Број 3405  среда, 13 октомври 2010
прва страница Архива контакт редакција маркетинг претплата
Втора страница
На прво место
Политика
Македонија
Економија
Хроника
Едиторијал
Мислења
Писма
Свет
Култура
Спорт
Скопје
Забава
Некролог
Хороскоп
Што прават денеска
Фељтон
Вести








Site Meter
Мислења

Мислења

Лелек

Драган Поповски

„Чувај ме Господе од српското јунаштво и од хрватската култура“, рече Крлежа. Јас би додал „и од македонското лелекање“!

„Чувај ме Господе од српското јунаштво и од хрватската култура“, рече во една пригода Крлежа. Јас би додал „и од македонското лелекање“.

„Пискотници се слушаат од Галичник до Река...“ се' уште ни ѕвонат во ушите стиховите на Прличев, веќе сто и педесет години. И тоа со акцент на „пискотниците“, а помалку на литературното значење на поемата на големиот преродбеник. Во наметнатата меморија доминира плачот на беспомошниот македонски селанец згазен од крволочните качачки банди. Кој, воопшто, ќе размислува за поемата, за структурата на стихот, за уметноста во неа! „Пискотниците“ се тие што остануваат.

„Жална и тегобна ни била нашата судбина низ вековите“. Уште од четиринаесетте илјади ослепени на Самоил. Тажно! Но, п��мислиле ли оние што ги оплакуваат дека тоа е она што го носат војните. (Белким не мислат дека и Самоил го освојувал Балканот со песни и игри). Па, потоа дошло петстотинигодишното турско ропство. Палежи, убиства, силувања, данок во крв. Тажно! Но, никаде не сум сретнал ништо друго што би требало да остане во меморијата освен злото и плачот. Белким не сме плачеле цело време, петстотини години, сепак, се многу, би било премногу мазохистички. Се дружеле ли тие луѓе понекогаш, си помагале ли во неволја, си ги мешале ли културите. (Цела Далмација е горда на трагите од ренесансата што ги оставиле млетачките владетели. Никој таму не спомнува за тешкиот живот под туѓата власт. Го паметат само она доброто што останало и се гордеат со тоа како дел од својата култура). Па, имале ли тие „клети Турци“ и некој писател, сликар, музичар, математичар, архитект кој, исто така, можеби оставил некоја трага во развојот и на нашата култура? Немало! А, и да имало, се заборавило. Во меморијата останале само плачот и лелекот.

Слушајќи го говорот на претседателот на годишнината на АСНОМ, го забележав повторно овој наш синдром на лелекање над клетата судбина. Говорејќи за Ченто, првиот претседател на АСНОМ, акцентот го стави на неговата зла судбина, како подоцна, прогонуван од властите, трагично умрел. Тажно! Но, не слушнав ништо повеќе од тоа. Напишал ли Ченто нешто, организирал ли нешто, како воопшто дејствувал, колкава е неговата лична трага во нашите животи? Ништо! Па, не бил белким само претседател туку-така и ништо повеќе од тоа. Но, и да бил, не е важно, важно е дека страдал. Плач!

И, размислувам, за хероите од НОБ ми останало во сеќавање само тоа дека биле херои и оти по долго мачење биле фрлани низ прозорец. Тажно! Но, не останало ништо за нивните херојства, се бореле ли, фрлале ли бомби, имаат ли нешто напишано. Ништо! Останал да се памети само нивниот маченички крај. Или, вечното прашање: „Кој го уби Рацин“, што најчесто го поставуваат оние што не прочитале ниту еден негов стих. (Стиховите се здодевна категорија; Ај’ да ни биде тажно, да позборуваме за неговиот трагичен крај!)

Да погледнеме малку во современието. Ни се полни душата слушајќи ги сочувствата од секоја страна за неправдата со која се соочуваме со соседна Грција. И тоа како да ни е доволно, се топиме во сожалувањето. И, место да бараме решение за проблемот - гордо плачеме. Клета судбина!

И, да се вратам повторно на Крлежа. Додека Србите секогаш живееле опиени со своето „небесно“ јунаштво дури и во поразите, а Хрватите се гордееле со нивната „тисучљетна“ култура, која и не била секогаш само нивна, нам, и по сите вековни јуначки борби за самобитност, и по сите вековни длабоки траги што сме ги оставиле во светската култура и писменост, ни останува само лелекот како единствено сеќавање. Е, ова е навистина веќе тажно! Факт е дека не сме биле миленичиња на судбината, но секојдневното навраќање на тоа не ни помага во животот. Напротив, се исполнуваме со горчина. Не успеваме, онака натажени, да се израдуваме веќе и на најмали работи. Понекогаш помислувам дека тоа веќе претставува своевиден синдром.

П.С. Пред извесно време на некоја од телевизиите фатив еден филм. Станува збор за тема за холокаустот од Втората светска војна, за страдањата на едно дете и негов повозрасен роднина поминати низ нацистичките логори. На нивната разделба си ветија никогаш да не ги заборават грозотиите што ги поминаа заедно. При нивната средба, многу години подоцна, согледувајќи го кошмарот што го обележале целиот живот на малото детенце, повозрасниот промрморе: „Погрешив што ти реков ’запомни‘; требаше да ти речам ’живеј“!

(Авторот е карикатурист)


#
Статијата е прочитана 889 пати.

Испрати коментар

Од: slovo
Датум: 13.10.2010 13:19:21
Ubav humoren stav kon nashata stradalna istorija. No, lichno mislam deka pogreshno go tolkuvate makedonskiot lelek... Sepak da, i jas mislam deka treba malku posmireno da gi gledame rabotite. Barem na onie na koi im e vazhna vistinata -potochno site onie istoriski i nacionalni fakti koi i denes gi zhiveeme da pochnemeda gi gledame pohrabro, nezaslepeni od pregolemata bolka koja ja chuvstvuvame. Ako sme narod na srceto da poochneme toa da go poimame so razumot.
Од: viki
Датум: 13.10.2010 13:35:17
mislam deka krleza rekol:cuvaj me gospode od srpskog junastva i hrvatskog gospodstva,sto ja ima istata smisla,a nasoto lelekanje za se bez da se sami borime za podobro,e posebna prikazna
Од: Феличита
Датум: 13.10.2010 14:54:13
Прекрасно!Конечно еден реален и паметен човек! А,како само пластично ги опиша Феликс и другарите!
Од: Lidija
Датум: 13.10.2010 17:00:11
Прекрасен текст (без политика, а сепак за реалноста, нашиот национален карактер, нашите гени развивани низ вековите). Дали може да смениме нешто ?
Од: ФЕЛИКС
Датум: 13.10.2010 19:30:21
Мој драг Феличита треба да знаеш да лелека оној кој нее на власт а секидневно приса��ува да ја освои.Па така имаме лелек за неприфаќањето ерга омнес,па лелек на застој на реформите а притоа бело те гледаат кога ги прашуваш каква им е идејата за решавање.Со лелек го почнавте патувачкото востание, набројавте еден куп проблеми ама без ваша финална завршница.Инаку и јас би лелекал некој да ме суреди четири пати токму од оваа власт.
Од: ODNADVOR
Датум: 13.10.2010 19:30:36
Ne , nemozeme nisto da smenime, zatoa sto , nie go NEGUVME LELEKOT, zaedno so"darbata" za naseto nacionalno samounistuvacko obelazeje.Bravo! Tekstot e prekrasen, no neprimenliv za "naseto podnebje".
Од: deli
Датум: 13.10.2010 20:18:13
Prekrasno! Humoristično! Veselo! Vistinsko! Super! Sakam da kažam 3 raboti: 1. stalno čitam, kako mak. narod stradal niz vekovi - no da se pogleda vo istorija na drugite narodi, i tie se žalat, deka stradale pod tvrda čizma, ne se Makedoncite vo svetot vonredni!!(iako bi sakale). 2. Mili avtore, sem Racina i drugi citacii itn, zaboravivte ušte Makedonska humoreska: "samo se karame, samo se tepame..." taka nekako, i jas ne go znam toa točno, kako i Racina (iako čustvuvam od vreme na vreme "T´ga za jug..") .3.Iako ne sum od MK, ja sakam, kako i nejzinite žiteli (ne baš site, tie nekolku, što gi poznavam). Golem pozdrav :-)

Најди! во Утрински
Мислења
Музика за увото на премиерот






Analysts critical of Hungary's extra taxes
New Dutch government to take tough stance on Serbian accession
EU and US have 'converging' views on Kosovo and Serbia