Претходен број

Стратегијата на Андов за името чека да поминат изборите

Стратегија за наметнатиот спор со Грција е обврската која Собранието ја усвои како Резолуција во ноември лани

Тамара Грнчароска

Потребата од изготвување државна стратегија за решавање на наметнатиот спор со Грција е обврската која Собранието на Македонија ја усвои како Резолуција во ноември минатата година. Денес, четири месеци потоа, на дневен ред на собраниска седница се' уште не се најде ниту една предлог-стратегија за решавање на спорот со Грција.

Засега, до претседателот на Собранието е доставена само една предлог-стратегија изготвена од пратеникот и поранешен спикер на парламентот, Стојан Андов. Иако неговиот предлог првично требаше да се најде на дневен ред на Собранието на 12 февруари, во консултации со министерот за надворешни работи, Антонио Милошоски, тоа е одложено за „помирни времиња“ т.е. по изборите.

Андов, не сакајќи да детализира околу својата предлог-стратегија, за „Утрински весник“ изјави дека на тоа се решил поради обврската што ја презеде Собранието за утврдување државна стратегија за спорот околу името со Грција, но и поради својата функција на парламентарен спикер во времето кога се случуваа работите и се носеа документите кои денес ја канализираат Македонија во спорот.

„Се распрашав кај моите колеги-пратеници и разбрав дека никој не работи на документ за стратегија, а тоа како обврска на законодавниот дом и моја, како поранешен претседател на Собранието, бидејќи ги знам тие работи, ме обврза да направам стратегија“, ни изјави Андов. „Нудам стратегија која може да помогне да се уочи во која правно-политичка ситуација се наоѓаме како држава, врз основа на документите што сме ги усвоиле“, вели Андов.

Насоките што ги дава Андов се содржани во 12 точки и се засноваат врз Извештајот на т.н. Бадинтерова комисија, резолуциите на ОН од 1993 година за зачленување на Македонија во таа организација и за решавање на разликите околу уставното име на нашата земја со Грција, како и Привремената спогодба со Грција од 1995 година.

Во предлог-стратегијата се наведува дека Македонија треба да води сме��ка дека „спорот со Грција и неговото успешно решение е составен дел на процесот на признавање на нашата земја како независна држава“ и заземањето на местото што и' припаѓа во меѓународните односи. Наведувајќи ги условите, т.е. обврските што ги има преземено Македонија во поглед на спорот, Андов предлага земјава да инсистира на ставот на Советот за безбедност од Резолуцијата 817 договореното решение да биде користено како замена за сегашната референца во ОН. Тој, исто така, наведува дека причините што ги има наведено Грција за да ги оправда своите ставови, а тоа се територијалните претензии и непријателска пропаганда од страна на Македонија, се елиминирани со уставните измени што ги направи земјава во 1992 година, и треба да се објаснува дека и по двете причини во текот на преговорите се постигнати резултати „кои можат да бидат рамковно дефинитивни“.

Точката осум од предлогот е посветена „непријателска пропаганда“ и на тоа дека Македонија има преземено обврска за спречување на такво нешто спрема Грција, особено користењето на сонцето од Вергина и картите на целата територија на географска Македонија, но се наведува дека во досегашниот тек на разговорите „нема договор меѓу двете страни што точно се подразбира под категоријата ’непријателска пропаганда’“ и оти таа категорија не е прецизно објаснета ниту во Привремената спогодба.

За македонското малцинство, во предлогот на Андов се разгледуваат и различните гледање на ова прашање, при што, според него, станува збор за два различни концепта на двете страни во поглед на почитување на правата на малцинствата. Грција има еден модел на третман на малцинство што произлегува од Лозанскиот договор склучен меѓу Турција и Грција, додека нашата земја има прифатено и неколку други меѓународни документи. „Ако Грција го прифати концептот што го застапува Македонија, тоа ќе доведе до многу крупни последици не само во врска со македонското малцинство таму“, стои во документот, како причина зошто во Привремената спогодба е прифатен концептот на однос кон малцинствата на Грција. „Тој факт треба да се има предвид секогаш кога државен орган или раководител од нашата земја презема некаква активност на тоа поле“, препорачува Андов.

Тој, врз основа на резолуциите од ОН и документот од Бадинтеровата комисија, објаснува зошто спорот околу нашиот јазик и неговото име немаат основа.

Предлагачот како една од основните насоки на стратегијата го наведува „фактот дека прашањето на овој спор не е прашање на една партија, на една Влада, на една личност, туку дека во врска со него е потребно комплетно меѓусебно разбирање на сите политички фактори во државата“.