Претходен број

Нимиц: прво треба да се реши името

Медијаторот вели дека тоа ќе овозможи решавање на други прашања поврзани со него

Димитар Чулев

Централно прашање во преговарачкиот процес е името и тој спор е решлив. Тоа е многу тешко прашање кое, очигледно, досега не е решено, меѓутоа нема да давам никакви претпоставки, изјави посредникот во разговорите со името, Метју Нимиц, завчера во Њујорк по завршувањето на одделните средби со преговарачите и амбасадори Никола Димитров и Адамантиос Василакис. Нимиц вели дека во суштина на преговарачкиот процес е името, бидејќи тоа е така предвидено и со Резолуцијата на Советот за безбедност и со Привремената спогодба.

„Мојот мандат е околу ова суштинско прашање и се обидувам да го решам, а неговото решавање ќе овозможи решавање на други прашања поврзани со него“, изјави Нимиц во интервју за грчки медиуми. Прашан за барањето во разговорите да биде вклучено прашањето за грчко признавање на Македонската православна црква, за кое премиерот Никола Груевски деновиве испрати писмо до него, медијаторот Нимиц вели: „Мој впечаток е дека односите се комплицирани, црковното прашање отсекогаш било проблем и тоа е комплицирано...“ Тој одново повтори дека проблемот со името е решлив и дека ќе го отвори патот за добри односи, како и дека во тој контекст ќе бидат решени многу други прашања.

По завршувањето на разговорите во Њујорк во средата вечерта по американско време, шефот на кабинетот на премиерот Никола Груевски, Мартин Протоѓер, кој го придружуваше амбасадорот Димитров во Њујорк, за „Нова Македонија“ изјави дека тоа била редовна средба во серијата разговори со Нимиц, при што биле разгледани идеи од повеќе аспекти за прашањето со името. „Беше потенцирано дека тоа се прашања кои се исклучително значајни за нас и дека за нив планираме да притискаме по сите основи и ќе ги употребиме сите можни правни механизми. Притоа, треба да се гледа на конструктивниот дел на напорите на македонската страна да се изнајде решение и да се подобрат односите меѓу двете земји“, изјави Протоѓер, нагласувајќи дека на разговорите биле реафирмирани позициите на македонската страна во врска со прашањата за имотите на Егејците, правата на македонското малцинство во Грција и за МПЦ.

Писмото на Груевски е контрапродуктивно, вели Црвенковски Според шефот на државата, Бранко Црвенковски, писмото кое премиерот Никола Груевски го прати до медијаторот Метју Нимиц, во кое бара тој да се заложи за признавање на Македонската православна црква од страна на Грчката православна црква, е контрапродуктивно. „Спорот, всушност, е меѓу МПЦ и Српската црква и секое инволвирање на трета страна не им оди во прилог на заложбите за негово поскоро решавање“, рече Црвенковски. Претседателот се слушнал на телефон со преговарачот Никола Димитров, кој му рекол дека на завчерашната сесија во Њујорк Нимиц дал нови идеи и допрецизирал некои од старите идеи за надминување на спорот со името. „Очекувам по враќањето од Њујорк да одржиме заедничка средба со премиерот и со преговарачот за натамошните чекори“, изјави Црвенковски, одбивајќи да изнесе повеќе детали. Прашан за изјавите на министерот за одбрана, Зоран Коњановски, дека Грција преку воени вежби близу границата врши притисок врз Македонија, Црвенковски рече дека не може да коментира додека шефот на одбраната лично не го информира. (С.К.)

Шефицата на грчката дипломатија, Дора Бакојани, вчера потсети дека мандатот на специјалниот посредник Метју Нимиц е „еден и конкретен“, а тоа е решавањето на спорот со името меѓу Атина и Скопје. „Раководството на ПЈРМ, како што вели Бакојани, треба да пријде кон преговорите сериозно и да не бега од суштината, а тоа е изнаоѓање решение за спорот со името“.

Грчките медиуми вчера на различен начин ја коментираа последната рунда преговори. Атински „Етнос“ пишува дека специјалниот посредник настојувал конечното решение за името да се базира на сложено име кое ќе ги содржи зборовите „Северна Македонија“. Според пишувањата на „Етнос“, кој се повикува на извори во Њујорк, Нимиц на средбите со Димитров, Протоѓер и Василакис ги предложил токму тие пет варијанти.

„Катимерини“ го прекорува Нимиц дека 12 години по потпишување на Привремената спогодба од 1995 не презел сериозна иницијатива за затворање на прашањето, туку сега наеднаш го интензивира целиот процес што, според весникот, се должи на интересот и притисокот на САД за прием на Македонија во НАТО. Американскиот државен секретар Кондолиза Рајс за македонскиот сервис Војс оф Америка изјави дека „нашиот став е дека Македонците треба да бидат примени во НАТО“ и дека постои надеж спорот околу името сега да се разреши мошне брзо. Според Рајс, проблемот со името не треба да се испречи на патот за приемот на Македонија во Алијансата. „Работиме на тоа“, изјави Кондолиза Рајс.

„Од моментот кога за спорот се заинтересираа Вашингтон и големите држави во Европа, Нимиц почувствува дека има сериозни шанси да успее“, констатира „Катимерини“, според кој септември ќе бил клучниот месец за решавање на проблемот. Грчкиот весник „Пондики“, копајќи низ документи во Советот на Европа, открива дека на 1 мај Романија се приклучила кон европската карта на регионални или малцински јазици на Советот на Европа и притоа признала неопходност од заштита на македонскиот јазик на нејзина територија. Дотогаш, според весникот, Македонија немала можност да го постави прашањето за постоењето на македонското малцинство во државите-членки на Советот на Европа. Весникот е критичен кон ставот на Грција: „Ние во Грција може да тврдиме дека ниту постоело ниту постои прашање за признавање на македонскиот јазик и македонското малцинство, но откако тој беше признат како заштитен регионален малцински јазик во Романија, не е исклучено тоа да го направат и други држави-соседи на Македонија“. Според „Пондики“, Грција ќе остане единствена дека на нејзина територија нема ниту македонски јазик ниту македонско малцинство.