Мислења

Fragaria vesca

Ѓорѓи Ј. Мисајловски

Ова МНР не може да креира надворешна политика. Нема ниту таква намена, структура и организација. МНР е театарска кулиса

По повод преземањето на председателството со ЕУ на 1 јули премиерот на Полска ДоналдТуск и неговиот земјак, Јежи Бузек, претседател на Европскиот парламент, донесоа во Стразбур три тони јагоди. За ваков агрополитички потез, полското раководство секако консултирало и познати нутриционисти. На остарената дама, секако и' се неопходни главните содржини на Fragaria vesca - витамин Ц, калциум, каротин, цинк, калиум, магнезиум, витамин Е и др. состојки неопходни на анемичните лица, реуматичарите, лица со проблеми со белите дробови, бубрезите, зглобовите и др. Каков ќе биде ефектот на полската терапија ќе видиме наскоро?

Не, почитувани читатели, колумната не е посветана на освежителната јагода, симбол на божицата Венера, на која (јагодата) и' е посветен и еден музеј во Белгија. Ќе продолжам со најновите ненутриционистички освежувања во новата влада на стариот премиер, поконкретно за оној за надворешна политика. Го добивме десетиот министер за надворешни работи во дваесетгодишната независност на нашата татковина. Магистерот знае кого избира. Германофилот е заменет со урбаниот франкофонски технократ. Препораката е од првиот хибриден по раст и кариера соработник на премиерот, поради кој и стана амбасадор, без ден дипломатско искуство, а после една година работа и без положен испит за калфа, стана министер. Се продолжува традицијата на ДПМНЕ.

Наводно бил секретар во француската амбасада во Скопје, како што стои во неговата биографија, што според Виенската конвенција за дипломатски односи подразбира дипломатски статус. Но, поверојатно е дека ја користел возачката дозвола од Б категорија како шофер на француското воено аташе. Во Европската комисија, наводно, бил водач на тимот задолжен за Хрватска, што во принцип не е практика во ЕУ. Човекот очигледно виртоузно владее со францускиот јазик, што е корисно. А и англискиот му е близок.Тоа е добро. Но, зашто заталкал во Марибор да магистрира и да докторира. Нели е поприродно да докторира на Сорбона ако е веќе франкофон.

Толку за презентираната биографија. Кога сум кај животописите, корисно е нашите ценети читатели да ја прочитаат биографијата на шефот на грчката дипломатија Ламбринидис, човек со кој нашиот нов министер за надворешни работи, по природа на нашите надворешнополитички приоритети, треба најчесто да комуницира со цел изнаоѓање компромисно решение за веќе епскиот спор. Првата изјава на нашиот нов МНР дека „за решавање на спорот со Грција е потребна добра волја“, зборува дека тој не ја познава суштината на дипломатскиот термин „ good will“, синтагма која има смисол единствено ако се трансформира во „good deal“.

После Св.Илија, заштитникот на громовите, скоцканиот нов министер ќе влезе во МНР. Го чека стариот заменик и новиот државен секретар. Албанците по долг период го остапија местото на државен секретар во МНР. На тој начин ДПМНЕ ќе ја избалансира позицијата настаната со заминувањето на вицепремиерот за европски интеграции. Од друга страна преземањето на функцијата претседател на Комисијата за надворешна политика во Собранието од страна на отстранетиот шеф на дипломатијата Антонио Милошоски, го прави ДПМНЕ доминантен кога се во прашање главните актери во надворешната политика. Што го чека новиот министер Никола Попоски?

Прво, наследи партизирана дипломатија. Тоа му е лично познато. Неговиот претходник немаше доверба во „старите“ кадри, што подразбира дека и тој не смее да има. Посебно по изјавата на премиерот Груевски во веќе природна рола на мандатар, дека е горд на својата генерација. Професијата не се цени. Самиот нов министер се увери, додека мадро слушаше што мандатарот зборуваше за надворешна политика на промоцијата во Собранието. Не кажа ништо. Тоа е порака и за новиот министер.

Второ, пораката од екс Милошоски до новиот шеф на дипломатијата практично значи континуитет во непознавањето на дејностите на министерот за надворешни работи. Милошоски му порачува на наследникот како приоритет да ги отпочне преговорите со ЕК, како тоа да зависи од него. Трето, политички маргинализираниот шеф на дипломатија и покрај генерациската блискост со фискалниот премиер, ќе нема можност, а и време да го поврати урнисаниот рејтинг на МНР. Премиерот и понатаму ќе има повеќе доверба во паралерните информации од своите луѓе, отколку од информациите добиени по официјални дипломатски канали. Партизираната дипломатија нема да допушти до пастирот да стигнат неповолни информации. Тоа значи необјективност и големи можности за грешки во донесувањето на стратешките одлуки.

Четврто, апаратчикот почетник, без длабоки врски и позиции во гремиумите на ЕК, тешко може ефикасно да лобира. Средбите во ЕК протоколарно ќе бидат лимитирани. Не помага едногодишното амбасадорско искуство во Брисел.

Петто, во дијаспората е непознат. Младиот пратеници ќе мора да го промовираат. Олеснителна е околност што сите во дијаспората се по вокација прокламирани патриоти, а амбасадорите се протерани кадрови од ДПМНЕ.

Шесто, треба да сфати дека ова МНР не може да креира надворешна политика. Нема ниту таква намена, структура и организација. МНР е театарска кулиса, наскоро со нова сценографија со бисти на Черчил и Рузвелт, за почеток, додека министерот може да се здобие само со награда за најдобра епизодна ролја.

Седмо, обиколувањето на светот не е приоритет и покрај тоа тоа што шефовите на дипломатијата се министри за надворешни работи. Постојат стандарди сразмерно големината и значењето на државата. Не постои синхрониација на посетите на претседателот на државата, владата и МНР. Министерот не може со отсуство од државата да ги компензира познатите слабости на нашата дипломатија. Напротив, на тој начин ги разоткрива.

Осмо, кохабитација е лажна, односно виртуелна. Често се мешаат компетенциите. Овој сегмент е стандарден елемент во анализите на странските дипломати. Таа (кохабитацијата) дава осенчени црти на нашиот надворешнополитички профил. Повремените комплименти се само дел од дипломатската куртоазност, која ние ја толкуваме како поддршка.

Премиерот првиот работен ден запали пет свеќи за третиот почеток. Дали е доволно за почеток новиот министер за надворешни работи Никола Попоски да го посети Аполоновото пророчиште во Фокида?

(Авторот е поранешен дипломат)