Веќе видено и непотребно (Повод: кон иницијативата за основање меѓународен културен ТВ-магазин)
Сталин Лозановски, пензиониран новинар на МРТ
Среќен миг е кога ќе се појави некоја нова иницијатива, особено во културата, но вистинска несреќа е кога со неа се уништува нешто што веќе постои. Деновиве со голема политичка помпа, со учество на министри и официјални државници од десетина земји на Југоисточна Европа, и со еден спектакуларен демарш на дипломатскиот претставник на Грција кај нас, се промовираше идејата за основање меѓународен културен ТВ-магазин. Вистинските иницијатори не беа обелоденетиi, но беше јасно дека зад идејата стои Министерството за култура, значи државата РМ и беше срамежливо најавено дека тој би се емитувал преку „некоја телевизија со национална концесија“.
Јавноста знае дека 15 години во балканскиот ТВ-простор се емитува „Балкански ТВ-магазин“, како единствен (за жал, се' уште) заеднички проект на јавните телевизии од земјите на Балканот. Идејата и концептот од страна на долупотпишаниот и со логистичка поддршка на МРТ, беа официјализирани на 25 октомври 1994 година со формирањето конзорциум - заедничка редакција за реализација на проектот. Според доста едноставен, но буџетски скромен и уникатен рецепт (секоја ТВ подготвува петминутен прилог на однапред договорена тема и потоа комплетната емисија секоја национална телевизија ја емитува обработена на свој јазик), се дојде до квалитетен и значаен меѓународен копродукциски проект. Досега се реализирани над стотина емисии, голем дел и на теми од културата, а таа соработка резултираше и со уште стотина музички и неколку спортски балкански магазини. Голем број од емисиите, на англиски јазик, беа емитувани и преку сателитскиот канал на Европската комисија, со што содржините станаа блиски и до европската јавност. Во одредени периоди во реализацијата на емисијата учеству��аа дури 10 јавни телевизии од балканските земји, меѓу кои постојано, многу активно и без никакви проблеми и грчката ЕРТ-3! Целата балканска, па и поширока јавност, за проектот се изрази најпозитивно, го поддржа и нагласи дека со него телевизиските работници успешно и ефикасно ги надминаа политичките бариери меѓу традиционално недоверливите балкански земји. И сега наеднаш, тоа не постои, да смислиме нешто ново.
Некоректно, непрофесионално и апсурдно. Се занемарува успешното 15-годишно постоење, наместо да се вложат напори за негово осовременување и зачестено емитување (месечно, наместо на два месеца, каква што е сегашната практика). Се заборава и прескокнува досегашниот носител на проектот (МТВ), зашто ако зад новата иницијатива стојат институциите на државата (министерствата), би било логично таа и понатаму да се реализира и емитува преку јавниот сервис на државата, кој и така има дадено огромен придонес во афирмацијата на националната култура, а не во име на плурализмот во овие сфери, да се отвора ново буџетско изворче за традиционалните цицачи на буџетски средства.
Значи, освен што оваа „нова иницијатива“ е веќе видена и позната, таа е и непотребна од едноставна причина што на македонските творци (како и на другите од земјите на ЈИЕ) им е далеку попотребно и покорисно своите остварувања, проблеми и искуства да ги прикажат и разменат со оние од поширока Европа, а не и понатаму да се затвораат во балканската културна крчма, сега затскриена под географско-политичкиот поим Југоисточна Европа. Па нели, постојано слушаме дека нашето интегрирање во Европа е веќе готова работа и зошто ни се нови регионални себеограничувања?! И во тој дел Македонската ТВ има големи и добри искуства, бидејќи повеќе години активно и успешно партиципираше во неколку европски културни ТВ-проекти (Арте, Беладона и други), за кои прилози подготвуваа автор(к)и кои и денес се во активниот работен состав на МРТ. Конечно, во одбрана на „Балканскиот ТВ- магазин“ и во изнаоѓање извори за негово натамошно осовременување и продолжување (како оваа државно-министерска акција) треба поактивно да застане самата МРТ зашто, пред се', таа полага одредено авторско право на името и концептот на ова нејзино ТВ-дело. Освен ако и тоа не е дел од „стратегијата“ да се уништи и забатали се' што е вредно и е дело на претходниците, па макар со тоа и да се потврдува самоуништувачкиот тренд против сопствената традиција.
|
