Претходен број

Лидерите без договор за цензусот

Али Ахмети ретерира во барањето да има и потпретседател на државата кој би бил Албанец

Светлана Унковска

Лидерите на четирите политички партии на ВМРО-ДПМНЕ, Никола Груевски, на СДСМ - Зоран Заев, на ДУИ - Али Ахмети, и на ДПА - Мендух Тачи, по вчерашната две и полчасовна средба, излегоа без никаков конкретен договор за ниту едно прашање. Од темите за кои требаше да се расправа на оваа рунда средби на лидерската четворка се стигна единствено да се разговара за измените во Изборниот законик и за иницијативата за уставни измени во делот на изборот на шефот на државата, со кој се предлага укинување на цензусот во вториот круг.

За измените во Изборниот закон нема согласност од ДУИ и ДПА, а тие не се согласуваат ни да се воведе можноста да гласа и дијаспората и да се воведат квоти за помалите етнички заедници, затоа што во тој случај, според нив, Бадентеровото мнозинство би го изгубило значењето.

За СДСМ начелно е прифатливо ваквото решение, но оттаму инсистираат да се ажурира списокот со бројот на граѓаните со право на глас, а привремено живеат надвор од државава.

Иницијативата од ВМРО-ДПМНЕ за уставните измени што се однесува на целосно укинување на цензусот не доби поддршка од другите партии. Груевски по средбата изјави дека треба да се побрза со донесувањето на измените на Изборниот законик бидејќи, како што рече, тоа е еден од осумте услови од Европската унија, а исто така побара и што побрзо да се постигне договор и околу уставните измени за кои се потребни најмалку три месеци, а претседателските избори треба да се одржат во март наредната година.

„Потребата од укинување на цензусот е поради многуте неправилности од досегашните избори и тоа е нешто што е побарано и од ОБСЕ, кое препорача негово укинување. Тврдењето дека претседателот избран без цензус нема да има легитимитет е само извртување на тезите, бидејќи нема полош легитимитет од оној тој да биде избран на избори со тепачки, инциденти и полнење кутии. Каков легитимитет има човекот кој сега ја врши функцијата претседател на Македонија“, рече Груевски.

Лидерот на опозициската СДСМ, Зоран Заев, рече дека побарал да се отворат и прашањата за Деловникот, за законите кои по итна постапка беа донесени во Собранието.

„Начелно за гласањето на дијаспората имаме позитивен став, а околу квотите на етничките заедници прв пат бевме информирани и нашиот предлог беше да видиме дали предлогот за 10 фиксни места е прифатлив за самите етнички заедници, имајќи предвид дека за ова нема никаква поддршка од страна на албанските партии. Во врска со цензусот, првично бевме информирани дека ќе разговараме за негово намалување на 30 проценти, а не и за укинување“, истакна Заев. Тој додаде дека треба да се внимава да се задржи легитимитетот при изборот на претседател, но сепак конечниот став ќе го соопштат на наредната лидерска средба закажана за една недела.

Изненадувачки беше и ретерирањето на лидерот на ДУИ, Ахмети, кој од првичните заложби изборот на шеф на државата да биде во Собранието во пакет со потпретседател Албанец, вчера излезе со сосема поинаков став.

„Сметам дека овој пристап е многу погрешен, затоа што многу лесно може да се случи претседател на државата да биде Албанец и начелно секој граѓанин на Македонија од која било етничка заедница што ги исполнува законските услови може да биде претседател, затоа ние не пристапуваме на ваков начин“, истакна Ахмети. Тој на прашањето дали се разговарало околу хашките случаи и за признавањето на Косово рече дека не било разговарано, а за прашањето за Косово потврди дека лидерот на ДПА, Мендух Тачи, побарал да се расправа.

Дециден во својот став дека е против укинување на цензусот беше лидерот на ДПА, Мендух Тачи.

„Ние сме против тоа, мислиме дека се создава јавна клима дека ова е против Албанците и се сака да се тргнат Албанците во одлучувањето во вториот круг. Побаравме да се отвори разговор за потпретседател на држава без оглед дали тој ќе се избира во парламентот или на непосредни избори. Ако покрај кандидат за претседател, има и кандидат за потпретседател, ќе нема проблеми околу исполнувањето на цензусот. Но сепак се' уште се разговара“, рече Тачи. Тој за предлогот за внесување квоти за помалите етнички заедници вели дека на тој начин ќе се изгуби значењето на Бадентеровиот принцип. За да се задржи балансот, тој предлага да има плус 30 пратеници, од кои 12 Македонци, осум Албанци и десет од помалите етнички заедници.

Лидерите на четирите партии ќе ја продолжат средбата идниот четврток, кога освен започнатите теми за Изборниот закон и укинување на цензусот, треба да разговараат и дали хашките случаи можат да бидат опфатени со Законот за амнестија, потоа прашањето за името, признавањето на Косово, за Деловникот и сите други закони кои беа донесени во Собранието по итна постапка.