Претходен број

Зошто Чесите не се Келти?

Климе Поповски, Скопје

Последните неколку години со најдлабокото навлегување во археолошките слоеви, на македонските археолози и историчари, само за две-три години, им појде од рака да ревидираат некои историски вистини кои опстојуваат со векови и милениуми. Настан за Риплиевите „Верувале или не“!

Ваквите „епохални” откритија имаат реперкусии, како на домашен, така и на меѓународен план. Имено, домашното население со векови живеело во заблуда дека е од словенско потекло и оти со доаѓањето на Словените на територијата, која се нарекувала Македонија, го презеле името и почнале да се нарекуваат Македонци.

Позначајни се реперкусиите од најновите откритија на меѓународен план. Многу историски вистини и современи историчари ќе ги стави на сериозни маки. Познато е дека првите векови од првиот милениум биле ера на големи преселби на народите, особено на европскиот континент. Преселбата на Словените во 6 и во 7 век се смета за крај на големите преселби на народите. Со нивните навлегувања на исток, запад и јужно од Дунав и нивното трајно населување на новите простори и формирањето на државните заедници, од страна на голем дел историчари се смета за утврдување на дефинитивната етничка карта на европскиот континент, која практично и денес е важечка. Сите словенски народи и денес, по речиси 1.400 години од нивното населување на новите простори на европскиот континент, останале да живеат на освоените територии и создале државни заедници.

Историјата на чешкиот народ и Чешка почнува од населувањето на словенското племе, предводено од праотецот Чех, во чешката котлина. Сите словенски народи дошле на простори кои веќе биле населени со векови и биле создадени одредени култури, а со своите нови државни творби граничеле со веќе оформени и силни држави, како Византиската империја или државата на Франките кај западните ��ловени. На територијата на која се населиле Чесите, во 4 век пред нашата ера, почнало навлегувањето на Келтите, историски прва позната етничка група, која ги населила чешките земји и Словачка. Нивното навлегување почнало од областите на Пиринејскиот Полуостров и британските острови, преку Франција и јужна Германија на југоисток се' до Карпатската Котлина. Најголем и најзначаен период на напредок на келтската цивилизација на чешката и на словачката територија имало во последните три века пред почетокот на новата ера. Келтите користеле од контактите со античкиот свет, преземале и сами развивале одредени производни постапки и технички новини. На висок степен била обработката на железото и на другите метали, со примената на грнчарското тркало ја усовршиле постапката за изработка на керамиката, а ги дале и облиците на некои основни алатки, чекан, срп, секира и други, кои и денес се употребуваат. Тоа сведочи за развојот на занаетчиството наспроти земјоделието, а со тоа и на појава на трговијата и на сопственото ковање пари. На крај, латинското име на Чешка, Бохемија, е добиено од келтското племе Боји, кои покус или подолг период населувале и други области во средна Европа. Името Чешка е утврдено илјада години подоцна, за време на градењето на Премисловската држава. На територијата на Чешка и на Словачка се наоѓаат бројни археолошки наоѓалишта, кои сведочат за високиот степен на келтската култура. И денес некои географски имиња во Чешка се од келтско потекло како, на пример, Влтава, Лаба, Упа и др.

Од ова кратко навраќање на историјата на чешкиот народ се забележува дека и Чесите живеат над богати археолошки слоеви, како и многу други народи во Европа, но го зачувале своето првобитно потекло како словенски народ и низ милениумското постоење, и покрај окупациите, непризнавањето, обидите за однародување, го одбраниле својот идентитет, од начелото уште со мисијата на Кирил и Методиј и прифаќањето на словенската литургија, а потоа со силните преродбенички движења во средината на 19 век. Овој народ немал никаква потреба да се заглавува во никакви археолошки хоризонти за да го преправа своето потекло и идентитет. Чуварите на чешкото културно наследство носат по еден часовник, вообичаено на левата рака, кој им го покажува времето во кое живеат, а не се накитени со по три-четири часовници, кои би им покажувале давно минати времиња, кои за актуелниот момент не значат ништо.

За нашиве создавачи на илузии ова може да биде пример како еден напреден, практичен и прагматичен народ низ целиот период на своето постоење бил свесен за своето потекло, го негувал и надградувал својот идентитет и ги достигнал најголемите дострели во својот културен и економски развој во минатото и сега припаѓа на групата најразвиени народи на Европа.