Бранковци облекоа жолто, Груевци ја соблекоа портокаловата

Дали „преобојувањето“ ќе им помогне на социјалдемократите да ја урнат власта

Александра М. Митевска


Жолтата боја ќе биде заштитен знак за македонските опозиционери во овој политички циклус се' додека не издејствуваат парламентарни избори. Облекувајќи жолти маици, пратениците социјалдемократи и нивните партнери неделава го задржаа фокусот на јавноста свртен кон себе откако предизвикаа внимание со маршот низ скопските улици. Од раководството на СДСМ велат дека само уште неколку дена нивните пратеници ќе се појавуваат во Собранието со жолти маици, но дека и натаму ќе го носат беџот со порака „Доста е - избори“.

„Не е толку важна бојата колку што е важна пораката што сакаме да ја испратиме до власта и до граѓаните“, објаснува функционер од СДСМ. Тој, сепак, вели дека не случајно се определиле за жолтата, бидејќи тоа е боја што ја има на македонското знаме и што предизвикува внимание.

Политиколози и експерти за комуникации објаснуваат дека боите имаат важна улога во политичкиот маркетинг, но дека не е толку важно која боја ќе се користи во одредена фаза, колку што е битно тоа да се прави што помасовно и перманентно во подолг временски период.

„Левичарските партии обично ја користат црвената боја, додека за десничарските карактеристични се потемни бои, како што се темносина, виолетова, па и црна. Кај нас малку се измешани работите, бидејќи социјалдемократите се препознаваат по сината боја, а вмровците по црвената“, објаснува аналитичарот Петар Арсовски. Конкретно за жолтата боја, тој вели дека асоцира на топлина и на поблизок однос кон оној кому му е наменета - во случајов гласачите. Жолтата, додава тој, е една од боите што најмногу паѓаат в очи, така што се советува таа да се користи на поголеми површини. „Не е најважно која боја ќе ја одбере една партија во одреден политички циклус. Поважно е избраната боја да се користи конзистентно“, нагласува Арсовски.

Социјалдемократите пред некоја година најавија дека ќе се ребрендираат и дека повеќе ќе ја користат црвената боја на европската левица. Сепак, сино-жолтата и натаму е комбинација со која се идентификуваат домашните левичари. Жолтата доминира во иконографијата на НСДП, а таа боја се' почесто ја користат и Обединети за Македонија.

Портокаловата, пак, стана симбол за ВМРО-ДПМНЕ пред изборите во 2006 кога партиските активисти носеа маици, а партиските функционери вратоврски во таа боја. „Преобојувањето“ можеби беше и една од причините зошто т.н. портокалова преродба ги доби изборите. Од ВМРО-ДПМНЕ тогаш тврдеа дека не се одлучиле за оваа боја поради Портокаловата револуција во Украина, туку затоа што таа боја симболизира младост, енергија, солидарност... „Тоа е бојата на ЦДУ во Германија и таа боја како симбол ја имаат повеќе десничарски партии во Европа. Имаме цел концепт зошто ја одбравме токму портокаловата“, појаснуваа тогашните опозиционери.

Но, во последно време очигледно е дека вмровците се' помалку ја користат портокаловата и дека и' се враќаат на традиционалната црвено-црна комбинација. Првпат тоа падна во очи на јунскиот митинг во Скопје, а потоа и при отчетот на премиерот Никола Груевски за сработеното во четирите години владеење. Од партијата нема понкретно објаснување зошто е тоа така, иако „злобниците“ имаат свои толкувања дека владејачката партија, конечно, се сетила оти ги напуштила принципите на историското ВМРО или дека на вмровците веќе не им личи бојата, бидејќи им пропаднала преродбата.

Германската канцеларка Меркел своевремено на изборите ја користеше портокаловата боја за да покаже дека ги прифаќа новите трендови, дека останува на десничарската идеологија, но дека се отвора и кон другите групи во општеството. Според експерти, боите имаат и психолошко влијание, а во политиката треба да му влезат во глава на избирачот. Во политичкиот маркетинг се внимава бојата да предизвика силен визуелен впечаток, што во некои ситуации може да се постигне дури и со црна боја. „Ако се сака нешто да се постигнете, не е сеедно каква боја ќе се користи. Секоја боја предизвикува емоции и ��ма своја симболика. Преку боите, граѓаните ги препознаваат партиите. Затоа партиските бои се агресивни за да бидат позабележливи“.