Ревизорска куќа ќе го има последниот збор

Извештајот за проектот стигна пред заминувањето на Тодоровиќ, но не го премисли неговиот наследник од намерата за ревизија

Александра М. Митевска

Новиот градоначалник на скопската општина Центар Андреј Жерновски, останува на намерата за преиспитување на проектот „Скопје 2014“, и по опширниот извештај што го дадоа министерката за култура, Елизабета Канческа Милевска, директорот на Службата за општи и заеднички работи на Владата, Васил Доневски, и градоначалникот на заминување Владимир Тодоровиќ. Ревизијата во најава и отчетот, кој дојде неколку години по промоцијата на „Скопје 2014“, навестија дека проектот, кој цело време предизвикува контроверзни реакции во стручните и политичките кругови - во и надвор од земјата, и натаму ќе ја бранува јавноста.

Министерката Канческа - Милевска соопшти дека проектот чини 207 милиони евра, наспроти сомневањата со кои постојано излегуваше опозицијата дека сумата за барокните објекти и за спомениците, од најавени 80 милиони евра, надминала 500 милиони евра. Канческа-Милевска оцени дека реализираните содржини од овој проект веќе почнале да даваат финансиски резултати , бидејќи, како што рече, обезбедиле нови работни места, заштеди по основ на кирии, го раздвижиле градежништвото, го зголемиле бројот на туристи...

Од СДСМ, пак, велат дека отчетот во Владата е во функција на создавање алиби поради изборниот исход во Центар. Проценката за потрошените средства, според СДСМ, не треба да ја прават оние кои го спроведуваат проектот и кои, како што велат, досега не ја соопштуваа сумата. Ревизија, велат од опозициската партија, треба да ја направат независни експерти.

За Жерновски нема дилеми дека отчетот за „Скопје 2014“, како што вели, е одговор на владејачката гарнитура на поразот во Центар и на најавите за ревизија.

„Со години, јавноста бараше информации колку чинат објектите и спомениците, но не добивме одговор од надлежните институции. Информациите најчесто ги добивавме од странски медиуми. Добро е што барем сега дадоа отчет, но некои суми се фрапантни и ќе мора да поминат низ соодветните процедури за проверка“, вели Жерновски.

Тој додава дека отчетот нема да го премисли во намерата за ревизија на проектот. Вели дека тоа ќе му биде една од првите обврски кога ќе ја преземе градоначалничката функција. Жерновски најавува дека ќе ангажира најмалку една независна ревизорска куќа и дека јавноста ќе биде информирана за резултатите веднаш по завршувањето на ревизијата.

И познатиот архитект Георги Константиновски го критикува проектот и смета дека воопшто не е мала сумата што ја соопшти министерката за култура, особено ако се има предвид дека, како што вели, „Скопје 2014“ е промашување од архитектонски аспект.

„Се работи за огромна сума пари фрлени за менување на изгледот на градот. Министерката се фали дека Скопје добило модерен изглед - со барок. Тоа, всушност, е враќање стотици години назад. Модерно е она што ја одразува сегашноста или иднината. Се фали дека доаѓале туристи. Не се сомневам дека доаѓаат и дека ни се смеат, бидејќи ова е срам за архитектурата “, вели Константиновски

Тој вели дека на Скопје не му доликуваат објекти и содржини какви што се предвидени и реализирани согласно тој проект.

„Да ми ги дадеа на мене тие пари, ќе изградев најмалку 100 најсовремени училишта низ цела Македонија, бидејќи прво треба да го подигнеме стандардот на луѓето. Да не зборуваме дека брегот на Вардар е целосно узурпиран и дека објектите воопшто не се поддржуваат еден со друг, туку како да се паднати од небо“, вели Константиновски.

Проектот „Скопје 2014“ ја обележа втората половина од владеењето на актуелната гарнитура на „Илинденска“ и стана нејзин заштитен знак, без разлика на различните оценки за неговата оправданост. Повеќе истражувања на јавното мислење покажаа дека овој проект не ужива поддршка од јавноста, каква што, можеби, очекуваа неговите креатори и идеолози.

Анкетата што кон крајот на минатата година ја сп��оведе „Брима- галуп“, покажа дека мнозинството граѓани (57,8 проценти) не го одобруваат проектот „Скопје 2014“. Претходно, и анкета на Институтот за политички прашања сигнализираше дека овој проект нема мнозинска поддршка од граѓаните. Во оваа истражување, повеќето политики на Владата добија мнозинска поддршка, со исклучок на „Скопје 2014“ - за што позитивно се изјаснија 40,3 проценти од испитаниците, наспроти 45,1 процент негативни ставови.

Дали расположението на граѓаните контра проектот „Скопје 2014“ сега се преслика на изборниот терен во Центар - Општината во која се лоцирани содржините од проектот? Универзитетскиот професор, Јове Кекеновски смета дека негативната опозициска кампања за „Скопје 2014“ имала влијание на резултатот во Центар.

„Негативната кампања на СДСМ за ’Скопје 2014’ си го направи своето. Владата задоцни со прес-конференцијата за проектот. Тој отчет требаше да се случи пред изборите, а не после нив. Но, прашање е и дали ВМРО-ДПМНЕ требаше да учествува со истиот кандидат во Центар, особено ако се има предвид дека во мандатот на Тодоровиќ се донесоа многу измени на деталните урбанистични планови што не наидоа на одобрување кај граѓаните“, вели Кекеновски.