Си велам

Газиместан на скопскиот плоштад

Ерол Ризаов

Македонската Влада официјално треба да побара од хрватската влада најмување на Голи Оток за едно 30 години

Никола Груевски е против името „Република Северна Македонија“ за севкупна употреба. На референдум за тоа име ќе каже „не“. Како Милошевиќ што му кажа „не“ на светот. Така мисли Груевски гласно на Сител попладне како граѓанин, а што мисли Груевски претпладне како премиер ќе дознаеме подоцна, кога ќе дојде време. Поточно во јуни кога Газиместан ќе се пресели на скопскиот плоштад и кога милион Македонци ќе дојдат на импозантен митинг да го поздрават вождот и да му дадат поддршка. Сега знаеме што не сака Груевски, а потоа ќе дознаеме што сака. Дали Груевски е против промената на уставното име, исто како што се против над 90 отсто од Македонците и големо мнозинство од сите граѓани на Република Македонија. Не верувам. Скриената порака на Груевски е дека, всушност, тој е против промената на името само од Табановце до Гевгелија. Но, тоа сега не смее да се изусти, бидејќи носи негативни поени за рејтингот на водачот и на власта.

Додека Груевски ужива во својот триумф и голема популарност, особено по историското „не“, предлагам македонската Влада официјално да побара од хрватската влада најмување на Голи Оток за едно 30 години. Таму да ги сместиме сите што се непријатели на Македонија и се согласуваат на предавнички компромис. Нешто побезболно решение би било целата опозиција да прогласи како велепредавство каква било промена на името. Народот е против. Политичките елити се против. Оној мал грст јадници ќе ги сместиме на Голи Оток и Македонија може мирно да плови во светла иднина. По македонскиот Газиместан кога светот ќе чуе што не прифаќаме, исто како што слушна од големиот солунски шовинистички митинг против скопските варвари, ќе одиме на избори и голема преродбеничка победа. А потоа ќе видиме што прифаќа Груевски и што ќе ни донесе втората голема преродба во последните сто години.

Ако Македонија и нејзините граѓани одлучат да го задржат уставното име нема сила која може да ги присили да го променат. Ова е изјавата на Лоренс Иглбергер, поранешен американски амбасадор во Југославија кои многумина како наш најголем пријател го нарекуваа Лоренс од Македонија. Па, каде е тогаш проблемот и зошто се така силни тензиите во Македонија и во соседна Грција. Зошто се постојани делбите на непријатели и патриоти, предавници и херои, на тие што сакаат да го сменат името и тие што не сакаат кога веќе огромно мнозинство е да се зачува уставното име на државата.

Од каде тогаш овие драматични поделби и омраза во расправиите без грам политичка и општа култура. Тоа е затоа што не се гледа вториот дел од мислењето на Игелбергер и светот: Ако не сте подготвени за компромис, во тој случај треба да се понуди алтернатива каде ќе оди Македонија, без НАТО и ЕУ. Македонските политички елити и водачи не понудија други излези освен НАТО и Европската унија. И денес тие тврдо стојат на овој став. Велат, други решенија нема. Кога би се понудиле други реални можности, доколку постојат, беспредметен станува спорот со соседна Грција.

При немање друга алтернатива, заштитата на уставното име стана главно мерило за политички пресметки во освојување на власта. Сите се за тоа да не се гиба во националниот идентитет, јазик и уставното име, но поделбата оди по линија на тие што се подготвени за извесен компромис за заедничко прифатливо решение во делот за меѓународна употреба на името каде што сега се употребува референцата БЈРМ, и тие што не се подготвени.

Ако Америка, ЕУ, НАТО и ОБСЕ ни кажуваат јасно дека не е можно членството во НАТО, во ЕУ и во ОН со уставно име, иако притоа дома не се нуди друг правец за развој и просперитет за зачувување на територијалниот интегритет на државата и ако нема гаранција за иднината на нејзините граѓани, тогаш наметнатиот спор не е дали е некој за промена на уставното име, туку дали Македонија може да прифати промени во делот на опсегот на употребата на име со географска одредница. На пример, дали може да се употребува „Република Северна Македонија“, против кое е огромното мнозинство граѓани, онаму каде што сега се употребува кратенката ПЈРМ. И ништо повеќе.

Тоа би требало да биде македонскиот последен компромис во односите со Грција. Под тоа не може да се оди. Значи, толерантниот, пред се', прагматичен став, сосема свесен и со умисла на помал број македонски граѓани, за членство во ЕУ и НАТО, не е предавство на државата и проблематизирање на националниот идентитет и јазик. Доколку, пак, Македонија не сака да менува ништо во своето име за домашна и за меѓународна употреба, тогаш македонските политички елити ќе мора да ја замрзнат кандидатурата за ЕУ и за НАТО и да најдат други решенија за иднината на Македонија се' додека светот не ја осознае својата заблуда и не ја преиспита срамната поддршка на Грција. Тоа, се разбира, може да трае десет, триесет или сто години. Одговорноста на македонските водачи и политички елити е да кажат што ќе правиме дотогаш, дали можат да обезбедат развој, пристоен живот и европска иднина на Република Македонија, да гарантираат слобода, демократија, безбедност на граѓаните и да го зачуваат интегритетот на Македонија.

Поучени од кипарските негативни искуства во односите меѓу Грција и Турција, мора секогаш да се има предвид еден факт. Македонија не смее да преговара парче по парче, дел по дел и отстапка по отстапка. Досега се направија големи отстапки од македонска страна. Грција постојано бара нови и нови отстапки. Сменет е нашиот Устав под грчки и меѓународен притисок. Го сменивме знамето. Прифативме привремено име во Обединетите нации. А, Грција досега не направи ниту една отстапка и ништо кај себе не смени. Тоа што ни дозволуваат во географската одредница да се содржи зборот Македонија е типичен византиски цинизам. Единствена држава во светот што го носи името Република Македонија е нашата. Единствен жив јазик што го носи името македонски е нашиот јазик.

Сите изјаснувања за национална припадност Македонец е на Македонците од Македонија. Други пописи со изјаснување како Македонци нема. Па, каде е тука грчката отстапка. Конечниот потпис за каква било нова прифатлива отстапка на Македонија треба да уследи на денот на приемот на Македонија во НАТО и во Европската унија. Се' дотогаш Грција ќе ги погазува сво��те ветувања и ќе ги проблематизира евроатлантските интеграции на Македонија.

Таа е византиската политика на која нашите политичари немаат одговор што може да ја разбере и поддржи светската јавност.