Ќе ги изброи ли пописот бугарските пасоши

Најголемиот број од Македонците со бугарско државјанство велат дека на тоа се решиле од прагматични причини

ШТИП, СТРУМИЦА – „Имаме бугарско државјанство, но ние сме Македонци и се чувствуваме како такви“, се најчестите одговори што се слушаат деновиве од граѓаните во Струмичко, кои имаат и македонски и бугарски пасош. Прашањето станува актуелно поради престојните пописи во Македонија и во Бугарија, кои им отвораат можност да учествуваат и во едната и во другата држава.

Дали ќе се изјаснат како Македонци или како Бугари, моментно е можеби претенциозна тема, но факт е дека таа е на пат да стане политичко прашање ако нашите граѓани со двоен пасош добијат идеја од солидарност со малцинството да се изјаснат како Македонци во Бугарија или од протест да решат да станат Бугари во Македонија.

Најголем дел од нив, сепак, се изненадени од самото прашање, бидејќи како што велат, бугарските пасоши ги извадиле најмногу поради тоа што со нив полесно излегувале од земјава и наоѓале работа во странство, како и поради купување на автомобилите.

-Чудно прашање е како ќе се изјасниме, како Македонци или како Бугари? Најголем дел од бугарските пасоши ги извадивме од економски причини, а не од национални побуди, а нашата национална припадност не е доведена во прашање. Па, и на бугарските пасоши стои дека сме родени во Македонија, а имаме адреса на живеење во Бугарија. Значи, ние сме граѓани со двојно државјанство, македонско и бугарско, а на пописот ќе се изјасниме така како што се чувствуваме. Немаме никакви обврски, ниту, пак, уцени да се изјасниме како Бугари, вели жител на едно од струмичките села. Тој бугарскиот пасош го извадил во времето кога важеше визниот режим за полесно да најде работа во Словенија.

Меѓу граѓаните што поседуваат двојно државјанство има и такви што велат дека на претстојниот попис ќе се изјаснат спрема заслуженото, односно според тоа која држава повеќе им помогнала, што значи дека не ја исклучуваат можноста да се пишат и Бугари.

Бугарски пасоши имаат и младите што студираат на факултетите во Бугарија за да ги користат тамошните студентски бенефиции. Се' заедно, никој не знае точно колку граѓани во овој регион имаат бугарско државјанство, но се претпоставува дека во последните неколку години е значително зголемен, а потврда за тоа е масовното заминување на младите од Струмичко на печалба во странство.

Бугарскиот „вирус“ е присутен и во Штипско, каде што некои имаат веќе искуство со гласањето на избори во оваа соседна земја, па, веројатно, ќе одговорат и на повикот за попис. Тројца штипјани со кои разговаравме, студент во Плевен, бизнисмен и трговец, на прашањето дали одат во Бугарија на гласање, ни дадоа сосема различни одговори. Така, студентот, кој веќе е трета година на студии во Бугарија, ни рече дека откако добил и бугарско државјанство, гласал на сите избори кај нашиот сосед.

„Го сметам за своја должност излегувањето на избори во државата во која моментално студирам, односно во која живеам подолго време. Тоа за мене е прашање на моралност. Гласам и на изборите во Македонија, ако тие се во време кога јас сум во Штип. Во Бугарија гласањето не е обврзно и е прашање на избор на секој граѓанин“, вели тој.

Бизнисмен, кој има развиени врски со Бугарија и е со двојно државјанство веќе петта година, вели дека никогаш не гласал таму, но дека еднаш тој и сопругата гласале во бугарската амбасада во Скопје.

„Од искуство знам дека Македонците од Штип, Кочани, Делчево, Виница, Берово, Пехчево, Македонска Каменица имаат лични карти и пасоши на адреси во Благоевград, струмичани во Петрич, кривопаланчани и кратовци во Ќустендил, бидејќи овие градови им се најблизу до нивните живеалишта во Македонија“, тврди овој средовечен штипјанец. Тој укажува и на фактот дека во Бугарија, за разлика од кај нас, не може да се гласа со пасош, туку исклучиво со лична карта.

„Ако отидете со пасош на гласање, ќе ве одбијат и ќе ви речат дека пасошот е за патување, а личната карта е документ за идентификација при гласање. Тоа сите ние го научивме и Македонците со двојно државјанство знаат за тие правила“, вели штипскиот бизнисмен.

За разлика од нив двајцата, младиот човек, кој има тезга во трговскиот центар, вели дека бугарско државјанство зел од прагматични причини, дека го има пет години, но никогаш во овој временски период не одел да гласа ниту во Благоевград ниту во бугарската амбасада.

„Бугарското државјанство ми беше неопходно за да му обезбедам егзистенција на моето семејство. Со бугарскиот пасош исклучително лесно и бргу ја минував границата, уште полесно се справував со фирмите од кои купувам стока и ја носам во Штип на мојата тезга. Јас сум си Македонец, на избори излегувам тука, бидејки тука ми е семејството. Кога Македонија ќе стане дел од Европа, тогаш ќе го вратам бугарскиот пасош“, ни рече овој човек.

Сите тројца се со исто мислење -дека во Бугарија не почувствувале некоја посебна пропаганда во однос на Македонците што имаат и бугарско државјанство. Сите тврдат дека државјанството го зеле од прагматични причини. Студентот, бидејки тоа било начин бесплатно да студира, а бизнисмените заради свои бизнис-потреби.

„Македонци земаат бугарско државјанство од три причини: за да можат да патуваат низ светот и таму да најдат работа што ја немаат дома, поради бизнис-потреби и поради студирање што го направи Софија бесплатно за студенти од Македонија што ќе земат државјанство. Сега кога Македонците можат да патуваат во земјите од шенген-зоната, барањето бугарско државјанство речиси го снема. Тоа говори дека нашава држава мора што побргу да го фати евр��пскиот пат, како што го направи тоа Бугарија, како што наскоро ќе го направи тоа и Србија ако сакаме Македонците, од чисто практични причини да не ни се пишуваат и како Бугари“, вели еден штипјанец. (И.Б. - Е.П.)