Насловна

Реплики

Внимателно со зеленото копче

Соња Крамарска

Груевски, ако имаше политичка волја, располагаше со одлични карти во рацете да го „намири“ долгот кон јавноста околу прашањето за смртта на младиот Мартин Нешкоски

Денеска или најдоцна утре, пратениците од владиното мнозинство во парламентот ќе го стиснат зеленото копче за предложениот состав на Владата од страна на премиерот-мандатар Никола Груевски. Меѓу оние што ќе добијат зелено светло да ја вршат одговорната министерска функција ќе биде и шефицата на полицијата, Гордана Јанкулоска. Посветена и динамична дама, која со својата цврстина и решителност ги освои симпатиите на Груевски и на д��л од јавноста.

Но, понекогаш не е доволно само да си посветен на својата работа. Кога се врши значајна општествена функција, треба да постои и системот на одговорност. Кривична и материјална, а во случајот со политичарите - морална одговорност. Иако навидум најслаба алка во „синџирот“, кога се во прашање политичарите, моралната одговорност има тежина на кривична и материјална одговорност. Таа го држи курсот на општеството во вистинскиот правец и е пример за секој поединец.

Министерката Јанкулоска доживеа тешка хаварија во Министерството за внатрешни работи. Вработен во специјалните единици на ова министерство, усмрти младо момче. Еден млад човечки живот е загубен поради некој што бил обучен од страна на Министерството за внатрешни работи физички да совладува луѓе за потребите на редот и државата. Оваа вештина беше злоупотребена на монструозен начин, без разлика дали до тешкиот инцидент дојде намерно или ненамерно.

И тоа не е се'. Министерството за внатрешни работи, сосема намерно, се обиде - не да го забошоти случајот, туку целосно да го прикрие. Портпаролот Иво Котевски, кој е помошник на министерката Јанкулоска, во официјална изјава го негираше случајот, за неколку часа подоцна да го признае. За оваа негова изјава постојат и телевизиски снимки.

Тука, всушност, лежи и најголемата одговорност на Јанкулоска. Немањето храброст да се признае еден таков инцидент или уште полошо обидот да се скрие неговото постоење и тешките последици што ги предизвикал ја става министерката во непријатна положба, која во секоја друга држава ќе завршеше со итна оставка.

Но, ова е Македонија, и наместо за оставка на министерката за внатрешни работи, денеска парламентот ќе расправа за нејзино повторно именување на оваа висока и одговорна функција. Да видиме со кои аргументи пратениците од владиното мнозинство ќе ја бранат нејзината позиција од нападите на опозицијата. Веројатно, нивните аргументи ќе бидат во правец на тоа дека и поранешни министри во претходните влади на левицата имале инциденти во министерствата, но не поднеле оставка.

Да го видиме моралот на македонското општество, кое еве ја заврши втората деценија од независноста, а се' уште го нема воспоставено основниот вредносен систем. Да го видиме и моралот на народните избраници, кои во собраниските кулоари им шепкаат на новинарите дека Владата ги претвори во гласачка машинерија, а внатре брзаат кој прв ќе го притисне зеленото копче.

Но, да ја видиме и зрелоста на македонскиот журнализам, кој со сиот глас вика дека е под стегите на политиката, но не гледаме ниту обид да изрази критика во вистинско време и на вистинско место. Впечаток е дека самата Јанкулоска е повеќе свесна за товарот што го носи со немилиот настан отколку што и' го дадоа тоа на знаење медиумите. Просто е неверојатно дури и за држава како што е нашата таков случај да заврши без политичка одговорност. Барем Владата и премиерот, па и ВМРО-ДПМНЕ, да дадеа знак дека размислуваат за тоа.

Груевски, ако имаше политичка волја, располагаше со одлични карти во рацете да го „намири“ долгот кон јавноста околу прашањето за смртта на младиот Мартин Нешкоски и обидот на МВР да ја прикрие. Изборите и формирањето нова влада се идеална прилика за секој премиер и мандатар да повлече потези во таква насока. Оние што ја познаваат министерката Гордана Јанкулоска знаат дека нејзе ќе и' беше полесно да биде реконструирана или ротирана од тоа министерско место отколку да ја извршува функцијата со такво бреме на грбот.

Најпосле, член на влада, со таков историјат, е лесна цел за опозицијата. Јанкулоска нема да има ниту еден мирен ден во парламентот и на политичката сцена. Секогаш ќе биде потсетувана на смртта на младото момче и на глупавиот обид на Иво Котевски да ја прикрие. Нешто слично како аферата со прислушувањето, која се претвори во камен околу вратот на Доста Димовска. Но, тогашниот премиер Љупчо Георгиевски беше прагматична личност и реагираше молскавично. Димовска не се најде на листата на министри во широката сепартиска коалиција во 2001 година.

Министрите за внатрешни работи се најважната позиција во влади на држави како што е нашата. Преку тоа министерство се прекршуваат многу владини и премиерски, па и партиски политики. Затоа на тоа место сите досегашни премиери ги ставаа своите најдоверливи соработници. Министрите за внатрешни работи по правило се луѓе кои треба да бидат способни да издржат голем притисок. Јанкулоска се покажа како соодветна личност за овие одговорности, но с��' додека не се случи усмртувањето на Мартин од рака на припадник на специјалните полициски единици.

Со таков случај во нејзиниот ресор, министерката Јанкулоска се претвора од кралица во пион на политиката. И тоа пион кој во секое време може да биде нападнат од топовите на опозициските социјалдемократи или во некоја блиска иднина од кликите во владејачката ВМРО-ДПМНЕ. На Антонио Милошоски и на Васко Наумовски воопшто нема да им биде право што тие заминаа, а Јанкулоска со таков фаул зад себе и натаму остана на министерското место.

Со еден збор, владата во која Јанкулоска ја извршува функцијата министерка за внатрешни работи однапред е осудена да биде слаба и ранлива. Груевски не може, а да не знае дека политичката стратегија налага слабите позиции во извршната власт да се поправаат по итна постапка. Слабостите на една влада се слабост на целата заедница и на граѓаните на кои им служи владата.

Но, очигледно партиските интереси пресудиле и во овој случај. Иако не е јасно каков може да биде партискиот интерес во таква ситуација. Сосема е сигурно дека тоа не и' оди во прилог на Јанкулоска. Време е по две децении партиски директиви, пратениците од владиното мнозинство еднаш да и' кажат „не“ на владата. Тоа нема да биде позитивен пресврт само за македонската демократија, туку и за самата влада и за владејачката ВМРО-ДПМНЕ.