Со колку пари државата ќе помага за стан?

Според наши пресметки, ако се земе половина од учеството, кое може да биде 25 отсто за кредит од 50.000 евра, излегува дека помошта е 6.000 евра

Соња Маџовска

Со колку пари државата ќе им помага на граѓаните при купување стан или куќа, согласно со новите законски решенија, кои се дел од пакетот економски мерки на Владата?

Многу е тешко да се направи математика без детаљни податоци, но „Утрински весник“ се обиде барем приближно да пресмета колкава ќе биде државната помош. Ако се направи груба математика, за кредит од 50.000 евра, со камата од 5 отсто, колку што е максимумот што го дава Владата, може да се купи стан од 55 квадратни метри, под услов квадрат да чини 900 евра. Тешко е да се направи точна пресметка колкава ќе биде ратата, ако клиентот се определи за опцијата Владата да му плаќа половина од ратата за кредитот во првите пет години, бидејќи тоа зависи и од учеството што ќе го даде клиентот и од годините на отплата на целиот заем. Во втората опција, пак, каде што наместо отплата на ратата државата ќе даде половина од учеството, кое најмногу може да достигне 25 отсто за кредит до максимум 50.000 евра, според наши пресметки, излегува дека во овој случај државата ќе помогне со 6.000 евра.

Со оглед на тоа што оваа нова владина мерка стапува на сила од 1 јануари наредната година, тоа значи дека граѓаните имаат уште неколку месеци да ги ��оберат документите и да направат математика дали ќе побараат помош од државата за плаќање на половина од месечната рата или половина од учеството за кредит.

Владата се' уште нема утврдено колкава сума од буџетот ќе издвојува годишно за оваа намена за да се знае и на колку граѓани ќе им биде достапна оваа мерка и по колку пари како државна помош ќе добие секој за купување стан или куќа. Владата нема ниту договор со банките за камата од 5 отсто, ниту договор со градежните компании за квадрат од 900 евра.

Банкарите, сепак, се убедени дека државната помош при купување сопствен покрив над глава ќе предизвика огромен интерес, но велат дека во наредните месеци ќе треба да ги договорат условите со Владата. Градежните компании, пак, очекуваат субвенции од државата за да можат да понудат поевтин квадрат, до 900 евра.

Младите брачни парови во денешно време најчесто до стан доаѓаат со земање кредит, кој го отплаќаат со години, а поради тоа едвај врзуваат крај со крај со парите што ќе им останат откако ќе ја платат месечната рата. Дел од младите со кои разговаравме велат дека штом владината мерка ќе биде достапна, веднаш ќе аплицираат за ваков станбен кредит, бидејќи досега немале можност да обезбедат доволно средства со платите што ги примаат. Сепак, главен проблем е тоа што моментно банките не нудат станбени кредити со камата од 5 отсто, но тие велат дека оваа идеја треба детаљно да се подготви за да биде прифатлива и за нив и за граѓаните. „Конкретниот начин на субвенционирање во Македонија треба детаљно да се анализира и договори меѓу банките и Владата и да се подготви понуда што ќе биде прифатлива за сите инволвирани страни“, објаснуваат од Стопанска банка.

Според градежниците, продажна цена од 900 евра за квадратен метар за новоградба во Скопје не може да се постигне без помош од државата. Најголема пречка на која посочуваат е високата цена по која го откупуваат градежното земјиште, а кое со голем процент учествува во трошокот за изградба на зградата. „Многу зависи дали земјата ќе се откупи за едно, десет или за двесте евра за квадрат. Тоа во најголем процент ќе ја одреди и цената по која ќе се продаваат становите“, велат во „Адора инженеринг“.

Министерот за финансии, Зоран Ставрески, вели дека цел е парите да стигнат до оние што првпат го решаваат станбеното прашање, односно средната и пониската класа граѓани да изградат куќа или да купат стан. „Веруваме дека ќе успееме да постигнеме договор барем со дел од банките за прифаќање на овие услови. Оставаме и флексибилност, ако граѓаните не можат да дојдат до средства под тие услови, ние ќе субвенционираме повторно, но до оние лимити што ги утврдивме. Другиот дел нема да биде субвенциониран, што не значи дека ќе бидат исклучени од можноста да користат субвенционирани средства“, истакна Ставрески.

Инаку, во новото законско решение има редица услови.

Доколку кредитот е поголем од 50.000 евра, овие услови нема да важат за делот што го надминува овој износ. Брачните другари не смеат да имаат недвижен имот на свое име ниту, пак, да се оптоварени со други долгови, тие, исто така, не смеат да имаат вкупни приходи повисоки од 900 евра месечно.