Мислења

Ослободете ги младите

Слободан Најдовски

Нема дилеми дека единствената цел на контрапротестите е пренасочување на фокусот на интересот за расчистување на случајот поврзан со младиот Мартин

Во колумната од минатата недела, по однос на протестите по повод претепувањето до смрт на младиот Мартин, пишував дека е недела на одлука. И навистина се донесе одлука.

Но, наспроти очекувањата на македонските граѓани да се донесе институционална одлука и случајот да се канализира со разрешување на мистеријата, сепак, зад завесите се донесе одлука да се дисквалификуваат и да се оневозможат протестите на младите луѓе што бараат одговорност за случајот и реформи во полицијата. За жал, се остварија очекувањата на одделни аналитичари и новинари дека нема да биде далеку денот кога учесниците на протестот ќе бидат прогласени за нечии партиски војници непријателски настроени против државата и системот. А, против таквите, се знае како ќе реагира државниот апарат.

Во јавноста веќе се наметнува дилемата кој ги организира, а не се дава одговор на прашањето за главната причина за протестите. Направените рендген-снимки на дел од учесниците, според нечија замисла, треба да покажат дека тие се непријатели што не и' мислат добро на својата држава и немаат личен кредибилитет и интегритет да им се верува во искреноста на нивните барања. На сето тоа уште кога од устата на високи функционери на власта ќе се чуе дека за кратко време тие млади луѓе, инструирани однадвор, подготвени се со молотови коктели да ги напаѓаат државните институции, станува се' појасно кои се намерите на власта. А, нели нема друг начин да се спречат тие непријателски државни елементи, освен за почеток „вистинските родољуби и патриоти“ да им се спротивстават со контрапротести. Ако не успее тоа, се знае што следува.

Многу изненадувачки е со која жестокост и горчина им се обрати младинката на своите врсници со најавата дека в понеделник ќе видат што се протести. Од каде и' дојде толкава сила и верба дека може за два дена да организира големи протести? Мора де е некој голем авторитет, речиси Клара Цеткин, штом е толку многу убедена во својата намера да организира големи протести и зад себе да ги поведе своите следбеници. Кој спомна дека зад неа стои партија?

Но, дали си го поставува прашањето што бараат на нивните контрапротести и од кого. Нема дилеми дека единствената цел на контрапротестите е пренасочување на фокусот на интересот за расчистување на случајот поврзан со младиот Мартин. Не е случајно што за најавата на контрапротестот е избран термин еден ден пред најавените големи протести. Со етикетирањето дека зад организацијата стои опозицијата, пратена е не само порака, туку и закана дека секој учесник на протестите е опозиционер, а кај нас, богами, тешко на тој што е против власта.

Не го оспорувам правото на поединци да се организираат и во поддршка на институциите на власта и да покажат дека се задоволни од начинот на нивното функционирање. Еве, предлагам како одговор на досегашните протести на младите што се собираат кај споменикот на Мајка Тереза, групата контрапротестанти да го искаже своето задоволство од досегашните резултати на институциите поврзани со немилиот настан.

Но, и' кажа ли некој на младинката, комсомолка по начинот на нејзиното однесување, до каде може да доведе нејзината најава? § кажа ли некој дека начинот што го избра, а се состои во спротивставување на друга група учесници во протестите води до поларизација и поделба меѓу младите и може да има несогледливи негативни последици? § кажа ли некој дека ако се предизвика улична конфронтација меѓу нејзините врсници, а имајќи ја предвид младешката желба за покажување храброст и ентузијазам, може да бидеме сведоци на меѓусебни пресметки што ќе имаат трагични последици?

Веќе е јасно дека започнува пресметка со учесниците на протестите. До конституирањето на Собранието и формирањето нова влада треба да бидат замолчени. Се покажа успешна тактиката да се оневозможи организирање протести во градовите во внатрешноста. Проблем за некого се протестите во Скопје. Додека младите во Скопје протестираат и бараат реформи, со исклучок на Битола и донекаде Велес и во Струмица, изостанаа протести во другите градови. Убеден сум дека младите од внатрешноста пукаат од задоволство од функционирање на правната држава и нивното место во општеството. Напротив, само се покажа како функционира државата и колкав е стравот во помалите средини да не се биде виден на протести.

Зошто некому му пречат протестите на младите? Зошто се сака да се скрши нивниот морал? Зошто некој сака да ги прикаже протестите како негативна енергија насочена кон припадниците на полицијата, а не против организациската поставеност и функционирање на полицијата како систем.

Наведените реакции и постапки покажаа дека Македонија има помалку демократски капацитет отколку што имаше во далечната 1968 година во комунистичка Ј��гославија. Тогашната комунистичка власт на масовните студентски демонстрации не им се спротивстави со сила и притисоци, туку одбра да разговара за причините за незадоволството на младите од случувањата во општеството. Но, денес, по се' изгледа нашиот Вељко Влаховиќ, кој тогаш разговараше со младите, е олицетворен, барем за почеток, во софистицирани притисоци и закани врз учесниците на протестите.

Доколку вака продолжи реакцијата на институциите и доколку не се остави простор за слободно искажување на незадоволството, нема да биде далеку денот кога ќе треба некои други млади, но и возрасни да организираат протести за ослободување на сегашните организатори на протестите. Во тој случај, нема да биде далеку денот кога ќе треба да се пишуваат пароли „ослободете ги младите“. За да не дојде до тоа, потребно е да се остави простор слободно да си ги искажуваат своите барања, а тие можат само да бидат граѓански притисок што ќе придонесе за зајакнување на демократското функционирање на институциите.

Младите протестанти не треба да се уплашат, но и не смеат да наседнат на игри и провокации за меѓусебни судири и судири со полицијата. Затоа, дечки, бидете внимателни да не ве насанкаат, а бидете истрајни во своите барања. Но, и држете се на досегашниот мирен и достоинствено организиран начин на дејствување.

(Авторот е поранешен пратеник)