Пробиштип во тага: младите одат на печалба, а се враќаат во ковчези

За само десетина дена, тројца пробиштипјани загинаа во Србија и во Црна Гора

Иван Бојаџиски

ШТИП - Пробиштипјани вчера до доцна попладне го очекуваа телото на триесет и петгодишниот рудар Марјан Димовски, кој настрада на работното место во една од јамите на рудникот „Рудник“ во близина на Горни Милановац, Србија. Неговите сограѓани се во шок од смртта на младиот рудар, а градот постојано ја следеше програмата на српскиот јавен сервис, очекувајќи повеќе информации за трагедијата. Како што објавивме вчера, Димовски почина откако врз него паднала карпа тешка стотина килограми.

Пробиштипјани се прашуваат какво проклетство го снашло овој град, присетувајќи се дека за само десет дена тројца нивни сограѓани место живи и здрави да се вратат кај своите семејства, беа вратени во мртовечки ковчези.

Еден рудар, кој бил на печалба во рудникот „Љубовија“, починал од срцев удар надвор од работното место. Само три дена по веста за неговата смрт, Пробиштип го шокира нова трагедија: жител на градот, кој бил градежен работник во Црна Гора, исто така, починал од срцев удар. Пред околу осумнаесет месеци и друг рудар од Пробиштип беше затрупан во рудник во Србија, при што смртно настрада.

„Цел град жали по младиот Марјан, кој замина во туѓина на печалба, бидејќи дома не можеше да обезбеди егзистенција за семејството“, вели Донче Ефремов, кој неодамна се пензионирал во рудникот во овој град. Димовски бил женет и татко на едно дете. Како што велат неговите блиски, пред дваесетина години и неговиот чичко загинал во рударска несреќа.

Од источна Македонија заминале на работа во српските рудници околу 150 рудари. Речиси половината од нив се од Пробиштип. Тие нашле работа во рудниците „Рудник“ кај Горни Милановац, „Леце“ кај Лесковац, „Благодат“ кај Врање и во рудник во близина на Косовска Митровица.

Директорот на рудникот кај Горни Милановац, Александар Илиќ, во изјава за српските медиуми тврди дека во јамите биле преземени сите мерки на обезбедување. За Димовски вели дека дошол да работи пред пет години.

„Рударите веднаш не' известија за несреќата. Кога лекарите се симнаа во јамите, Марјан се' уште беше жив, разговараше со нив, а потоа падна во несвест. По укажаната помош, тие тргнаа за Горни Милановац, но потоа ни се јавија дека починал“, вели Илиќ.

Како што пишуваат колегите од Србија, во „Рудник“ работат околу педесетина рудари од Македонија, чија плата се движи меѓу 350 и 400 евра.

„Се' што заработуваме, главно, праќаме за Македонија, бидејќи тука и нема каде да потрошиме, бидејќи сме сместени во хотел за самци, каде што ни е обезбедена и храна“, велат рударите за српските весници.

Пробиштипјани велат дека нивниот град никогаш не важел за печалбарски, но дека луѓето, рударите, пред се', масовно почнале да одат во странски рудници, бидејќи тоа им било единствениот начин да обезбедат егзистенција за семејството.

„Тоа масовно одење на печалба започна пред пет години кога нашиот рудник ‘Злетово‘ беше во стечај и не работеше. Во рудниците се гинело, се гине и ќе се гине, бидејќи се работи за најризичната професија во светот, а нашата држава недоволно ги цени своите рудари, иако тие, со својот труд, носат значаен девизен прилив“, укажува Апостол В., кој до пред одењето на рудникот во стечај, работел како надзорник во него.