Сценариото ОНА со краток здив

За Европската унија заканите од екстремистите се целосно неприфатливи

Светлана Унковска

Повампирувањето на ОНА за експертите е само поединечен инцидент, кој не преставува никаква закана и опасност за повторување на воениот конфликт од 2001 година. Случајно или не, на деветгодишнината од започнувањето на оружениот конфликт во Македонија, се открија бункери со големи арсенали оружје, а ОНА повторно се јави со соопштение во кое ја презеде одговорноста и најави дека продолжува со дејствување.

По само три дена од акцијата на МВР на Скопска Црна Гора, во неделата по електронски пат беше испратено коминике до телевизија Алсат-М на кое стои потпис на извесен Арбен Селими и печат на УЧК. Во него покрај тоа што е наведено дека зад собирањето оружје стои таканаречената ОНА се тврди и дека таа и натаму е активна. Веднаш потоа со реакција се огласи и ДУИ, партија што произлезе по воениот конфликт во 2001 година. Оваа партија се прогласи за единствен легитимен наследник на ОНА и ги повика граѓаните да не подлегнуваат на вакви провокации. Вчера и евроамбасадорот Ерван Фуере истакна дека такви соопштенија се
неприфатливи и наедно ја поздрави акцијата на МВР за откривањето на оружјето. Доза вознемиреност околу безбедноста на државата, но и предупредување до власта упатија и опозициските СДСМ и Нова демократија.

И додека се редеа дилемите за нашата безбедносна состојба, израелскиот шеф на дипломатијата, Абигдор Либерман, потенцира дека безбедносните закани за меѓународната заедница не доаѓаат од Балканот, туку светот се соочува со други закани и предизвици.

„Денес имаме постабилен Балкански регион. Македонија е многу добар пример за земја која придонесува за стабилноста не само на Балканот, туку и во Ирак, Авганистан, што е многу важно за постигнување на целта - безбедноста во светот“, изјави Либерман по средбата со својот македонски колега Антонио Милошоски.

„Се информира албанската јавност во БЈРМ дека на 28 април оваа година, кај месноста Студен на Скопска Црна Гора, каде што се наоѓал пунктот за снабдување на ОНА, нашите војници наидоа на заседа на вооружените сили на славомакедонците“, се вели во коминикето во кое се наведува и дека исходот од тој инцидент е „еден убиен од страната на непријателот и еден полесно повреден војник од единицата за логистика на ОНА“.

Евроамбасадорот Фуере на вчерашното предавање за ЕУ во Куманово го отфрли коминикето на ОНА, оценувајќи го како соодветен начин за справување со ситуацијата. „Соопштението испратено од ОНА е сосема неприфатливо за ЕУ. Знаете дека минатата недела заедно со САД и ОБСЕ издадовме заедничко соопштение во кое го осудуваме секое насилство и каков било обид и ќе повторам дека е неприфатливо тоа за нас“, изјави Фуере. Тој наедно ја поздрави акцијата на МВР, охрабрувајќи ја да продолжи со нивната брза и правилна реакција. „Сметаме дека ова е вистинскиот начин за целосно спра��ување со ваквите случаи. Во минатонеделното соопштение ќе забележите дека го храбревме целосното спроведување на Рамковниот договор, кој останува единствена и вистинска рамка за целосно спроведување на обврските во овој контекст“, потенцираше Фуере.

Опозициската СДСМ ги осуди сите активности поврзани со радикални методи што го уриваат уставниот поредок на земјава, но истовремено ја повикуваат власта и особено МВР да ги преземе неопходните мерки. „Такви количини оружје, како и лиферување на извесни коминикеа на ОНА упатуваат на потребата МВР да ги преземе сите потребни дејства за навремено откривање и превенирање какви било активности и негативни појави од ваков тип. Ова е уште едно предупредување на сите политички фактори, а пред се' до власта колкаво внимание треба да се посветува на меѓуетничките односи“, порачаа од СДСМ.

Вознемирени за безбедноста во земјава се и од Нова демократија, од каде што укажуваат дека итно треба да се подобри вкупната состојба во државата, за која одговорност треба да понесат партнерите во владината коалиција ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ.

„Овие проблеми се многу сериозни и можат да бидат уште посериозно ако во континуитет се продолжува со овој игнорантски однос спрема албанското население и верувајте дека ситуацијата ќе стане уште посериозна отколку што мислиме“, потенцира пратеникот на Нова демократија Абедин Зумбери. Според него, не би било чудно да се повтори 2001 година, поради тоа што и по девет години од конфликтот, не се исполнува Рамковниот договор.

Со спротивно мислење за повторување на конфликтот е Благоја Марковски, експерт за воени прашања. Ваквата анализа тој ја базира на фактот дека актуелната внатрешна состојба битно се разликува од онаа во 2001 година и поради сегашната констелација на меѓународни односи.

„Моите процени зборуваат дека оружјето што е пронајдено на таа локација има поврзаност со подготовка за терористички акции со некакви групации на тој терен. Но, нивното дејство би било од локален карактер и место, но немаат никаква поддршка и не можат да предизвикаат некаков ефект на нарушување на безбедносната состојба“, вели експертот Марковски. Меѓутоа, тој упатува дека коминикето што е испратено е од некаква ОНА во која се останати незадоволни членови на оваа поранешна организација.

„Ова е еден дел од ОНА, која фактички никогаш не се разоружа, но сум убеден дека зад ова не стои Али Ахмети. Тоа се припадници од 2001 година кои или не ги добиле заслугите што им биле ветени тогаш или не можат да се помират со неостварувањето на сонот на паналбанизмот. И зад ОНА нема некоја поголема структура“, тврди Марковски.

Аналитичарот Назми Малиќи вели дека безбедносната ситуација во голема мера зависи од сериозноста на една влада и колку таа ги избегнува државните приоритети во замена за партиски интереси. „Мислам дека во секој момент перманентно треба да се следат коалиционите односи меѓу партиите, особено оние што ја сочинуваат власта. Тие треба да ја поделат одговорноста и да го зајакнат дијалогот со сите партии и актери кои на некој начин имаат влијание во градење на стабилноста во државата. Истовремено и секое одолжување на концептите Македонија да биде членка на НАТО и на ЕУ ќе продуцираат вакви сценарија“, порачува Малиќи.