Квотите за малцинствата се враќаат во игра

СДСМ ќе предложи 10 места во парламентот за малцинствата

Оливера Војновска

Идејата за гарантирани пратенички мандати за претставниците на помалите етнички заедници повторно се реактуелизира, овој пат од опозицијата. СДСМ најави дека ќе поднесе измени на Изборниот законик, со кои на Турците, Србите, Ромите, Бошњаците и Власите ќе им се гарантираат вкупно 10 пратенички места во Собранието. Тие ќе се избираат според пропорционалниот модел, а Македонија ќе биде една изборна единица. Притоа 120 пратеници ќе се избираат како и досега, според пропорционалниот модел, во шест изборни единици.

Вакво идентично решение пред три години предложи ВМРО-ДПМНЕ, но тогаш социјалдемократите беа против. Во СДСМ тврдеа дека „дополнителниот начин на избор на два, три или повеќе списоци може уште повеќе да ја подели Македонија“. Споменатото решение беше неприфатливо и за ДУИ, која тогаш во него препозна „тенденција на Никола Груевски и на ВМРО-ДПМНЕ да го девалвира Бадентеровото мнозинство“. За да го минира донесувањето на овој закон, ДУИ во 2007 година поднесе 4.000 амандмани. Овој закон остана запаметен и по тоа што во финишот на општата расправа се случи и скандалозната тепачка меѓу пратениците од албанскиот политички блок. Седницата беше прекината и точката никогаш повеќе не дојде на дневен ред, а Владата предложи нов закон со кој се воведе гласањето на дијаспората.

Пратеникот од ДПТ, Ќенан Хасипи, вчера кусо коментираше дека му е драго што СДСМ еволуирале во ставовите за ова прашање.

Пратеникот од ВМРО-ДПМНЕ, Илија Димовски, вчера ги потсети социјалдемократите дека тоа е нивна иницијатива, која СДСМ ја одби пред три години.

„Тоа е добра идеја затоа што на помалите етнички заедници им овозможува поголема и посилна застапеност во институциите на системот, а со тоа и значително поголемо политичко влијание. За носење на еден ваков закон, потребен е консензус од сите релевантни политички партии. Кога тој ќе биде обезбеден, ние веднаш ќе донесеме ваков закон“, изјави Димовски.

Мотивите за ваквиот предлог СДСМ сега ги гледа во пореалното отсликување на мултиетничкиот карактер на државата.

„Како единствен можен правичен критериум за распределба на мандатите на малите етнички заедници го сметаме резултатот од последниот попис на населението. Според резултатите од тој попис, Турците би имале четири загарантирани пратенички места, Србите и Ромите по две и Бошњаците и Власите по еден пратеник. Со тоа, во иднина, Собранието би го сочинувале вкупно 133 пратеници. Постојните 120, новите 10 претставници на малите етнички заедници и уште тројца пратеници од дијаспората“, соопшти потпретседателот на СДСМ, Гордан Георгиев, на вчерашната прес-конференција. Притоа, тој нагласи дека измените се во функција на поголема демократизација на општеството и поголема репрезентативност на сите етнички заедници.

„Со ова решение се намалуваат евентуалните тенденции Македонија да се претставува како бинационална држава, а се зајакнува нејзиниот мултиетнички карактер. Со усвојувањето на ваквиот предлог, СДСМ ќе изгуби дел од своето гласачко тело, но цениме дека потребата за поголема демократизација на македонскиот политички простор е поважна од теснопартиските интереси, па макар биле тоа и интересите на најголемите партии“, додаде Георгиев.

За тоа зошто сега излегуваат со предлог за кој своевремено беа против, Георгиев вели: „СДСМ смета дека во овој специфичен момент во кој се наоѓа Македонија има голема потреба од гарантирани пратенички места заради унапредување на правата на малите етнички заедници“.