Претходен број

И Грција се откажа од 9 јули за името

Дали Нимиц ќе донесе нешто повеќе од предлозите за „Северна Македонија“

Димитар Чулев

Шефицата на грчката дипломатија, Дора Бакојани, призна дека до 9 јули, датум во кој Македонија би можела да добие членство во НАТО заедно со Албанија и Хрватска по неуспехот околу проширувањето на НАТО на самитот во Букурешт, не може да се очекува решавање на спорот со името со Скопје. По средбата со американскиот државен секретар Кондолиза Рајс во Берлин, во средата вечер по македонско време, Бакојани изјави дека била запознаена со наводно „конкретниот план“ за решавање на спорот со името од страна на САД.

Меѓутоа, како што пишува грчкиот весник „Елефтерос типос“, Бакојани не кажала во што се состои тој план и како би изгледал идниот предлог за решавање на компромисот кој денес во Атина, а утре во Скопје би требало да го донесе медијаторот во македонско-грчкиот спор, Метју Нимиц. Она што „Елефтерос типос“, близок до грчката власт, го потенцира е дека американската страна им пренела на властите во Скопје дека во случај да се најде компромис, евентуалниот референдум (за името) би можел да се одржи само пред седница на Советот за безбедност на ОН на која би требало да биде донесена резолуција во врска со прашањето за името.

Ова, и според процените на дописникот на „Утрински весник“ од Брисел, е последна барикада каде што Грција може да истакне вето за македонските евроинтеграции.

Ова пишување на „Елефтерос типос“ е со намера да го денфува или да го дисквалификува ставот на македонскиот премиер во оставка и иден мандатар Никола Груевски, кој тврди дека за какво било решение за спорот со името тој ќе ги повика македонските граѓани на општонароден плебисцит да се изјаснат за идното име на државата.

Бакојани по средбата со Рајс рече оти изразила надеж „дека претстојната посета на медијаторот Метју Нимиц ќе има позитивен исход и оти Скопје ќе ја напушти предизборната реторика и ќе навлезе во суштината на преговорите за да се дојде до решение“.

Официјален Вашингтон преку заменик- портпаролот на американскиот Стејт департмент, Том Кејси, повтори дека „ние би сакале прашањето за името да се реши во рамки на една долгорочна политика“. Кејси ги нарече и Македонија и Грција „американски пријатели и сојузници“ и посочи дека е „важно двете страни да можат да постигнат прифатливо решение за разликата за името“, пренесе агенцијата Макфакс. Според истиот извор, по враќањето во Атина, Бакојани во дипломатски манир соопшти дека средбата со Кондолиза Рајс била во многу пријателска атмосфера и дека имала информативен карактер пред денешната посета на Нимиц на Атина и утрешната на Скопје. „Изразив надеж, пренесува Макфакс, дека претстојната посета на медијаторот Нимиц ќе има позитивен исход“.


Каков план понудила Кондолиза Рајс за името уште не се знае

Како што се дознава, на едночасовната неформална средба американската страна не инсистирала за датуми до кога да се затвори овој спор. Но, Рајс и' посочила на грчката колешка дека Вашингтон ќе се залага за што е можно побрзо двете страни да најдат решение за името.

Вашингон во ноември 2004 година ја призна Република Македонија под уставното име што создаде анимозитет во грчката политичка елита, кој особено дојде до израз со доаѓањето на тандемот Караманлис-Бакојани во изминативе две години. Грчки медиуми играат на картата дека по заминувањето на Џорџ Буш, кој само на самитот во Букурешт три пати повтори дека Македонија треба да биде членка на НАТО, работите ќе се изменат во корист на Грција, особено ако на власт во Вашингтон дојдат демократите на чело со Обама. Сенаторот од Илиноис е еден од потписниците на декларацијата во која се осудува „иредентистичкото“ дејствување на Македонија спрема Грција.

Во кругови блиски до Кабинетот на претседателот на државата и до Владата, нема коментари околу најавената средба со Нимиц, кој во Скопје в петок би требало да се види и со шефот на државата, Бранко Црвенковски, и со премиерот Никола Груевски. Извори блиски до кабинетите на посочените две институции велат дека на средбата од пред три дена биле реафирмирани веќе познатите македонски позиции, а како ќе се настапи пред Метју Нимиц ќе се знае откако медијаторот ќе излезе со предлог како да се разреши петнаесетгодишниот спор.

„Елефтерос типос“ шпекулира дека САД е блиску до идејата спорот со Македонија да се реши со прифатливо сложено име со географска одредница и одново се споменува како најверојатна онаа „Северна Македонија“. Се споемнува и за наводно дури четири варијанти на имиња содржани во нонпејпер кои претставуваат различни варијации за географски предзнак за Македонија.

Но, македонски аналитичари и дипломати тврдат дека работите не стојат толку едноставно и дека не станува збор само за напуштање на двојната формула, за која позитивно и во интерес на разрешување на ирационалниот спор со Грција, говореше и претседателот Бранко Црвеновски во интервјуто за балканската информативна мрежа БИРН. Се чини, зад името „северна“, „горна“ или што е најлоша варијанта „нова“ стои пакет кој содржи грчки барања кои сериозно го загрозуваат македонскиот идентитет, почнувајќи од нацијата, културата, името... или поедноставно кажано дека со промена на името се доведува во прашање идентитетот на државата.