Претходен број

Во Македонија политичкиот терор позастапен од сексуалниот

Според пилот-истражувањето на ССМ, од 510 анкетирани лица, 41 отсто се изјасниле дека се жртви на мобинг

Маја Томиќ

Во државата постои мобинг и тоа во изразена форма. Голем дел од вработените се изложени на неетичка, патолошка комуникација на работното место, односно психички се малтретирани од едно или повеќе лица. Оваа модерна цивилизациска болест, присутна во земјава од транзицискиот период, резултира со големо ментално и социјално страдање на работникот и проблеми во неговото нормално функционирање на работа. Целта на лицата кои вршат мобинг, таканаречени мобери, а тоа се најчесто работодавци или други претпоставени, е преку разни притисоци да предизвикаат елиминирање на работниците од соодветно работно место или нивно прогласување за неподобни.

Кај работникот, како последица на мобингот, се појавуваат повеќе здравствени проблеми: главоболки, несоница, хроничен замор, хипертензија, кардиоваскуларни проблеми, апатија, депресија и слично.

Според пилот-истражувањето кое го спроведе Сојузот на синдикатите на Македонија во приватниот и во јавниот сектор, со цел да види дали има мобинг во земјава, од 510 анкетирани лица, 41 отсто се изјасниле дека се жртви на мобингот и дека имаат здравствени проблеми. Тоа е загрижувачки, ако се има предвид дека европскиот просек изнесува 25 отсто. Триесет отсто се изјасниле дека трпат политички притисоци, 14 отсто рекле дека биле под притисок поради потеклото, а по 5 отсто од анкетираните соопштиле дека биле сексуално и физички малтретирани на работното место.

Ова е прво истражување од ваков вид во државата. Од неодамна е издаден и првиот едукативен прирачник од ССМ, фондацијата „Фридрих Еберт“ и Македонското мобинг-здружение. Во него има инфо��мации, превенции за мобингот и начините за заштита од него. Од ССМ најавуваат дека кон крајот на летото ќе излезат и со предлог на закон за мобинг, при што се надеваат на соработка од социјалните партнери, Владата, политичките партии и невладиниот сектор. Во подготовката на законот ќе се следи примерот на соседните држави, а ќе се применат и искуства од светот.

Целта е мобингот да се издвои како посебно право од работен однос, како што е во скандинавските земји, Франција и во Англија.

Моментално, во ЕУ мобингот е рангиран на четврто место според ризиците на работното место, а процена е дека за неколку години тој ќе биде прв според степенот на ризик. Во ЕУ е донесен посебен закон за мобинг уште во 1876 година. Во САД ваков закон има од 1964 година, додека Канада донесе закон за мобинг во 1984 година. Според статистика на ЕУ, во светот секои четири и пол секунди на каков било начин се повредува работник, а на секои три и пол минути умира по едно лице од причини поврзани со работата. Во САД секој четврти работник е подложен на мобинг, а во Велика Британија секој осми, покажува статистиката.

„Мобингот станува се' помасовен во Македонија и потребна е стратегија за спречување на оваа појава. Пред се', треба да се едуцираат вработените, кои преокупирани од егзистенцијални проблеми, често и не се свесни дека се жртви на мобинг, се' додека не им се наруши здравјето и нормалниот тек на животот. Последиците од мобингот не се само за работникот и не се однесуваат само на неговото здравје. Притисоците на работното место ја намалуваат продуктивноста во работната организација, профитот на компанијата, каско и нејзиниот углед“, вели Инда Костова-Савиќ, раководителка на сектор за едукација од ССМ. Таа додава дека работникот треба да знае како да се справи со мобингот и од каде да побара заштита. Притоа, синдикатите ја имаат клучната функција. Заради заштита на работникот, претставникот на синдикатот треба да разговара со работодавецот, а ако има потреба, да обезбеди правна помош, да побара стручна помош за лицето или, пак, да го издигне мобинг-случајот на повисоко синдикално ниво.