Георгиевски не го слави Рамковниот

Експремиерот, кој одигра клучна улога во конфликтот во 2001 и во склучувањето на Рамковниот договор, ја игнорира прославата на десетгодишнината

Гордана Дувњак

Поранешниот премиер Љупчо Георгиевски, кој е еден од петтемина потписници на Рамковниот договор, не ја избегнува прославата на десетгодишнината од овој значаен настан, тврдат од неговата партија ВМРО-Народна. Тоа што нема да го прекине годишниот одмор, кој го поминува во регионот и се враќа во земјава дури во средината на идната недела, во партијата го објаснуваат со „технички неусогласености“.

И покрај тоа што настанот е лесно предвидлив и однапред планиран, сепак, за ВМРО-НП неговото отсуство не е алиби, бидејќи, како што велат, „непоканет не се оди никаде“.

„Поканата за Георгиевски дојде во партијата дури завчера. Тоа му го кажав на Георгиевски во вчерашниот телефонски разговор, но тој во овој момент е на годишен одмор и не може да го прекинува“, ни изјави претседателот на ВМРО-НП, Марјан Додовски.

Тој не гледа ништо чудно ниту, пак, некаква тактика во однесувањето на нивниот почесен лидер, бидејќи, како што вели, ,да бил Георгиевски навреме поканет од Секретаријатот за спроведување на Рамковниот договор, ќе можел да си ги планира обврските“.

„Георгиевски нема зошто да ја игнорира прославата. Неговите ставови околу Рамковниот договор се добро позна��и и афирмативни. Тој се појави на дводневната меѓународната конференција што се одржа на оваа тема во јуни оваа година, кога присуствуваше на Штуловиот универзитет во Тетово. Но, тогаш беше поканет навреме, па можеше да одложи и некои обврски и патувања. Сега, ситуацијата е поинаква“, нагласува Додовски.

За првиот човек на ВМРО-НП е симтоматично тоа што многу покани за официјални државни настани не стасуваат до нивната адреса. И покрај тоа што нивната партиска централа е постојано отворена, тој тврди дека не биле поканети ни за 2 Август, Денот на словенските просветители, претходно за 8 Септември, како и за други празници. Не сака да се впушта во шпекулации дали во тоа гледа некаква скриена намера, но додава: „Не можете да одите таму каде што не ве викаат. Без покана не се оди“.

Од петтемина потписници на Рамковниот договор, од кои двајца веќе не се меѓу живите (тогашниот претседател на државата Борис Трајковски и лидерот на ПДП, Имер Имери), на саботната прослава во Охрид ќе присуствува само лидерот на СДСМ, Бранко Црвенковски. Покрај Георгиевски, на големото славење ќе го нема ни почесниот лидер на ДПА, Арбен Џафери. Партијата предводена од Мендух Тачи, откако замина во опозиција, упорно го негира Охридскиот договор, нарекувајќи го „мртва буква на хартија“. ДПА се залага за нов договор меѓу македонската и албанската заедница, која би го регулира државното уредување како бинационална федерација.

Она што е помалку апсурдно е што домаќини на овој голем настан ќе бидат оние што го негираа најмногу или, пак, воопшто не беа протагонисти на парафирањето на Охридскиот договор, туку претставуваа завојувана страна во воениот конфликт во 2001 година.

Актуелниот татко на нацијата, Ѓорге Иванов, кој сега со полна уста го фали Рамковниот договор, пред повеќе години, но тогаш во улога на професор, жестоко го критикуваше. Се' до неговиот избор за претседател на државата, тој во него гледаше скриена опасност за федерализација на земјата. Од времето на изборната кампања остана запаметена неговата споредба дека Рамковниот договор изгледа како космодиск. „Изгледа шашаво, ама функционира!“

И оваа јубилејна година, одбележувањето на Рамковниот е во организацијата на Секретаријатот предводен од кадар од владејачката албанска партија. Поранешната паравоена ОНА, која се трансформираше во политичката партија ДУИ, сите овие години е најревносен поддржувач на Рамковниот договор. На прославата се очекува да се појави целиот државен врв на чело со премиерот Никола Груевски. Секако, меѓу оние што најмногу ќе наздравуваат со шампањско, ќе биде и лидерот на ДУИ, Али Ахмети, кој потпишувањето на Рамковниот договор го книжи како свој голем политички успех.

За разлика од македонската политичка елита, меѓународната заедница во охридскиот хотел „Горица“ ќе биде со силна екипа. Од Америка утре треба да допатуваат нашите стари познајници - поранешниот амбасадор на САД, Филип Рикер, кој прв пат доаѓа во новата улога во американската администрација, познатиот олеснувач Џејмс Пердју, како и аналитичарот Даниел Сервер. Се очекува и пристигнување на поранешниот претставник на ЕУ, Французинот Ален Лероа. Неговиот сонародник Франсоа Леотар, кој на 13 август пред точно една декада со својот потпис ја гарантираше валидноста на Рамковниот договор, поради лични проблеми со корупцијата, ќе си остане дома.

За аналитичарите тоа што меѓународната заедница доаѓа во полн состав и на високо политичко ниво е сосема разбирливо и очекувано. Сметаат дека по многу неуспеси на дипломатски план во кризни региони, Рамковниот договор за нив е „успешна приказна“, со која сакаат да се пофалат и да ја „продадат“ како добар превентивен модел за разрешување воени конфликти.

„Охридскиот рамковен договор ја придвижи Македонија напред кон полна демократија, граѓански права и признавање на културниот и етничкиот идентитет на луѓето во земјата. Јас сум многу задоволен поради спроведувањето на договорот. Постигнат е голем напредок. Беше тешко да се преговара, но беше многу потешко да се применува, а тоа е она што е важно“. Вака гласи оцената на Џемс Пердју, поранешен заменик-генерален секретар за операции во НАТО, кој во 2001 година, како олеснувач во преговорите меѓу македонската и албанската страна, учествуваше во креирањето на Рамковниот договор, дадена во интервју за Дојче веле.

„Имам впечаток дека сите овие дваесет години од независноста на Македонија, меѓународната заедница повеќе се грижи за нас да не' биде како држава, додека нашите политичари емитуваат лоша енергија“, подвлекува аналитичарот Мерсел Биљали.

Тој вели дека нашите политички елити се однесуваат кон Рамковниот договор како да е тапан. Удираат врз него со сета сила. „Додека се во опозиција, го кудат на сиот глас, а кога се во власт, го фалат“, тврди Биљали. Тој има разбирање и за отуството на Георгиевски на прославата, кој според него во поселдниве неколку години покажал редок државнички капацитет. „Човекот, едноставно, не сака да биде дел од една голема фарса“, заклучува на крајот Биљали. (Г.Д.)