Ерменците го одбележаа масакрот направен пред 95 години

Масовните убиства врз Ерменците во Првата светска војна се' уште го попречуваат нормализирањето на односите со Турција

ЕРЕВАН - Ерменија во саботата ја одбележа 95-годишнината од убиството на Ерменците во Првата светска војна од страна на отоманските Турци, во заднина на неуспешните мировни преговори со Турција и новото заплашување со оружје со непријателски Азербејџан. Договорот меѓу Турција и Ерменија за воспоставување дипломатски односи и повторно отворање на нивната граница пропаднаа во четвртокот кога Ерменија ја суспендираше ратификацијата поради турските барања прво да постигне мир со Азербејџан за отцепениот регион Нагорно-Карабах.

Мапата беше подготвена со цел да се надмине вековното насилство што трае од масакрите и депортациите од Првата светска војна, чија годишнина беше одбележана во саботата кога неколку илјади луѓе положија црвени лалиња и бели каранфили на споменикот во ерменскиот главен град. Но, неуспехот само разгоре поголема недоверба во невралгичниот Јужен Кавказ.

Главна причина за пропаѓањето на договорот беа силните реакции во Азербејџан, близок муслимански сојузник на Турција и земја-извозник на нафта и гас на Запад, поради што Турција беше принудена да се повлече, јавуваат дипломатски извори. Азербејџан го опиша договорот како предавство на напорите да се изнајде решение за Нагорно-Карабах, каде што етничките Ерменци, поддржани од христијанска Ерменија, ја соборија азербејџанската власт во почетокот на 1990-тите години, со војна во која загинаа 30.000 луѓе.

Турција ја затвори границата со Ерменија во знак на солидарност со Азербејџан за време на војната. Некои аналитичари се скептични дали пропаѓањето на турско-ерменскиот договор ќе ги смири азербејџанските сомневања. Азербејџан порано се закануваше со војна за да ја врати планинската енклава, но реториката се заостри откако Ерменија и Турција најавија нивно приближување пред една година, со поддршка на САД, Русија и ЕУ.

Турскиот премиер Таип Ердоган ја искористи годишнината за да го повтори ставот на Анкара дека мирот со Ерменија зависи од тоа дали Ерменија прво ќе постигне согласност со Азербејџан. „Мировните протоколи меѓу Турција и Ерменија нема да стапат во сила пред да биде постигнат мир меѓу Азербејџан и Ерменија. Тоа многу јасно му го пренесовме на ерменскиот претседател Серж Саркијсан“, истакна Ердоган во изјавата.

Американскиот претседател Барак Обама, во изјавата за одбележување на настаните, го нарече убиството на Ерменците од страна на отоманските Турци „едно од најголемите злосторства на 20 век“, но избегна какво било споменување на зборот „геноцид“. (Ројтерс)