меѓународната заедница не е расположена за изборна разврска во Македонија, бидејќи на оние што ги залажуваа граѓаните со патриотизам сите овие години сега не треба да им се дозволи да избегаат од одговорноста“, вели Биљали.

Политикологот Владимир Божиновски неодамна оцени дека ДУИ нема да предизвика избори, бидејќи и по изборите би останал истиот распоред на силите во парламентот, а партијата на Али Ахмети би се нашла во незгодна позиција кога повторно ќе треба да прави коалиција со ВМРО-ДПМНЕ.

Но, опозиционерите не мислат така. Тие сметаат дека е разнишана довербата на граѓаните во владејачките партии, а како доказ го посочуваат тоа што власта веќе не излегува толку често со анкети откако последните испитувања на јавното мислење покажаа дека почнал да и' се тенчи рејтингот.

Од опозицискиот табор прогнозираат дека на евентуалните предвремени избори ВМРО-ДПМНЕ веројатно повторно ќе има најголем број пратеници, но дека овој пат нема да биде во можност да формира влада. (А.М.М.)