Груевски и А1: танц на режимот и демократијата

Колкава политичка штета ќе претрпи премиерот ако ја затвори А1

Соња Крамарска

Во последниве денови премиерот Груевски ретко фрла поглед низ прозорецот на неговиот кабинет на „Илинденска“. Додека платото пред владината зграда досега се употребуваше за директни линкови на некои провладини телевизиии за разговори со топ-личности од владината постава, најновата телевизиска опрема што се истовари во четвртокот попладнето е повеќе од вознемирувачка за него.

Неканети, а на гости на премиерот пред Владата му дојдоа уредниците и безмалку целиот новинарски состав на националната телевизија А1, засилена со колегите од весниците „Време“, „Шпиц“ и „Коха е ре“. Поставија директен линк од згаснувањето на телевизијата А1, позната во последно време по жестоките критики на политиката на премиерот и корупциските афери во владините редови, а чиј сопственик е во притвор и под истрага за криминално работење.

Истовремено, еден од ветераните на македонското новинарство, Александар Чомовски, од студиото на телевизијата на „прославената“ „Перо Наков“ б.б. симболично ги изгасна светлата во студиото каде што во изминатите близу две децении продефилира целиот политички, бизнис, културен и естраден естаблишмент, предизвикувајќи невидени емоции во јавноста.

Па има ли полоша слика за еден премиер кон кого во последниот месец моќната национална телевизија адресира огромни критики за негова желба да ја затвори телевизијата и да го задуши критичкиот збор?

Кон тие критики, како што напредува случајот со А1, се придружија и многу видни личности, интелектуалци, универзитетски професори, граѓански здруженија и политички партии. Груевски доби против себе многу поширок фронт отколку што можеби очекува.

„Се создава емотивна ситуација што ќе го прошири кругот на граѓани што не ја одобруваат постапката на власта. Прашањето е се' повеќе дали се работи за борба против криминалот или, пак, борба за отстранување на оние што му пречат на Груевски“, вели универзитетскиот професор Ѓорѓи Спасов. Власта, додава тој, ќе мора да се соочи со фактот дека се покажаа точни обвинувањата дека, всушност, води битка за затворање на А1 телевизија.

Груевски вчера не се појави со ниту една реакција во јавноста околу најновите случувања. Работата на Владата ја презедоа институциите и судството, кое вчера се изјасни дека нема незаконитост во блокирањето на жиро сметката на телевизијата и весниците - потег со кој се оневозможува нивното функционирање.

Но, затоа во политичките кругови и пошироко А1 повторно се врати како топ-тема, а најчестото прашање е кој ќе победи во овој несекојдневен танц на демократијата и режимот: А1 или Груевски?

Обидите вчера да се добие партиско мислење од ВМРО-ДПМНЕ останаа залудни. Впечаток е дека владејачката партија целосно се скри зад институциите.

Колеги-новинари од медиумите што се најдоа на удар на Владата вчера ни изјавија дека е невозможно да ја добијат битката без поширок граѓански фронт на нивна страна, вклучително и опозициските партии. „Нашите правни консултанти велат дека блокирањето на финансиите за секојдневно функционирање на телевизијата и на трите весници е незаконско и ја покажува заложбата на Владата да не' замолчи“, тврдат револтирано.

На одговор на нивниот повик, не се чекаше долго. Опозицискиот лидер Бранко Црвенковски објави повлекување на СДСМ од парламентот поради најновиот развој на ситуацијата. Повлекување најавија и Тито Петковски, Имер Селмани и други помали партии. Истовремено, агилниот Љубе Бошкоски, кој нема реална политичка сила на теренот, но се наметна како моќна фигура во креирањето на антивладиниот амбиент, се упати кон платото пред Владата придружувајќи им се на новинарите на А1 во жестоките критики кон постапките на Груевски.

Дали се проширува антивладиниот фронт?

По првичните критики дека опозицијата го искористи упадот во А1 на 26 ноември за сопствено промовирање, партиите околу СДСМ и СДСМ се повлекоа од орбитата на загрозената телевизија, но од вчера повторно се таму. „СДСМ од денеска оди на другата, вистинската и бидете сигурни победничката страна на барикадата - со народот и меѓу народот“, порача лидерот на опозициската левица, Бранко Црвенковски.

Американскиот амбасадор Филип Рикер само еден ден пред драматичното гаснење на светлата во централното студио на А1 ќе упати дипломатска, но прилично јасна порака до Владата:„Важно е да се има напамет дека постапките да се затвори независна телевизија, која има критички став кон Владата, ќе повлече многу нови прашања“.

„Обидите да се замолчи А1 нема да успеат. А1 дури и во темница ќе се обиде да зрачи“, драматично порача новинарскиот ветеран Чомовски, притиснувајќи го копчето за гаснење на рефлекторите на телевизијата.

Отворен и без ракавици судир со медиум не е нешто што треба да се потцени. Низ историјата многу европски влади, како и американскиот претседател Ричард Никсон, кој отвори војна против „Вашингтон пост“ по обелоденувањето на аферата „Вотергејт“, заминале во опозиција по отворање хајка против медиуми и загрозување на демократските вредности. Очите на Европа и на светот моментално се вперени во унгарскиот премиер Виктор Орбан, кој се обидува да г�� стави медиумите под контрола.

„Фејсбук“ вчера и завчера ноќта речиси експлодираше од дискусии за најновите случувања околу А1. Очигледно е дека „танцот на демократијата и режимот“ не го остава рамнодушен никого во оваа држава. Тоа е точката од која почнал пресвртот во јавното мислење во многу држави со такви афери.