Насловна

Како се живее во поранешните југословенски републики

Србија со просечна плата од 345 евра е претпоследна, а на крајот е Македонија со месечна заработувачка од 333 евра

Со просечна плата од 345 евра, вработените во Србија се наоѓаат под сите поранешни сонародници од СФРЈ, освен Македонците. Стапката на невработеност во Србија е многу висока бидејќи изнесува дури 22,2 отсто, полоши сме од Хрватска, Словенија и Црна Гора. Србија најмногу загуби на квалитетот на животот на граѓаните во претходните 20 години од распадот на СФРЈ во однос на другите поранешни југословенски републики, покажува истражувањето што го спроведе „Прес“ во соработка со неколку водечки медиуми во регионот.

Граѓаните на Србија со просечна плата од 345 евра се наоѓаат под сите свои поранешни сонародници од СФРЈ, освен Македонците, кои се полоши од нас за 12 евра. Апсолутен шампион е Словенија, која во категоријата просечни месечни примања е пред нас за дури 630 евра! Истражувањето покажува дека според платите, предничи Словенија со 975 евра.

На второ место е Хрватска со 742 евра, на трето Црна Гора со просечна плата од 479 евра, потоа следуваат Босна и Херцеговина со 406 евра, па Србија со 345 евра, додека на крајот е Македонија во која граѓаните месечно заработуваат точно 333 евра. Лош показател е и тоа што за просечната потрошувачка кошничка од 557 евра во Србија, неопходна е дури една и пол плата. Во Хрватска потрошувачката кошничка изнесува 908 евра, во Црна Гора 770, а во Македонија 200 евра. Словенечката статистика не пресметува иста потрошувачка кошничка како и ние, а во БиХ таа повеќе и не се пресметува.

Кога ќе се споредат економските податоци на земјите од поранешна СФРЈ, се забележува дека стапката на невработеност во Србија е многу висока бидејќи изнесува дури 22,2 отсто, па според бројот на невработени, полоши сме од Хрватска, Словенија и Црна Гора. Поголема мака од нас ја мачи БиХ со 27,2 отсто од граѓаните, кои не работат, и Македонија со 31,2 отсто невработени.

Од сите поранешни републики бензинот е најскап во Србија, но и излегувањето во ресторан е ставка за која се издвојува исто пари како и кај соседите. Ручек во ресторан од среден квалитет во Белград чини околу 10 евра, слично како и во Македонија, додека во Загреб или во Љубљана таа сметка е помала за околу шест евра. Во БиХ можете да ручате за 10 до 12 евра по лице, а во Црна Гора за 12. Изнајмување на стан од 50 квадрати во поширокиот центар на Белград чини околу 250 евра, идентично како и во Сараево и во Скопје.

Најмногу пари за изнајмување даваат Словенците, дури 500 евра, потоа граѓаните на Црна Гора 350, а на Хрватска 300 евра. Интересно е што после Словенија во која за градинка се издвојуваат дури 250 евра месечно, следи Србија каде државните градинки чинат 85 евра, што е поскапо отколку во останатите републики.

Економистот од Виенскиот институт, Владимир Глигоров, смета дека ова истражување јасно покажува оти Србија забележително заостанува зад Хрватска и Словенија, и дека помалку или повеќе е изедначена со Црна Гора, БиХ и Македонија, земји од кои економски во минатото беше многу подобра.

„Во последниве 20 години Србија помина далеку најлошо во однос на сите останати републики од поранешна Југославија. Тоа сега се гледа и по состојбата на пазарот на труд, бројот на невработени е неверојатно голем. Србија за својата ситуација може да ја обвинува погрешната економска политика. Пред се', политиката на курсот, погрешна фискална политика, но и потпирањето на странски кредити особено во периодот на владата на Воислав Коштуница. Тука всушност е натрупан и тој голем надворешен долг што го има. Но, ако сакаме на вистината да и' погледнеме в очи мораме да кажеме дека главната деструкција на се' во Србија се случи во 90-тите години, со пропаѓањето на индустријата. Така да, го плаќаме данокот на тие години“, тврди Глигоров.

Економистот Мирољуб Лабус вели дека по распадот, Србија го загуби пазарот и долга низа години не инвестираше во развој. „Имавме вишок на вработени, кои наместо да ги вработевме низ развој на индустријата ние ги отпуштавме. Делумно ги развивавме и вложувавме во недвижнини, трговија, банкарски систем и услуги. Се' она што не е производство. И сега имаме проблем бидејќи немаме стока за извоз. Тоа е нашата независна ситуација. Решение се сериозни реформи во државната администрација и регулативи, финансирање на стопанскиот развој и контрола на цените. Така би можеле да се натпреваруваме со другите“, истакна Лабус.

Во истражувањето учествуваа водечките медиуми во регионот: „Прес“ (Србија), „Јутарни лист“ (Хрватска), „Дневни аваз“ (БиХ), „Дан“ (Црна Гора), „Утрински весник“ (Македонија), „Финанце“ (Словенија).

Каде е Македонија

Според просечната плата од 333 евра, Македонија се наоѓа на последното место ако на листата се рангираат земјите од п��ранешните ЈУ-републики, имаме и најмала потрошувачка кошничка, која според Статистика изнесува 200 евра. Но, уште поголем проблем е што имаме најголема стапка на невработеност од 31,2 отсто, заклучно со првиот квартал од годинава. Не отстапуваме многу со цените за најмување стан, на пример, од 50 квадратни метри во центарот на Скопје цените се движат од 200 до 250 евра, слични се цените за најмување стан и во Белград и во Сараево, а поевтини сме од Словенците и од Хрватите.

Кај нас, во споредба со земјите од регионот, малку поевтини се и бензините, јавниот превоз и ручек во ресторан. (Ек.Р.)