Претходен број

Албанија и Хрватска денеска во НАТО, Македонија ќе почека

Стипе Месиќ и Јап де Хоп Шефер од утре во исто друштво

Со потпишувањето на протоколите, Западен Балкан се интегрира во Алијансата

Од нашиот дописник
Слободанка Јовановска

Брисел - Шефовите на дипломатиите на Хрватска и на Албанија и генералниот секретар на НАТО, Јап де Хоп Шефер, денеска во Брисел ќе ги потпишат протоколите за прием во членство, со што ќе го започнат процесот на интегрирање на Западен Балкан во Алијансата.

Иако бивша Југославија не беше дел од поделбата на Исток и Запад, и иако Словенија веќе е членка на Алијансата, слободно може да се каже дека, конечно, почнува да паѓа железната завеса која со децении го дели Балканот од подемократскиот дел на Европа. Настанот има поголема тежина поради фактот што членството во НАТО му претходи на членството во Европската унија, така што земји кои ќе го поминат овој политички праг во Алијансата имаат речиси гарантирана иднина во ЕУ. До приемот треба да заврши само процесот на ратификацијата во земјите-членки, и иако гаранции нема, по правило државите што добиле покана немаат дополнителна пречка да влезат во Алијансата.

Надвор од сите овие случувања, но и од правилата е Македонија, чиј претставник утре во Брисел нема да присуствува на церемонијата, иако заедно со Хрватска и Албанија и на нашата земја и' беше упатена условена покана. Во НАТО повторуваат дека на самитот во Букурешт земјите-членки ја признале тешката работа и реформите демонстрирани од страна на Македонија, но дека поканата ќе дојде веднаш штом ќе се најде заеднички прифатливо решение околу името на државата. Со тоа етапата од е��на деценија завршува како празен од на Македонија со натамошна неизвесност околу нејзината евроатлантска иднина, и иако од НАТО навестуваат дека шансата не е изгубена и дека рокот може да се пролонгира до септември, преговорите за спорот не даваат надеж дека нашата земја ќе им се приклучи на Хрватска и на Албанија.

Македонија тргна на патот кон членство во 1995 година, кога го потпиша т.н. Партнерство за мир кое беше прво скалило во интеграцијата во Алијансата. Во 1999 година нашата земја стана дел од Акциониот план за членство, со кој најдиректно почна исполнувањето на условите кои ги доведоа Тирана и Загреб, но не и нас, до чекорот што се случува денес. Албанија влезе во Партнерството за мир во 1994 година додека Хрватска се приклучи на групата дури во 2000 година и стана лидер во евроинтеграцијата кон Алијансата, иако јавните анкети во земјата покажуваа огромна незаинтересираност за членство.

Денес на Македонија практично ќе и' се повтори историјата, откако првпат отпадна од Вилнус-групата, а сега ќе остане и без Јадранската група со која САД го туркаа нашето членство кон Алијансата. Функционери на НАТО деновиве ги неутрализираа последиците од условената покана за Македонија, оценувајќи дека по 9 јули ќе дојде 10 јули, односно дека не се изгубени шансите за македонскиот прием. Според нивните изјави, ништо не е финално околу Македонија, и дилемата сега е дали нашата земја ќе ги стигне Албанија и Хрватска или ќе има одвоена процедура за прием.

Правило е новите членки да бидат официјализирани на самити на НАТО, а самитот што ќе се случи идната година е вонреден и јубилеен, така што кога ќе се одржи следниот по толку состаноци на врвот, тешко е да се прогнозира. Македонија има уште три месеци да го фати чекорот со понапредните држави во регионот или да остане да ги чека другите кои се' уште немаат расчистено со стратегиската ориентација и желбата да бидат дел од евроатлантските процеси или не. Со секоја пропуштена шанса ќе стануваат банални и соработката со НАТО и реформите што Брисел ги бара од нас, факт со кој кога тогаш ќе мораат да се соочат и да го решат земјите-членки, бидејќи нашата бесперспективност дефинитивно станува и нивен проблем.