ЕДИТОРИЈАЛ

Илинденски пораки и поделби

Александра М. Митевска

Секое лето, на прославата на Илинден, македонските граѓани ги слушаат од државниот врв истите повици за сплотеност пред големите предизвици. И секој Илинден граѓаните се очевидци како на самото место се погазуваат вредностите кои силно одекнуваат во пораките што им ги испраќаат политичарите.

Илинден 2011 не помина без познатиот политички фолклор и без веќе слушнатата празнична реторика. Впрочем, и на други државни празници сликата не е многу поразлична. Но, Илинден, поради пораките од прочуениот Крушевски манифест, носи посебна симболика на сплотеност.

Претседателот на Собранието, Трајко Вељаноски, на Мечкин Камен зборуваше за хармонија во општеството, за соживот и за толеранција... а само половина час претходно, на истото место присутните со свирежи го пречекаа поранешниот претседател на државата, Бранко Црвенковски. Така, во славно Крушево неславно заврши уште една приказна за обединетост на нацијата - благодарение на наталожените анимозитети во политичката арена, во која и на празник се креваат „востанија“.

Додека претседателот на Владата, Никола Груевски, во Пелинце повикуваше на обединување и на заедништво за остварување на илинденските идеали, публиката, која него го дочека со аплаузи и овации, ги исвирка претставниците на опозицијата што дојдоа на манифестацијата. Така, пред паметникот на АСНОМ загина уште еден обид да се демонстрира единство, барем во чест на историјата.

Претседателот на државата, Ѓорѓе Иванов, во Скопје - пред споменикот на првиот претседател на Президиумот на АСНОМ, Методија Андонов Ченто, говореше дека илинденците и борците во НОВ низ сплотеност и обединување се бореа и се изборија за самостојна, независна и суверена македонска држава. И дека сега сплотено треба да се оствари сонот на македонските граѓани за демократска, европска и евроатлантска Македонија...

Но, зборовите на шефот на државата, веројатно, не стигнаа до Тетово, каде што знамето на Република Македонија не се вееше на јарболите ниту на овој празник. Така, неколку седмици по верификувањето на договорот меѓу партнерите во Владата и регулирањето на употребата на знамињата на заедниците, државното знаме на „западот на државата“ не го доби третманот што му припаѓа. Но, Тетово и онака е „опозициска општина“, па проблемот можеби ќе се реши ако се исвирка градоначалникот?!

Сепак, барем претставниците на државниот врв и на овој Илинден беа единствени во пораките за иднината на Македонија. Отсуството на кохабитација уште повеќе им ја олесни работата... И сите тие во блиска иднина ја гледаат државата сплотена во НАТО и во ЕУ.

Празниците, всушност, се вистинско време и вистинска пригода да се потсети на приоритетите. Затоа и беше извесно дека во пригодните говори ќе се одвојат доволно редови за евроатлантските перспективи, но дека, на пример, нема да се каже ништо поконкретно за проблемот со името, како една од поголемите препреки на патот кон Брисел.

Така беше годинава, но и лани и преклани и во годините претходно. Така беше на Илинден, а ќе биде и на 8 Септември...

Во Македонија веќе не е тешка работа, во зависност од пригодата, да се предвиди политичката реторика. Затоа, пак, не е едноставно да се прогнозира кога кажаното ќе стане реалност. Бидејќи нашите политичари секојдневно зборуваат за ЕУ и за НАТО како блиска иднина, а со години наназад ништо посуштинско не се случува на тој план. Освен што се множат препреките.