Македонија се врти на сите страни

„Развивањето на односите со едни земји не треба да се сфати како запоставување други земји“, смета Димитар Мирчев

Тамара Грнчароска


Македонија со своето пристапувањето во ЕУ и во НАТО ги запостави односите со другите земји и региони, сметаат битни фактори на македонската политичка сцена. Тие, особено во последната година, се' погласно укажуваат дека земјава треба да се сврти и кон земјите што не се дел од двата сојуза на држави.

Како најатрактивни на таа листа се споменуваат Русија, Кина, Индија, земјите од Средниот и од Блискиот Исток, па дури и африканските земји. Таа тенденција се виде и деновиве од фотографиите од Астана и Триполи, на кои со нашите функционери седат азиски и африкански лидери, па и Роберт Мугабе, претседателот на Заимбабве, кој е екскомунициран од поголемиот дел од меѓународната заедница.

Иако за многумина е дискутабило таквото „вртење“ на надворешна политика, бидејќи асоцира на оддалечување од ЕУ и од НАТО, застапниците на оваа теза не гледаат причина Македонија да не се насочи и кон други страни. Според нив, таквите потези на македонската надворешна политика не би ја загрозиле нашата стратегиска цел за влез во европскиот и во северноатлантскиот сојуз.

Ставот дека Македонија треба да се заврти и кон другите земји и региони, освен кон европските, го промовира професорот Димитар Мирчев, советник во Кабинетот на претседател на Македонија. Според него, нашата надворешна политика во последните 10-20 години премногу се окупирала со пристапувањето во ЕУ и сите сили и енергија ја насочила кон тоа.

„Тоа, дефинитивно, е наша стратегиска цел, но се запоставија други цели, земји, региони, партнери, кои можат да бидат значајни за нашите развојни перспективи и енергијата треба да ја свртиме и кон нив, во рамките на расположливите капацитети“, вели Мирчев за „Утрински весник“.

Според него, државата треба да ги развива односите со тие држави на сите нивоа паралелно. Да ја развива стопанската соработка преку стопанските комори, но тоа треба паралелно да биде следено и од политичката, културната, научната соработка. Како пример за низок степен на соработка со земјите надвор од ЕУ, Мирчев ја наведува онаа на научно ниво. „Најголема научна соработка изминативе години сме имале со ЕУ, додека само неколку проценти од соработката отпаднале на Русија или Кина“, вели Мирчев.

Тој вели дека еден од капацитетите за развивање на соработката е и македонската дипломатија. „Таа иако нема големи капацитети, не треба да се движи само во една насока, туку колку што е можно да се движи во повеќе насоки“, вели Мирчев. Како потврда на тоа говорат фактите дека во изминатите неколку години Македонија отвори неколку амбасади во земји за кои порано немаше голем интерес, како што се Израел, Индија. За Мирчев, тоа е само почетен чекор, бидејќи тие амбасади располагаат со мал број луѓе и во нив ќе треба уште многу да се вложува и да се работи за да се постигне повисоко ниво на соработка и пробив напред. „Сепак, почетокот е направен“, вели тој.

Кон размислувања за истовремено развивање на односите со партнерите од ЕУ, но и со други земји, се наведуваат изјавите на претседателот Иванов дадени во таа насока, но и неговите средби во Казахстан, што води кон заклучок дека надворешната политиката на Македонија се движи во правец - да се биде отворен кон сите. Иако тоа не е стратегиската цел кон која се стремиме, тоа не треба да не' стеснува во однос на другите земји, наведува Мирчев. „Развивањето на односите со едни земји не треба да се сфати како запоставување на односите со други, т.е. не треба да се сфати како ’или-или ситуација’, туку како паралелно развивање на односите со сите“, изјави Мирчев.

Како потврда на зголемената дипломатска активност за создавање и подобрување на релациите со субјекти надвор од ЕУ, се и официјалните посети на премиерот Груевски на Мароко, Израел, Украина, Австралија, а минатата недела и на самитот ЕУ - Африка во Либија. Шефот на македонската дипломатија годинава ги посети Индија, Грузија, Египет, додека претседателот Иванов ги посети Казахстан, Украина, Турција, Русија и Катар.