Поглед

Мина против соживотот

Катица Чангова

Позитивен пример за тоа како може да функционира мултиетничноста на терен во поранешно конфликтно подрачје е двојазичното интегрирано училиште во Прељубиште, прво од ваков вид во земјава. Во ова тетовско село, педесетина првоодделенци и второодделенци, Македонци и Албанци, цела година посетуваат настава и заедно со своите родители и наставници градат хармонични односи.

Децата на часови го учат јазикот на другарчето. Тие другаруваат и надвор од училишните клупи. Децата се посетуваат на родендени и на верски празници. Нивните семејствата негуваат блискост и човечка топлина, почитувајќи ги разликите.

За момент опстанокот на прељубишкото училиште беше загрозен, а мултиетничноста ставена пред сериозен испит. Се чини помалку случајно, а повеќе намерно, овој упад во образованието се совпадна со објавувањето на Македонската енциклопедија од МАНУ и со жестоките реакции од албанската заедница на текстовите со кои Албанците се почувствуваа навредени.

Токму меѓуетничката хармонија во Прељубиште пресликана во образованието наеднаш некому му попречи и му стана трн в око. Пеколниот план, да се минира соживотот во Прељубиште преку злоупотребата на децата, беше скован во Шемшово. Пораснаа тензиите и се вжештија страстите откако локални моќници принудно издејствуваа да нема образование за децата-Албанци. Со закани за родителите и со блокади на патот за Прељубиште барале децата да не одат на мултиетничка настава. Протест насочен „против асимилацијата на Албанците“ бил одржан за постигнување на целта. За среќа, прекинот на наставата во Прељубиште траеше еден ден. Родителите и надлежните покажаа дека желбата за мир и спокојство е посилна од притисоците на поединци.