Претходен број

Ќе има ли, конечно, консензус за европската приказна

Премиерот вчера имаше прва средба со Црвенковски откако тој се врати на кормилото на СДСМ

Оливера Војновска

Македонската политичка елита вчера се собра во Клубот на пратениците, под импресии од посетата на еврокомесарот, Оли Рен, кој замина со оптимизам дека во Македонија има политичка волја и способност да се исполнат препораките и во есенскиот извештај на Европската комисија земјата да добие датум за старт на преговорите.

Поканата на Груевски вчера ја прифатија лидерите на СДСМ, на ДУИ и на Нова демократија, Бранко Црвенковски, Али Ахмети и Имер Селмани, но со своето присуство не го удостои и фронтменот на ДПА, Мендух Тачи. Либералдемократите искажаа негодување од составот, бидејќи и покрај тоа што имаат пратеничка група, тие не беа поканети на средбата, за разлика од Нова демократија.

Груевски на вчерашната средба, која се развлече до доцните попладневни часови, побарал консензус за европската агенда. Партиски извори брифираа дека Груевски наводно рекол оти „нема фајде од декларативни заложби, туку треба сите да се фокусираме на конкретни теми“.

Премиерот Груевски вчера имаше прва средба со шефот на опозицијата откако тој се врати на кормилото на СДСМ. Според партиски извори, Црвенковски нагласил дека СДСМ ќе покаже максимална конструктивност и нема да опструира, но не е добро доколку Македонија по четврти пат добие негативен одговор. Тој побарал да се отвори прашањето за измена на Деловникот, според препораките на Венециската комисија, а Собранието да донесе заклучок и во рок од три месеци да се направат измените. Исто така, шефот на опозицијата предложил пратениците да не одат на одмор и да работат дури и во саботите. По ова Груевски даде пауза, за да го повика на состанокот и спикерот на парламентот, Трајко Велјановски.

Од владејачката партија брифираа дека ги прифаќаат измените на Деловникот, а одморот на пратениците најверојатно ќе биде скратен на половина. Лидерот на Нова демократија, Имер Селмани, пак, побарал да се отвори прашањето за Законот за употреба на јазиците, но одговорот на Груевски бил дека во разговорите со странците било договорено доимплементирање на овој Закон.

Но, нашите политичари уште пред да почне средбата која ја организираше премиерот и лидер на десницата, Никола Груевски, во веќе добропознатиот македонски манир, за малку ќе го стопеа оптимизмот дека сме способни да постигнеме политичко единство за европската приказна за Македонија, а претходно да не ги искомплицираме нештата.

Неколку часа пред почетокот на средбата лидерот на ДПА, Мендух Тачи, му испрати отворено писмо на премиерот, во кое го информира дека нема да присуствува на состанокот, бидејќи за него ваквите собири немаат никаква смисла и ги смета за бескорисни. Во писмото тој му пишува на Груевски дека идејата за вакви средби ја презел од експретседателот Киро Глигоров и жали што премиерот ја нема „дарбата на почитуваниот претседател на Македонија, Глигоров, за пријатни приказни“. Тачи, кој беше познат како жесток критичар на Глигоров, сега во писмото го претставува како стар, искусен и мудар политичар, кој знаел дека не треба да наметне некоја претенциозна идеја, туку се обидувал да создаде фамилијарна атмосфера. „Беше малку старомоден, но не се обидуваше да не' префрли жедни преку река“, му напиша Тачи на Груевски.

„Досега сме имале десетици вакви бескорисни средби. Никогаш не бевме консултирани за дневниот ред. Изгледа, кога ви опаѓа самодовербата, барате спас во вакви средби, за да ја делите одговорноста со нас“, стои во писмото на лидерот на ДПА.

„Во досегашните средби се водеше расправа за проблемите, кои се важни за вас. Вашиот метод на работа ја има следната карактеристика: успесите ги присвојувате додека неуспесите благородно им ги припишувате на другите. ДПА ве обвинува дека вие сте виновен за срамотната, неодговорна модификација на Охридскиот рамковен договор. Од цела таа материја остана само една скапана рамка“, смета Тачи. Тој не може да сфати како Груевски одеднаш успеал да и' создаде толку проблеми и непријатели на Македонија. „ДПА знае дека бевте во Букурешт не за да се прими Македонија во НАТО, туку да се освети за неправдата која и' е направена во 1913 година. Вие како Тито им рековте НЕ за влез во НАТО, знаејќи дека со овој гест ќе ви се зголеми рејтингот. ДПА е сосема незадоволна со вашата намера Македонија да се претвори во кондомниум со кој ќе владеат демократски избраните претставници на народот заедно со верскиот фактор. ДПА никако не може да се согласи со идејата Македонија да се претвори во полусекуларна држава. Вашето додворување со врвот на МПЦ, ангажирањето на државата во градење цркви, не само што се судира со европските стандарди на секуларноста, но има и една мошне ризична скриена намера: поларизација на народот на христијани и муслимани“, стои во опширното писмо (на три страници) на Тачи.

Вицепремиерот за евроинтеграции, Васко Наумовски, вчера во Собранието каде што присуствуваше на Комисијата за европски прашања, повикувајќи се на изјавата на Рен, изрази надежи дека Македонија ќе ги заврши обврските до 15 септември и ќе добие препорака за датум за преговори, а на тој пат ќе ја има и поддршката од опозицијата. Сепак, Наумовски потоа ги брифираше новинарите дека Европа од нас бара консензус само за законот за парламент, а не и за законите за државни службеници и финансирање на политичките партии. Според него, овие закони сме требале само да ги донесеме, и не било значајно дали за нив ќе има широка политичка поддршка.

Наумовски, кој, исто така, присуствуваше на средбата, е сигурен дека комесарот во својата изјава ги имал предвид сите активности на Владата и на другите институции во изминатиот период. „Секако дека е направен одреден напредок во сите определби, а дел од нив се во завршна фаза. Сигурен сум дека конечната оцена на ЕК дали ќе препорача почеток на преговорите ќе се заснова на конкретните резултати што ќе ги постигне Македонија наредните седмици и дека на 15 септември ќе ги покаже тие резултати“, изјави Наумовски. Тој верува во искрените заложби на сите политички партии дека се подготвени да го дадат својот придонес во рамките на европската интеграција на Македонија.

Инаку, вчера беше одложена дебатата за законот за парламент во Комисијата за европски прашања, поради консултациите на пратеничките групи кои требаше да се одржат доцна попладнето по лидерската средба.