ЕДИТОРИЈАЛ

Реалноста Косово

 Димитар Чулев

Нервозниот потег на Белград, кој вчера точно напладне го прогласи за персона нон грата македонскиот амбасадор Василевски, е многу добар доказ за отсуство на политички сенс на северниот сосед во односите со балканските држави.

Да се прогласи за непожелен дипломатскиот претставник на Македонија поради повеќе од очекуваната и многу извесна одлука да се признае новата геополитичка реалност наречена Косово, покажува дека Србија тешко се соочува со реалноста.

Амбасадорите на Македонија и на Црна Гора се протерани само 24 часа откако Србија најави враќање на своите амбасадори (повикани на консултации) во земјите кои претходно го признаа Косово. По поддршката во ОН предметот „Косово“ да се проследи до Меѓународниот суд, Белград сфати дека битката за отцепениот дел од нивната територија може да се добие само на дипломатска маса. Но, ако ги затоплува односите со оние 48 држави кои претходно го признаа Косово, од каде идејата за ригорозни мерки спрема Црна Гора и Македонија, кои како 49-та и 50-та го признаа новиот балкански реалитет. Во еден потесен контекст, откажувањето гостопримство на амбасадорот на соседна држава е повеќе доказ за пораз отколку доказ за вистински потег.

Така погрешните процени и реакцијата на Белград, не сакајќи го амнестираа не баш среќното собраниско сценарио кое претходеше на владината одлука Македонија да го признае Косово. Да бидеме реални, требаше не под притисок на резолуција поднесена од албанските партии, туку токму Владата на премиерот да го изведе потегот и со тоа да ги отстрани дилемите дали тоа е државен и висок приоритет на надворешната политика на Македонија или е под притисок на албанскиот етникум.

Премногу бучната и непринципиелна расправа во Собранието кај обичните луѓе создаде чувство дека оние кои не се појавија во собраниската сала стравуваат да се соочат со јавноста, дека потегот доаѓа под притисок однадвор, а не дека оваа држава има ‘рбетен столб да одлучува за интереси кои се од стратегиско значење за земјава и, конечно, дека сето ова се случи откако група маскирани и униформирани со трактор откорнаа еден граничен камен кој ја обележува границата меѓу Македонија во делот кон Косово.

Премиерот и министерот за надворешни требаше да се појават и да кажат дека потегот што го прави Владата е само во прилог на политиката Македонија да стане активен субјект во креирањето на новата геополитичка карта на Балканот. А, Косово е дел од таа карта.

Едновремено, требаше да објаснат дека Македонија се води од внатрешната реалност во која албанскиот етникум е значаен фактор и дека со приближување на ставовите меѓу двете заедници Македонија во иднина ќе смета на моќното албанско лоби во решавањето на други спорови кои се однесуваат на иднината на Македонија. Србија немаше чувство за албанските барања кои почнаа да го вртат вниманието на светската јавност во почетокот на 80-тите и ова што се случува е резултат на тоа. Македонија нема време и моќ за таков луксуз.

Владата не одигра мудро, но опозицијата го промаши моментот кога се обиде со поднесување амандмани и со воздржано гласање да добие претпоставени идни гласачки поени, иако за неизбежноста на независно Косово тие зборуваат повеќе години. Штета е што околу о��а прашање, кое е само 15 километри северно од Скопје, во земјата немаше единство.

Германскиот премиер Ангела Меркел деновиве многу прецизно ја објасни позицијата на Германија во однос на барањето на Србија во Обединетите нации да се добие поддршка случајот „Косово“ да оди на суд. „Тоа што бевме убедени дека признавањето на Косово како независна држава е вистинското нешто не значи дека Меѓународниот суд за правда нема право да одлучува за тоа“. Истото може да го каже и Македонија, која нема ништо против Меѓународниот суд да даде свое мислење за нешто што оваа земја го смета за свој интерес.