Претходен број

Расте притисокот за признавање на Косово

Ослабената позиција во спорот со името ја прави Македонија погодна за притисоци

Тамара Грнчароска

Од Америка, Европската унија, но и од Косово се засилува притисокот врз Македонија за признавање на независноста на поранешниот протекторат. Поттикнати од она што се случува последните месеци со земјава – се' поголемиот притисокот од НАТО, ЕУ, САД, за компромисно решение во спорот со Грција, нетрпеливоста меѓу македонскиот претседател и премиер за едно од клучните национални прашања - се зголемија апетитите на Приштина дека сега е моментот да се влијае врз Македонија за признавање, чувствувајќи ја неповолната положба на македонската надворешна политика во проекциите на моќните светски сили.

Тоа беше видливо пред одржувањето на Генералното собрание на ОН кога беа лиферувани информации дека Македонија во деновите на одржувањето на Генералното собрание ќе го признае Косово, можно и како дел од пакетот за решение за името. Иако не се случи тоа, самото поврзување на признавањето на Косово со решавањето на спорот со името го отвора прашањето за моменталната ранливост на нашата надворешна политика за двете клучни прашања за нас.

Последниот притисокот од Косово, по „летното“ мирување, дојде во четвртокот на економскиот форум одржан со косовски претставници во Скопје, на кој претседателот на Стопанската комора на Косово Бесим Беќај изјави дека „Македонската страна треба поскоро да се соочи со новонастанатата политичка реалност и да ја признае независноста на Косово. Со тоа ќе ги отстрани непотребните бариери и ќе ја подобри економската соработка“.

Економскиот притисок што се обидува Косово сега да и' го наметне на Македонија го следи политичкиот кој по, наводната, внатрешна дестабилизација на земјава, доколку не го признаеме, дрско ни порача и дека Приштина нема да го признае нашето уставно име, туку ќе не' именува со референцата ПЈРМ.

Токму тоа ја покажа состојбата на македонската надворешна политика по отворените прашања кога, наместо ние да поставуваме услови за признавањето на Косово, кое е економски, речиси, зависно од Македонија и на кое наша земја му претставува инфраструктурна порта за трговска размена, и да ја искористиме ситуацијата во наша полза, ние сме доведени во ситуација бидеме предупредувани од Приштина.

Македонија досега официјално не побара ништо од Косово за признавање на неговата независност, иако демаркацијата на границата со протекторатот, која е во тек и која треба наскоро да заврши, се поврзува токму со тоа. Демаркацијата, која влезе во својата завршна фаза во септември, ги подгреа шпекулациите за признавање на косовската независност во септември, на што се огласи и официјален Белград, предупредувајќи дека таков потег скапо ќе го чини Скопје.

Иако неофицијално добро упатени извори, уште од самопрогласувањето на независноста на Косово, наведуваат дека е прашање на време кога ќе се случи признавањето од наша страна, официјалниот став на македонската Влада по ова прашање, повторен и од премиерот Никола Груевски изминативе денови, е дека Македонија ќе се води од државните и националните интереси во поглед на донесување одлука за признавање.

Но, изјавата на претседателот Бранко Црвенковски во Брисел пред два дена со која побара од македонската Влада, како единствено надлежна да одлучува по тоа прашање, „мошне скоро и јавно да го објави ставот на нашата земја кон независноста на Косово“. „Според мое мислење, истекува периодот во кој се правеа анализи и се градеше позицијата кон прокламираната независност на Косово“, изјави Црвенковски. Ова упатува на тоа дека кај државниот врв само привидно е дефинирана политиката на земјава по косовското прашање.

Ако на тоа се додаде и фактот дека нашата земја ја призна валидноста на косовските пасоши како документ за влез во земјава, што според странските дипломати значи неофицијално признавање на нечија државност, се' повеќе станува нејасно кои се позициите на Македонија по тоа прашање.

Отворање нов надворешно-политички фронт за Косово не и' одговара на земјава, чија ослабена позиција во спорот со името, ја прави погодна за притисоци и изнудувања од трети страни - без оглед дали станува збор за Приштина, Белград или за големите западни сили.