Страста за тутун посилна од казните

Санкциите се' уште ги одминуваат пушачките објекти иако Владата најави нови рестрикции и засилување на инспекциите

Бојан Шашевски


Гостите во кафулињата и во дискотеките пушат, а газдите не ги спречуваат. Тутун наголемо чури дури и во концертните и во спортските сали. Во поголемиот дел од овие објекти, на масите и на шанковите, наспроти забраната за пушење, се наоѓа по некоја пепелница која редовно се полни со догорчиња. И налепниците со пречкртани цигари што бодат очи се невидливи за консументите на катран и никотин при што ја продолжуваат старата песна и уживаат во штетното задоволство.

Законот за заштита од пушење остана ист, а исти останаа и навиките на уживателите во никотинскиот чад. Или барем навидум ист за оние што не ни почнале да го почитуваат и да го спроведуваат. Континуираните незадоволства на угостителите и критиките од опозицијата против „пушачкиот закон“ не ја обесхрабрија Владата да продолжи со рестрикции и со засилување на казните, но и да пушти на терен повеќе инспектори за да ги демнат местата каде што е забрането пушењето. Што се однесува до одлуката за привремено затворање на објектите на непослушните сопственици кои ќе овозможуваат пушење во своите локали, се' уште не се практикува, бидејќи не е завршена процедурата за нејзина примена.

Елизабета Чингаровска, директорка на Државниот пазарен инспекторат, вели дека Министерството за здравство е надлежно за донесување и изменување на Законот за заштита од пушење. „Пазарниот инспекторат врши контрола над спроведувањето на Законот во угостителските објекти. Измени на Законот за заштита од пушење во делот на казнената политика се' уште нема. Точно е дека од декември минатата година Инспекторатот ги интензивираше контролите во однос на почитување на овој закон и до крајот на јануари оваа година изврши повеќе од 1.500 надзори на територијата на државата. Неправилности се констатирани во околу 300 случаи, за што се поднесени прекршочни пријави до надлежните судови“, рече Чингаровска. Според неа, во некои случаи е забележано повеќекратно непочитување на законот во ист угостителски објект, а затворени се 25 локали каде што е утврдено пречекорување на работното време. Во зависност од прекршувањето, локалите биле затворени од 10 до 30 дена.

Илија Ангеловски, бивш сопственик на ресторан во Кисела Вода, смета дека постои нелојална конкуренција. Тој објасни дека Законот за пушење не имплементира еднакво, затоа што некои локали се „привилегирани“ да прават промет, додека во други се лепат високи казни и постојано се контролираат од државните пазарни инспектори.

„Некои од сопствениците мака мачат да привлечат гости во своите непушачки објекти и се потат за секој заработен денар. За разлика од нив, поединци упорно ги одминуваат забраните, со задоволство ги пречекуваат клиентите-пушачи и, се чини, воопшто не ги ‘чешаат‘ казните од 2.000 до 4.500 евра и можноста да добијат пломба на вратата од Пазарната инспекција“, рече Ангеловски.

Тоа го потврди и Ферхан Бербери, претседател на Туристичката угостителска комора, кој кажа дека правеле годишна анализа на состојбата на локалите низ државата по донесувањето на Законот.

„Анализата покажа колапс на туристичко-угостителската дејност. Во 2010 година, 60 отсто од локалите имале намален промет, а во 40 отсто од нив биле нужни отпуштања на персоналот“, потенцира Бербери. Притоа, тој додаде дека и покрај сите казнувања и рестрикции, Законот не покажува никаков ефект во однос на намалување на бројот на пушачите во земјата.

Исто така, Бербери рече дека лично му ја доставил на премиерот Никола Груевски направената анализа, но и многубројни предлози за дополнително олеснување и либерализирање на пушачките локали.

„Предложивме, по сопствен избор, сопствениците да платат за добивање посебни лиценци со кои ќе се овозможи пушење во одделни простории во локалите. Се' уште не добивме конкретен одговор. Наместо да се разгледаат приложените предлози, властите донесоа одлука за порадикални казни и измени на Законот за борба против пушењето, со кој ќе може да се затвори секој локал каде што ќе биде затечен човек со цигара“, додаде Бербери. Тие измени се чека да поминат низ собраниски процес, па потоа да се одредат казните од Министерството за здравство. Бербери нагласи дека дека законските норми против пушењето ќе се однесуваат само на угостителите, но не и за казината. Овие објекти нема да бидат затворени, бидејќи таму страстните уживатели во никотинот непречено можат да пушат. (Б.Ш.)