Претходен број

Буш ја храбри Македонија за компромис

Секое споменување на Македонија во Загреб беше прекинувано со аплаузи

Од нашиот известувач
Димитар Чулев

Загреб – Македонија само во неколку дена доби толку голема американска јавна поддршка за да почувствува дека зад себе сигурно ја има како пријател најголемата светска сила – Америка, но доби и порака македонските лидери да го завршат својот дел од работата и да најдат решение во компромис околу спорот за името. Отворената поддршка за Македонија на Џорџ Буш за време на посетата на Загреб, само два дена по мрачната одлука на НАТО во Букурешт, внесе поведро расположение кај македонските граѓани.

По силната поддршка на Буш, сега ние треба да го завршиме својот дел од работата. Лидерски средби на политичките партии, собраниска седница, консултации со интелектуалци и експерти, се дел од активностите на македонскиот државен врв со цел да започне градењето стратегија за дефинитивно решавање на спорот околу името со Грција, кој минатата недела беше причина Македонија да не добие покана за членство во елитниот НАТО-клуб.

Ова го најавија шефот на државата, Бранко Црвенковски, и Никола Груевски во саботата од Загреб по средбата со американскиот претседател Џорџ Буш, порачувајќи дека нема простор за разочарување.

„Жалам поради тоа што НАТО не ја покани Македонија, иако земјата направи големи напори во реформите... и дава значаен придонес во мисиите на Алијансата“, изјави Буш пред околу пет илјади загрепчани во говорот на плоштадот „Св. Марко“, кој беше централен настан од неговата посета на Загреб. Сите присутни секое споменување на Македонија во обраќањата на шефот на Белата куќа и на хрватскиот премиер Иво Санадер го прекинуваа со аплаузи. Со аплаузи и отворено изразување почит беше дочекано доаѓањето и на претседателот Бранко Црвенковски и на премиерот Никола Груевски на свечената бина.

Темата за одложеното асоцирање била доминантна на работниот ручек на Буш и државниот секретар Кондолиза Рајс со лидерите на Хрватска, Албанија и на Македонија. Повторен бил јасниот американски став, кој го поддржуваат и Хрватска и Албанија дека „Македонија мора да добие покана колку што е можно побрзо“.

„Знам дека ова е период во кој сите ние чувствуваме дека ни е нанесена голема неправда, што е точно. Меѓутоа, свесен сум дека многу рационално и обмислено треба да пристапиме кон дефинирање и редефинирање на стратегијата според која ќе се однесуваме во точното позиционирање на највисоките приоритети на Македонија во наредниот период“, рече Црвенковски на средба со македонските новинари.

Половина час подоцна, на одвоена прес-конференција, премиерот Груевски изрази уверување дека „Македонија има сили и ќе успее. Тоа е несомнено. Се разбира дека следната недела ќе преземеме чекори кои сигурно ќе вклучат пошироки консултации со експерти од политичкиот живот, но и други фактори од општественото живеење“, рече премиерот.

Доза оптимизам дека не е се' готово внесе средбата со американскиот претседател Џорџ Буш во Загреб, која претставуваше продолжување на разговорите започнати во Букурешт. Американскиот претседател го одржа ветувањето и во Загреб во саботата имаше средба со лидерите на земјите од Јадранската тројка, иако Македонија на Самитот во Букурешт не ја доби очекуваната покана за НАТО.

Меѓутоа, одвоените прес-конференции на претседателот и на премиерот во Загреб меѓу новинарите беа протолкувани како почеток на крајот на единството кое македонската делегација го демонстрираше во Букурешт. И во ставовите околу тоа кога и како треба да се позиционира земјата пред проблемот (кој не само што не е блиску до решение туку дополнително е компликуван со колективното чувство на огорченост во јавноста) можеше да се забележат благи спротивни нијанси.

Според Црвенковски, трагедијата на Македонија во минатото била што никогаш немала сојузници. Но, сега, според него, „како никогаш досега САД и други членки на ЕУ и на Алијансата се подготвени и самите директно да помогнат и да се инволвираат во процесот на изнаоѓање решение за спорот околу името. Сега имаме искрени, вистински и моќни пријатели и... треба да имаме предвид дека овој момент можеби нема да се повтори и треба да најдеме начин како да се валоризира ова“.

Македонскиот претседател истакна дека од американска страна му било укажано да се побрза со преговорите и изнаоѓање решение „и пред есен“, кога се претседателските избори во САД по кои може ќе останеме и „без симпатиите на претседателот Буш“.

Груевски изјави дека „тие се оптимисти дека во наредниот период прашањето за името ќе се реши“. Груевски рече дека го запознале Буш со детали за нашиот идентитет и некои проблеми што доаѓаат и дека „Буш и неговите советници се детално брифирани за проблемите со името“.

Различно од претседателот, кој смета дека треба да се искористи моментот, Груевски нагласи: „Ние како држава продолжуваме понатаму. Кога ги правиме реформите, не ги правиме приоритетно поради НАТО и ЕУ. Ги правиме, пред се', за себе, за нашиот народ, да имаме подобра економија, повеќе работни места, поквалитетен живот, а сето тоа ќе не' доведе во ситуација да бидеме поканети во НАТО и во ЕУ, така што ќе продолжиме реформите да ги правиме за себе. Потврдивме дека ќе продолжиме со темпото на реформи. Всушност, јас не знам да работам поинаку“, изјави Груевски.

Црвенковски ја осуди постапката на Грција „која со своето вето во Букурешт директно и брутално ја прекрши привремената спогодба од 1995 година“ и додаде дека согласно со тоа престанува и обврската на Македонија да преговара со Грција во спорот со името. Но, тој инсистираше дека не треба да се пропушти периодот додека сегашната американска администрација на чело со Буш е на власт и додаде дека само „со максимално единство на домашен план и со целосна посветеност и аргументација на надворешен план да се обидеме да го оствариме она што сите сакаме да го постигнеме“.

И Груевски, исто така, смета дека е потребно да се направат потемелни консултации, но потоа да се донесуваат одлуки. Премиерот го илустрираше тоа со зборовите: „Кога ќе ми се случи една ваква работа и за нацијата, три-четири дена не донесувам никакви одлуки, додека чувствата не се смират. Овие денови ги оставам за консолидација на сите нас“.

Во саботното интервју за „Дневник“ Груевски вели дека Караманлис е во заблуда ако мисли дека не' ставил во агол и може да добие се' што ќе посака. „Македонија била и ќе биде. Јас и претходно кажав, многу сакаме да станеме членка на НАТ�� и на ЕУ, свесни сме за сите предности ако станеме членка, но и за сите ризици ако не се зачлениме. Но, се' има граница, своја цена“.