Репортажа

Во Мраморани се живее како пред еден век

Мажите заминуваат рано изутрина и го носат добитокот на пасење, а домаќинките со пластични канти итаат по вода

Моника Талеска


ПРИЛЕП - Долненското село Мраморани се наоѓа на 12 километри од Прилеп. Таму времето како да запрело, а шеесетина луѓе живеат во мизерни услови како пред сто години. Низ селото можат да се видат стари, руинирани куќи. Но, таму нема вода, а осветлувањето не е доволно. Асфалтирана улица не постои, само калливи патчиња. Жителите се жалат дека на проблемите им нема крај. По цел ден работат, од утро до ноќ, но немаат никаква полза од тоа, страдни се, како што велат, за еден ден пристоен човечки живот.

Мажите заминуваат рано изутрина и го носат добитокот на пасење, а домаќинките со пластични канти итаат по вода. Најлесно им е на оние што имаат бунари во дворовите. Другите се принудени да се качуваат до чешмата на ридот по неколку пати во денот. Таму полнат вода со часови. Тоа го прават за да ја одржат хигиената во домот, колку што можат.

„Еј, кое време е ова? Зарем не е срамота во 21 век да немаме вода, вака да се мачиме секој ден. Станувам рано и со запрежна кола, зашто само таква имам, одам во Сенокос по вода. Дома сме една куќа луѓе. Живееме во село, имаме добиток. И за добитокот треба вода, да се попари, да се тури секаде, да биде чисто. Имаме и внуче, и за него треба хигиена. На нашата мака и' нема крај. Но, кому да му се пожалиме? Политичарите доаѓаат овде само за време на избори, а потоа не' забораваат. Никој не дошол да види во каква мака живееме“, вели Пара Јорданоска, жителка на Мраморани.

Во Мраморани нема никакви услови за живот, ниту за младите ниту за повозрасните. Сите произведуваат тутун, одгледуваат добиток, но немаат ни денар заработувачка. Локалното население нема пари ни за поправка на куќите. „Вода нема. Патиштата не се направени, децата немаат работа. Маж ми заминува со овците на пасење, а двајцата синови пораснаа, но немаат работа. Цел живот го поминавме по нивите. Но, и житото стои, скапува, калира по амбарите. Се надевавме дека ќе земеме некој денар од сирењето, но пак останавме со куси ракави, останаа кантите. Нема пласман. Никому не му е гајле за нас. Дали Груевски или Црвенковски ќе седат во фотелјата, нам ни е сеедно. Затоа што за нас во селата никој не води сметка, никому не му е гајле. Сите градоначалници доаѓаа пред изборите. Еден ветува едно, друг друго. Сега поминаа изборите, никој нема да стапне. Којзнае, можеби за следните избори ќе пуштат вода и во Мраморани“, се надева Сребра Ристеска.

И нејзиниот с��сед, Борис Јованоски, реагира зашто никој во неговото семејство не е вработен. „Четворица сме дома, а никој не е вработен. Садиме тутун, се мачиме, но и за него нема гаранција, се' зависи од времето. Не сме ние вклучени на хидросистемот како што се луѓето во градот, па да го полеваме тутунот редовно со вода. Овде и за тутун треба да се молкнат рацете, за да пркне, да се направи нешто, но од каде. Вода нема за нас, а не за тутунот. Само ако даде Бог - ќе биде, на друго не се надеваме“, додава Јованоски.

Во Мраморани сите жители се резигнирани. Тие не му веруваат веќе никому, не се надеваат на некоја добра иднина. Повозрасните како да се помириле со судбината, но младите се гневни на животот што го живеат.

„Животот ми личи на кошмар. Наместо како секој нормален човек да станам наутро и да се подготвам за работа, јас уште в сон треба да размислувам и да трчам со кантите по вода. За да се измијам лице, треба да поминам стотици метри и в зима и в лето. Ова е катастрофа и нема надеж за подобро. Работа нема, ништо нема. Овде е мизерија. Во селото нема продавница. За среќа, доаѓа наутро камионче со леб од градот, инаку и за тоа треба да се мисли, уште една мака повеќе“, изјави млад човек, кој инсистира да остане анонимен, вели срам му е да каже во каква мизерија се живее во Мраморани.

Жителите, сепак, ги молат надлежните да преземат мерки и да им го олеснат животот за да се почувствуваат како граѓани на оваа држава. Со сегашните услови и начин на живот, очигледно е дека мраморанци се наоѓаат на маргините од општеството.