Европа - Балкан
Србија како Дедо Мраз
 Иван Торов
Со подарувањето на Нафтената индустрија на Србија на Русите, Тадиќ му порачува на Брисел дека српскиот евроентузијазам е на умирање
БЕЛГРАД - Како што се предвидуваше, така и се случи. Само две неполни работни недели пред Нова година, Србија падна во драматичен временски парламентарен цајтнот, кој, всушност, ја отсликува длабочината и природата на нејзината криза. Само чудо може да помогне државата во идната година да влезе со нов буџет и да го избегне привременото финансирање, Собранието да усвои десетици закони потребни за исполнување на условите за стекнување статус-кандидат за ЕУ и ставање на визниот режим на „бел Шенген“. Јавноста деновиве е фрапирана од индолентноста и немоќта на пратениците да ги усвојат законските измени со кои ќе им овозможи на граѓаните, место до 31 декември годинава, кога им истекува важноста, до крајот на идната да патуваат со старите пасоши. Дотолку повеќе што издавањето на новите биометриски исправи оди многу тешко и со бројни проблеми. Шансите да се направи тоа во наредните неколку дена се многу мали и поради фактот што владејачката коалиција ја очекува исцрпувачка парламентарна дебата за доверба на владата.
На прв поглед изгледа како опозицијата да се поигрува со власта со тоа што максимално ги користи сите пратенички средства да ја опструира нормалната работа на парламентот. Сепак, многу помачен е впечатокот дека, всушност, владее хаос во режија на самата влада, која, едноставно, не успева да најде решение за кризата на српското општество. И тоа не толку за онаа, предизвикана од светската рецесија, која веќе наголемо ја тресе и онака слабата српска економија, колку за систематското опаѓање кое е од многу постар датум и не е надворешен продукт. И натаму доминира нерасчистената дилема - дали прокламираниот курс на приближување кон Европската унија е единствена алтернатива. Тоа што тлееше неколку години наназад, а и со формалното губење на Косово и со воскреснувањето на партиите и политичарите од режимот на Милошевиќ, со волјата на шефот на државата и лидер на Демократската партија, Борис Тадиќ, сега кулминира со се' поотворен конфликт со Брисел. Европскиот пат е сериозно закочен, побрзо би можело да се каже дека е на своевидна ревизија, што само по себе драматично ја продлабочува внатрешната конфузија, наедно, предизвикува раздор и во редовите на владејачката коалиција.
Опиена од дипломатскиот успех проблемот со прогласената косовска независност, преку СБ на ОН, да го префрли на Меѓународниот суд на правдата и со тоа, како што се истакнува, од политички да го пренесе на правен терен, српскиот политички и државен врв како да ја губи ориентацијата, лиферувајќи потези со кои не само што ја збунува домашната и меѓународната јавност туку и порачува дека евроентузијазмот повеќе не е негово основно определување. Наместо интензивирање на законодавната и секоја друга дејност за позабрзано приклучување кон ЕУ, се пласираат дури и официјално тези дека Србија „повеќе нема да ги трпи европските ултиматуми“ и дека „нема да се откаже од Косово, макар тоа значело простување од Европа“.
Дека српската владејачка групација се наоѓа во голем проблем, а дека и самата, како што изгледа, не е докрај свесна за сите ризици на своите постапки, се покажа минатата недела кога Борис Тадиќ ги отстрани сите дилеми околу контроверзната енергетска спогодба со Русија, која едни ја сметаат за „деловен подвиг на векот“, други, пак, „поразителен скандал“. Иако преговорите не се приведени кон крај, извесно е дека Србија практично ќе ги прифати сите руски барања, попрецизно, ултиматуми: да и' се продаде Нафтената индустрија на Србија за само 400 милиони евра без никакви посебни гаранции дека гасоводот „Јужен поток“ ќе премине на територијата на Србија. Покрај тоа, руската страна бара во обновата на рафинеријата да не вложува свои пари, туку НИС, односно државата Србија, кредитно да се задолжи, инсистира на долгорочно задржување на монополот на увозот и преработката на нафта и нафтени деривати, што Србија би ја направило енергетски апсолутно зависна од Русија. Руските „партнери“, во меѓувреме, се охрабрени од силната поддршка што им ја даваат, покрај ДП на Тадиќ, сите (опозициони) антиевропски, националистички и русофилски партии, па фрлија око и на електростопанството на Србија.
Одлуката на владата да не бара никакви гаранции за гасоводот и за изградбата на магистралниот подземен склад на гас во Банатски Двори во Војводина и да ги предаде двете рафинерии, изворите на нафта и гас, пообемната мрежа бензински пумпи, енергетскиот монопол, големите деловни згради и хотели како „новогодишен подарок“ на Москва за „несебичната поддршка во одбраната на Косово“, предизвика сериозен раздор во владејачката коалиција. Револтиран од таквиот потег, потпретседателот на владата, министер за економија и лидер на Г-17 Плус, Млаѓан Динкиќ, го напушти местото шеф на преговарачкиот тим. Но, не и владата. Навистина, преговорите со Русите продолжуваат, но нивниот резултат лесно може да се предвиди откако со заминувањето на Динкиќ и неговите соработници се отстранети главните пречки „Гаспром“ да го добие она што го сакаше. Предупредувањата на највидните економисти дека е направен катастрофално лош деловен потег, кој Србија ќе ја турне во целосна енергетска, некои мислат и политичка зависност од Русија, овде не ги сфаќаат премногу сериозно. Особено во конкуренцијата со амбицијата на Демократската партија и на неа блиските опозициски политички групации и на овој начин, со задоволувањето на Русија, да му се стави до знаење на Брисел дека „трпението на Србија околу динамиката на европските интеграции е при крај“.
Затоа, не е никакво изненадување што моментално власта на Тадиќ помалку се занимава со целосната парламентарна блокада и со заканувачкиот нов економски крах на Србија, повеќе со калкулациите дали „реконструкцијата“ на владата со замената на „несигурниот“ Динкиќ со „се' посигурниот нов демократ“, бившиот водач на радикалите, Томислав Николиќ, е подобро решение од можни предвремени парламентарни избори веќе во првото тримесечје од идната година. Ако потрае собраниската блокада, се чини, дека и таа дилема ќе биде излишна. |
