Популизмот ја подгрева недовербата кон ЕУ

Според последната анкета на „Дневник“, дури 60 отсто од граѓаните не веруваат во политиките на Унијата. Односот на Владата спрема процесот на интегрирањето има голем придонес за падот на довербата кон ЕУ, сметаат аналитичарите

Оливера Војновска


Европскиот ентузијазам незапирливо паѓа откако Македонија веќе неколку години не успева да направи исчекор на евроатлантскиот пат. Нерешавањето на долгогодишниот спор со јужниот сосед се наметна како услов за влез во НАТО и во ЕУ и дополнително го подгреа евроскептицизимот. Политичките аналитичари велат дека е очекувано да се намалува довербата кон Европската унија, како што покажа последната анкета на „Дневник“, според која дури 60 отсто од граѓаните не веруваат во политиките на ЕУ. Но, предупредуваат дека е опасно кога евроскептицизмот се промовира или се подгрева од високи државни функционери.

Истражувањето што за „Дневник“ го направи агенцијата „Рејтинг“ покажа дека 72 процента од етничките Македонци „немаат доверба“ во политиките на Унијата кон Македонија, а големо мнози��ство од 74 проценти кај етничките Албанци „имаат доверба“.

Поранешниот амбасадор во Брисел и претседателски кандидат на последните избори, Нано Ружин, смета дека истражувањето е рефлексија на амбиентот што се креира во јавноста за односот на ЕУ и на НАТО кон решавањето на проблемот со името. „Во тој контекст, кај Македонците постои чувство на неправичност. Додека, пак, кај албанскиот дел е акцентирано прашањето на евроатлантските интеграции како стратегиска цел на државата, и тоа е константа“, вели Ружин. Според него, кај македонскиот народ постои и чувство на историска неправда.

Направена уште со Букурешкиот договор во 1913 година, а потоа и со Лисабонската декларација за признавање на државата со име што нема да го вклучува терминот Македонија. Ружин потсетува на појавата на евроскептицизмот по неуспехот на Самитот на НАТО во Букурешт, кога во јавноста беше видлива разочараноста дека меѓународната заедница нема респект за чувствата, достоинството и интегритетот на Македонците. „Значаен придонес за ваквата атмосфера имаат популистичките манири на власта, особено испадите на одредени функционери на владејачката партија. Од високи владини претставници беа упатувани навреди спрема дипломатите на ЕУ. Дури беше ставен во прашање нивниот дипломатски капацитет и беа посочувани како антимакедонски ориентирани личности“, потенцира Ружин.

И аналитичарот Сефер Тахири нагласува дека политиката на Владата и позицијата кон ЕУ има значајно влијание во создавањето на општиот амбиент во државата. „Односот на Владата спрема процесот на интегрирање има голем придонес за падот на довербата кон ЕУ. Изјавите на врвни функционери од владејачката партија дека Македонија има алтернатива на ЕУ и на НАТО, иако не сме чуле која е таа резервна опција, придонесуваат граѓаните да мислат дека перспективите може да се бараат и надвор од ЕУ“, истакнува тој.

Негативното расположение на Македонците спрема политиката на ЕУ, според Тахири, се должи на изневерените надежи дека Унијата ќе ја притисне Грција да попушти за името. „Иако ЕУ има прилично неутрален став за ова прашање, мислам дека очекувањата кај македонскиот дел беа дека ќе биде извршен притисок врз Грција. Унијата бара да се најде заедничко решение за двете држави, а перцепцијата кај добар дел од Македонците е дека бара промена на името“, вели Тахири. Убеден е дека натамошното одолговлекување на интеграцијата на Македонија се' повеќе ќе ја намалува довербата на граѓаните кон ЕУ. За него е разбирлив високиот процент поддршка што го искажуваат Албанците, бидејќи нив не ги тангира проблемот со името и севкупниот корпус прашања околу идентитетот на Македонците. „Албанците емоционално не се поврзани со проблемот за името и на евроинтеграциите гледаат како на процес што ќе им обезбеди подобра иднина“, посочува тој.

Инаку, во анкетата на „Дневник“, на прашањето:„Колку се согласувате со тврдењето: Владата посветено работи на влезот на Македонија во НАТО и во ЕУ?“, 51 отсто од испитаниците одговориле „не се согласуваме“, а 41 процент „се согласуваме“. За тоа дали во последните 12 месеци Македонија ги има зголемено или намалено своите шанси за членство во ЕУ, 25 проценти се изјасниле „зголемено“ , 32 отсто „намалено“, а 42 процента „ниту зголемено ниту намалено“. (О.В.)