Претходен број

Нимиц за десет дена ќе даде предлог за името

Медијаторот изјави дека преговорите нема да решаваат за етички или историски прашања, туку за државјанството

Тамара Грнчароска

Нова рунда преговори за името закажа медијаторот во спорот за името, Метју Нимиц, по двете одделни средби кои во средата во Њујорк ги имаше со грчката шефица на дипломатијата, Дора Бакојани, и со македонскиот претседател Бранко Црвенковски. Средбата која Нимиц ќе ја свика во наредните десет дена и која, според претходните најави, би се одржала на европска почва, од страна на медијаторот не била прецизирана како средба на која тој би изнел нов или изменет предлог од оној што им го врачи на двете земји во почетокот на септември.

Иако Нимиц од средбите со Бакојани и со Црвенковски ги добил првичните реакции на двете страни за предлогот, од новата средба со преговарачите Никола Димитров и Адамантиос Василакис очекува да ги слушне финалните оцени на двете страни за своето последно предлог-решение.

„Ќе разговарам со претставниците на двете земји и ќе решиме што ќе правиме. Ако има нов предлог, ќе бидете известени“, изјави Нимиц. По средбите со Бакојани и со Црвенковски, медијаторот изјави дека и двете страни работат интензивно на изнаоѓање решение, но оти не знае дали тоа ќе биде постигнато.

Истовремено, грчката агенција АНА-МПА, повикувајќи се на дипломатски извори, објави дека Нимиц најверојатно на 6 октомври на македонскиот и на грчкиот преговарач ќе им го врачи конечниот предлог за решение околу името и ќе им постави рок на двете страни до кога треба да му одговорат за предлогот. Тоа би било образложено со фактот дека, ако прашањето не се реши сега, преговорите ќе останат замрзнати подолг период поради изборите во САД во ноември и напролет во Македонија и во Грција.

Прашан за коментар околу неусогласените позиции на македонскиот политички врв околу името, Нимиц одговори дека „и покрај разногласието меѓу македонските претставници за одредени прашања, властите во Скопје имаат усогласен став за името“. „Во ниту една земја не постои стопроцентна согласност, секогаш има различни мислења во раководствата на државите, но кога зборувам со раководството во Грција, со министерката за надворешни работи, добивам многу јасни позиции. И во Скопје, тамошните власти зборуваат многу јасно и во еден глас. Знам дека постојат политички разлики, но за ова прашање мислам де��а добивам јасни позиции од Скопје“, изјави Нимиц.

Македонскиот претседател по средбата со Нимиц, најавувајќи ја новата средба на медијаторот со преговарачите, изјави дека го запознал посредникот со фактот дека „за жал, ние во Македонија се' уште не успеавме да одржиме средба на која ќе разговараме за конечниот став околу ова прашање“, но се надева дека таква средба ќе се одржи по неговото враќање во Скопје.

Црвенковски информираше дека идеите на Нимиц се во фаза на конкретна разработка. „Врз основа на забелешките на двете страни, тој ги прецизира и конкретизира. Дали на следната рунда ќе оди на финален предлог или уште еднаш ќе даде можност да се изјаснуваат страните со свои модификации, не знам“, рече Црвенковски.

За неприсуството на македонскиот министер за надворешни работи Антонио Милошоски на средбата со Нимиц, Црвенковски вели: „Министерот Милошоски и неговите претпоставени мора да разберат дека може да не го почитуваат Бранко Црвенковски како личност, но не и институцијата претседател на државата“. Во тој контекст тој упати забелешка до македонската Влада поради тоа што има двајца македонски преговарачи во спорот со името - Никола Димитров и Мартин Протоѓер, што според него е порака дека нешто не функционира.

Црвенковски од Њујорк на премиерот Никола Груевски му порача дека тој е таму за да учествува на Генералното собрание на ОН, а не да го реши спорот со името. За изјавите на Груевски дека верува оти претседателот во Њујорк ќе придонесе во решавање на спорот за името со Грција, Црвенковски изјави: „Која е причината за ваквото однесување на Груевски, не знам, но штетите и последиците за Македонија постојат“.

Црвенковски за средбата со заменик-државниот секретар на САД, Даниел Фрид, рече дека американскиот дипломат бил заинтересиран за тоа до каде е процесот на разговори за спорот со името и како САД може да помогнат во сето тоа. „Сметам дека поддршката на САД е потребна и позитивна. Убеден сум дека со учество на САД шансите за добро решение за Македонија се големи“, изјави Црвенковски.

Пред Црвенковски, Нимиц се сретна со Бакојани, по што изјави дека „грчкото раководство преговара многу сериозно и дека има политичка посветеност да се обиде да го реши ова прашање“.

Според мандатот одобрен од ОН, Нимиц изјави дека преговорите нема да решаваат за етички или историски прашања, туку за државјанството, објаснувајќи го тоа со примерот на САД, каде што сите се државјани на Америка. „Не се соочуваме со етнички идентитети или со историски идентитети. Се соочуваме со име на држава и со придавки во однос на државата. Во преговарачкиот процес не работиме со народни или лични идентитети“, изјави Нимиц. Тој не прецизираше дали остава можност евентуалното ново име со додавка да влијае на начинот на кој ќе се нарекуваат нацијата и јазикот во Македонија.

Бакојани по средбата изјави дека „разговараме за заемно прифатливо решение за името, што значи дека бараме име со кое сите ќе можат да живеат и име кое сите ќе можат да го користат во иднина. За ова разговараме. Сакам уште еднаш да кажам дека бараме решение со кое ќе нема победници и поразени, бараме решение со кое ќе добијат двете страни. Тоа е нашата цел“.

По средбата Нимиц - Бакојани, грчкиот весник „Експрес“ објави дека се насетуваат промени во позициите на медијаторот, особено по изјавата дека „ОН не признаваат нации, туку држави“, со што тој дал на знаење дека единствената тема на преговорите е името на Македонија, е коментарот на весникот.

За вчера беше најавена средба на државната секретарка на САД, Кондолиза Рајс, со шефицата на грчката дипломатија, што во Грција се толкува како засилување на притисокот на Вашингтон врз Атина за изнаоѓање решение за името. Вчера грчкиот весник „Етнос“ објави дека американскиот претседател во заминување, Џорџ Буш, и неговата администрација се обидуваат да го исцртаат патот за спорот со името, така што ќе биде постигнат напредок на новата средба меѓу Нимиц и преговарачите, која ќе се случи за две недели, најверојатно, во Женева.