Мислења

Седум години потоа – времето на Никола Груевски (1)

Слободан Најдовски

Седум години се доволен период да се заокружи еден концепт од кој ќе се видат резултатите. Тука е и главниот проблем и на Владата - нивниот концепт досега не даде позитивен резултат

Речиси во ист период пред три години пишував за првите четири години на Никола Груевски како премиер на Македонија. Деновиве во медиумите се навестуваат првите анализи за работата на премиерот и владата избрана по негов предлог. Институтот „Димитрија Чуповски“, направил анкета за оценка на граѓаните за главните активности на Владата како и за рејтинзите на политичките партии и нивните лидери. Не се сомневам во резултатите, иако наменски формираните институти знаат да направат големи промашувања токму заради партиското оптоварување.

Анализите главно се насочени на двегодишнината од неговиот последен избор за прв човек на кабинетот сместен во „Илинденска“ број 2, од 28 јули 2011 година до денес. Тука се прави првата грешка или пак намера за да се покријат трагите. Правењето на анализа само на последните две години е обид да се заборави се' што ветила владата на ВМРО - ДПМНЕ пред изборите во 2006 година. Се повторува истата слика од 2010 година кога во (про)владините медиуми се правеше анализа како оваа иста влада да била од 2008 кога за првпат во Македонија беа одржани вонредни парламентарни избори.

За еден месец, на 26 август, ќе се навршат седум години како лидерот на владејачката партија е на чело на македонската влада. Од тој ден нема поголеми промени на првите луѓе на клучните ресори. Се менуваа главно коалициските партнери. Од главните партиски лица, во годините кога ВМРО-ДПМНЕ беше опозиција, се сменети министрите за финансии и за надворешни работи, Трајко Славески и Антонио Милошоски. Замените кои дојдоа место нив се уште повеќе доверливи и поблиски луѓе на премиерот. Како и во најтесното раководство на партијата тие што го управуваат бродот остануваат постојано, а веслачите се менуваат за да се покаже свежа сила. Многу партиски лица како ненадејно стануваа значајни владини и партиски луѓе уште побрзо сами се повлекуваа или ротираа за набрзо да бидат заборавени.

Главниот акцент во анализата би требало да се насочи во оценката за работата и резултатите на премиерот Никола Груевски во економијата. Таа оценка треба да произлезе од фактот дека тој беше дочекан како голем економски реформатор од времето на своето министерување во владата на Љупчо Георгиевски. Ако се земе предвид и неговото четиригодишно ангажирање како главен економски министер во владата на ВМРО-ДПМНЕ од 1998 до 2002 година и сегашново, тој е човекот кој по воведувањето на плурализмот имал најдолг период на одлучувачка улога за дизајнирање на економската политика на државата. Затоа и може да се даде релевантна оценка за резултатите.

Период од единаесет години за одлучување во кој правец ќе се движи економијата на една земја ретко кој го имал пошироко во светски размери а камоли во регионот. Исклучоци се Кол или Блер, а во потесниот регион Мило Ѓукановиќ и, се разбира, Слободан Милошевиќ. Тие личности одиграа клучни улоги во своите држави. Кол успеа да ја обедини Германија и да ја зајакне нејзината улога како една од водечките економиии во светски размери. Блер е запаметен по неколку реформски потфати кои донесоа перспектива на жителите на Велика Британија.

Политичките партии ќе дадат оценка за успешноста на Груевски, но тие ќе одат во дијаметрално спротивни оценки. ВМРО-ДПМНЕ со своите компањони ќе ја глорифицираат улогата и достигнувањата на нивниот лидер. Разбирливо, опозициските партии ќе одат во минимизирање на постигнатото.

Во Македонија не постојат релевантни организации, како институти или државни тела, кои неутрално и независно би дале мислење за економската состојба во државата. Кај нас не постои институција која би дала оценка за одразот на мерките кои ги презела владата како и за секој нов предлог на државните институции поврзан со екомонијата како истиот би се одразил врз финансиите во државата. Во земјите со развиена демократија, како САД, постојат специјализирани институции финансирани од државата, за оценка на секој предлог од државните органи. Тие ги анализираат предлозите, особено оние поврзани со буџетот на државата, и го изнесуваат своето мислење до конгресот и нивниот став е респектиран од страна на конгресмените. На Македонија и' е неопхпдна неутрална, независна анализа за економските достигања на оваа влада. Тоа е потребно од една страна да се согледаат резултатите од досегашното работење, а од друга да се трасира патот за во иднина. Кога веќе други нема тоа треба да го направат во МАНУ.

Во ситуација на недостаток на анализи бегла слика може да се добие од информациите од одредени надлежни државни институции. Но, за жал тие не даваат подробни коментари и за причините и последиците од одредена сосотојба и многу ретко предлагаат мерки за правец во кој треба да се движи одредена политика. Кога станува збор за основните економски показатели најверодостојни се податоците на Народна банка. Е токму тие не одат во прилог на работата на Владата предводена од Груевски во изминативе седум години.

Гувернерот на НБМ анализирајќи ги податоците од институцијата која ја раководи знае што не' чека па затоа честопати по малку срамежливо укажува на опасностите кои ни претстојат во економијата. Пред дваесетина дена предупреди за опасноста по државниот буџет доколку се продолжи со зголемено ниво на дефицитот. Пред некој ден, според медиумите, изјави дека Македонија живее од парите кои ги трансферира македонската дијаспора, односно нашите иселеници. Не знам дали тоа беше додворување на иселениците или пак, да бидам малку ироничен, порака до младите да ја напуштат земјата и со пари од странство да и' помогнат на државата.

Пред да се проанализираат показателите за економската состојба во државава кои ги презентира Народната банка и други државни институции би кажал дека се согласувам со мислењето искажано од владини претставници дека резултатите во економијата не доаѓаат веднаш. Некогаш е потребно една две или три години како што често милуваат да кажат од Владата. Но, тие имаа на располагање седум години. Седум години се доволен период да се заокружи еден концепт од кого ќе се видат резултатите. Тука е и главниот проблем и на Владата и на Македонија - нивниот концепт досега не даде позитивен резултат.

(Авторот е поранешен пратеник)

Наш став



Објавувањето колумни и мислења од надворешни автори е одраз на намерата на „Утрински весник“ да биде влијателен глас на заедницата. Но, напоменуваме дека не се согласуваме секогаш со ставовите што ги изнесуваат нашите колумнисти, особено кога станува збор за лични дисквалификации, етикетирања без основа и извртување на контексти со цел да се наштети на други личности од која било сфера. „Утрински“ се оградува од таквиот речник и конотации и ги смета за непримерни во јавната комуникација.