Претходен број

Во НАТО не се оди само напред туку и назад

И да добиеше покана Македонија да учествува на денешниот министерски состанок, тоа немаше битно да и' го смени статусот. Џорџ Буш цврсто не' поддржа во Букурешт, но тоа не беше доволно за покана

Во Алијансата не сметаат дека ја прекршиле Привремената спогодба. Тие чекаат да се реши спорот за името

Од нашиот дописник
Слободанка Јовановска

БРИСЕЛ - Портпаролот на НАТО, Џејмс Апатураи, не знае за разочараноста во Владата поради тоа што нема место за Македонија на заедничката маса во НАТО, заедно со Хрватска и со Албанија.

„Не сум слушнал за тоа. Но, можам да кажам дека и нам ни е жал, бидејќи сега сме во ситуација кога две земји имаат статус на формално поканети, за кои е почнат процесот на прием и седат на НАТО- масата на речиси сите состаноци, а една земја која не е во таа фаза, ни се допаѓало тоа или не. И не ни се допаѓа, но е така. И додека не се реши прашањето за името, не ќе може сите три земји да седат заедно во НАТО. Тогаш, кога спорот ќе се реши, ситуацијата ќе се смени многу бргу“, изјави Апатураи, според кого очигледно станува збор за формална, а не политичка пречка.

Во врска со денешниот министерски состанок на Алијансата, кој е последен пред самитот што ќе се одржи во април и последен со администрацијата на претседателот Џорџ Буш, Апатураи порача да немаме големи очекувања. Според него, само ќе се повтори заклучокот од Букурешт, односно условот што и' е поставен на Македонија ако сака да стане полноправна членка. Апатураи немаше директен одговор на дилемата дали НАТО е засегнат од судскиот процес што го поведе Македонија во Хаг, бидејќи реално Алијансата, исто така, не ја испочитува Привремената спогодба.

Џејмс Апатураи

„Позицијата на НАТО не е сменета. Кога ќе се реши спорот околу името, многу бргу ќе почне процесот на прием, без оглед на активностите што ги преземате надвор, вклучувајќи го и процесот во Меѓународниот суд на правдата“, изјави тој, практично сугерирајќи дека со процесот не се блокираат можностите да се реши спорот околу името со Грција. Но, дали НАТО би одговорил на евентуалната покана на сведоци во Хаг, Апатураи не сакаше да коментира дури ни неофицијално.

Во НАТО очигледно и натаму се создава атмосфера дека блокадата на поканата на Македонија не е нешто што излегува од вообичаеноста и дека Алијансата нема ништо со спорот меѓу Македонија и Грција, бидејќи е билатерален. „Ова е билатерално, а не НАТО-прашање. Двете страни треба да го решат спорот колку што е можно побрзо“, е пораката што ја упати вчера дипломат од НАТО, пред министерскиот состанок на кој се врши ревизија на ветувањата што им беа дадени на Украина и на Грузија во Букурешт.

Според него, воопшто не може да се каже дека НАТО не ја почитувало Привремената спогодба, за спорот околу приемот во Хаг да се одрази и врз Алијансата. „Не се поставува воопшто прашањето дали НАТО ја почитувало Привремената спогодба. Не гледам како НАТО воопшто е инволвирано во неа. Знаете дека НАТО функционира врз принципот на консензус, а тоа не значи дека не сме ја почитувале Спогодбата“, изјави овој извор.

На забелешката дека и спорот околу Русија и Грузија е билатерално прашање, па НАТО се занимава со тоа и дека истото се однесува и на спорот околу Северен Кипар, кој е билатерален меѓу Турција и Грција, одговорот беше дека трите ситуации се екстремно различни и дека за Македонија било кажано јасно дека ги исполнува условите за членство, очигледно со акцент на грузиската ситуација и ретерирањата во однос на оваа земја. Дека дури и „светите писма“ на НАТО, како годишните национални програми за членство, не се нешто што може да се прескокне кога има друг интерес во Алијансата, се виде од изјавата на овој дипломат дека - имало ваква програма или не за Грузија и Украина, не е важно, бидејќи и без неа двете земји можат да ги остварат реформите што се бараат за членство.

Оградувањето околу процесот во Хаг вчера покажа зошто последните месеци пред Самитот во Букурешт и неколку месеци потоа НАТО- функционерите избегнуваа да го изговорат привременото име БЈРМ и место тоа ни се обраќаат со Скопје, нешто што почнува да се забележува и во ЕУ, иако таму нема итна потреба од ваква дипломатска интервенција.

Колку и да изгледаат рамнодушни официјално, во НАТО не се незасегнати од судската постапка во Хаг, па со избегнување на референцата покажуваат дека за нив на некој начин не е валидна спогодбата за името во ОН. Како и да е, овој состанок тешко дека ќе го посочи правецот во кој ќе се движат одлуките во Алијансата, бидејќи сите ја чекаат новата американска администрација за евентуално да ја сменат политиката кон одредени прашања, па и да го изберат новиот генерален секретар чие име треба да се знае до следниот самит во април.

Иако во НАТО порачуваат дека секоја среда Македонија може да стане членка, ако го реши спорот околу името, засега не е јасно дали треба да го чека наредниот самит за да се официјализира тоа, ако евентуално дојде до пробив во спорот, бидејќи овој декември беше последниот рок да го фати возот со Хрватска и со Албанија. Случувањата околу Украина и Грузија покажуваат дека во НАТО не се оди само напред туку и назад, и дека нема одлука што политичките кујни во Алијансата не можат да ја преформулираат со друга реторика, ако имаат проблем околу неа.

И да добиеше покана Македонија да учествува на овој министерски состанок, тоа немаше битно да и го смени статусот, а со вакви патетични барања Владата само си ја разнишува позицијата, бидејќи ако се знае начинот на кој функционира Алијансата, место за вакви барања нема. Македонија не беше поканувана ниту на еден министерски состанок досега, а пораката од Брисел е дека нема ни да биде поканета додека не стане оперативна поканата за прием.