И мажите и жените на иста возраст во пензија

Македонија, како и земјите од ЕУ, ќе мора да ги изедначи половите во годините за пензионирање

Јасмина Јовановска

И мажите и жените во пензија ќе заминуваат на иста возраст. Ова се долгорочни размислувања на Министерството за труд и социјална политика, за менување на условите за пензионирање, кои би можеле да се случат во наредните десетина години.

До вакво менување на условите за пензионирање може да дојде поради евроинтегративните процеси на нашата земја, кои налагаат изедначување на половите во услови за пензионирање. И додека Европа го стега ременот околу пензионирањето, a од Брисел пристигнуваат најави во пензија да се оди со 70 години, засега Владата не размислува да ја зголеми старосната граница за пензионирање.

Во Македонија и натаму ќе важат истите услови за пензионирање. Мажите ќе се пензионираат со наполнети 64 години, додека жените во пензија и натаму ќе заминуваат со 62 години.

Анализите што ги прави Фондот за пензиско и инвалидско осигурување (ПИОМ), како што објаснуваат од Министерството за труд и социјална политика, засега не покажуваат дека има потреба од менување на возраста за пензионирање.„На секои шест месеци комисија од ПИОМ, преку таканаречениот актураски модел, прави краткорочни и долгорочни проекции на приходите и на расходите на Фондот врз основа на очекуваните демографски и економски развојни трендови и нивни варијации, во зависност од различните претпоставки за политиката на пензии. Засега тие анализи не покажуваат потреба од менување на критериумите за одење во пензија“, велат од секторот за пензии во Министерството за труд и социјална политика. Европските земји се соочуваат со тешкотии во обезбедувањето пари за социјална помош и за пензии и затоа бараат зголемување на возраста на пензионирање. Од Министерството тврдат дека пензиската каса кај нас засега нема таков проблем. Начинот на финансирање на пензиските системи во европските земји се разликува од оној кај нас, објаснуваат од Министерството за труд и социјална политика и затоа и нема потреба од менување на сегашните услови за пензионирање. „Ние немаме социјални пензии, како некои земји кои ги воведоа за да привлечат што повеќе работна сила. Така, освен за мажот, тие обезбедија и пензија и за жената, само со услов за престој“, додаваат од Министерството. Анализите во некои европски земји покажуваат дека пензиските системи ќе дојдат во криза, затоа што двајца вработени ќе работат за еден пензионер.

Во ПИОМ велат дека нема финансиски проблеми во пензиската каса иако економската криза го ничкоса стопанството, а со концептот бруто-плата е намалена и стапката на пензискиот придонес од 21,2 на 18 отсто.

Кој услов за изедначување на годините за пензионирање ќе биде прифатен засега не се знае - дали тој на жената од 62 години или тој на мажот од 64 години.

„Во Хрватска сега направија измена во пензискиот систем и таму во пензија и ма��ите и жените ќе одат со наполнети 64 години“, објаснуваат од Министерството. Но, ова не значи дека тоа ќе се случи и кај нас, зашто мора да се направи анализа на демографската состојба и на пензискиот систем во Македонија. До изедначување на половите кај нас сигурно ќе дојде, само прашање е кога ќе се случи тоа. Од Министерството за труд велат дека тоа нема да биде одеднаш туку со период на адаптација од 10 години. Притоа, со новите услови нема да бидат опфатени сегашните вработени, туку оние што допрва ќе се вработуваат, односно тие што моментно се школуваат.

Во Европската унија најчесто во пензија се заминува со наполнети 65 години. Во Германија, Грција, Шпанија, Португалија, Финска, Ирска и во Шведска услов за пензија се 65 години за мажи и за жени. Во Белгија, истиот услов за пензионирање - 65 години за мажи и за жени, е од пред две години, а дотогаш жените можеле да заминат во пензија со 62 години. Во Велика Британија и во Австрија мажите може да одат во пензија со 65 години, додека жените се' уште може да се пензионираат со 60 години. Исклучок е Франција каде што мажите и жените се пензионираат со 60 години, но таму нема предвремена пензија. Најновата реформа во Франција, пак, предлага зголемување на старосната граница за пензионирање од 60 на 62 години. (Ј.Ј.)