Куќните совети имаат уште два месеца за да најдат управители

Многу станари не знаат дека треба да се регистрираат во Заедница на сопственици

Снежана Калабакова


Станарите што живеат во станбени згради тешко ги решаваат многубројните проблеми од колективното домување. Тешко се собираат пари за да се плати чистачката што ги чисти скалите, а уште потешко се плаќаат трошоците за одржување на лифтот, за дефектите на заедничките инсталации и уреди, за струја во потстаниците... Во голем број згради воопшто не функционираат куќните совети, а многу станари и не знаат дека со Законот за домување, согласно со член 134, имаат рок до 5 август годинава да определат управители или да формираат заедница на сопственици.

Законот предвидува обврска за станарите од станбените згради со најмалку осум стана да си определат лиценциран управител, правно лице со најмалку петмина вработени, кој ќе ги решава сите нивни проблеми врзани за колективното домување, а ќе ги обезбедува и нивните имоти. Управителот ќе располага и со средствата што ќе ги уплаќаат станарите за одржувањето на објектот. Во сите европски метрополи за станбените згради, па дури и за нивните паркинзи, се грижат професионални фирми. Но, нискиот стандард е причина за незаинтересираноста на граѓаните да ги следат ваквите европски примери, ама и да го испочитувааат законот. Иако останува многу малку време, досега малку куќни совети се регистрирале во Централниот регистер. Голем дел од станарите се неинформирани, а на многумина законот им носи дополнителен трошок. Сепак, за неговото непочитување се предвидени казни во висина од 50.000 до 200.000 денари. Но, и за тоа многу станари не знаат. До нив не се стигнати никакви објаснувања од општините што и како натаму, ниту, пак, од Министерството за транспорт и врски.

„Имаше некакви најави дека Министерството за транспорт и врски ќе подготви брошури и ќе организира средби со граѓаните на кои ќе ги информира за новиот Закон за домување. Но, досега нема ништо од тоа. Можеби затоа, според некои информации, во централниот регистар се евидентирани само 47 куќни совети“, вели Татјана Тасевска, дипломиран правник во Советодавното биро на Организацијата на потрошувачите на Македонија.

Меѓутоа, од Министерството за транспорт објаснуваат дека организирале и одржале неколку прес-конференции, јавни дебати и стручни расправи, се' во насока на информирање околу последните измени на Законот за домување, а граѓаните ги информирале преку печатените медиуми со објавување соопштение.

Тасевска смета дека и покрај сите напори, законот многу тешко функционира, бидејќи на станарите им создава дополнителни трошоци. Тие треба да ангажираат фирма или да регистрираат заедница на станари, што отвора многу прашања што дополнително треба да се решаваат, како, на пример, треба ли заедницата да прави завршна сметка, да плаќа даноци, такси... Според Тасевска, треба точно да се знае што смее правното лице, а што не смее.

Со Законот за домување општините имаат обврска да донесат годишна програма за домување и треба да вработат инспектор што ќе врши надзор во работата на фирмите и на заедниците на сопственици. Тој ќе одговара пред овластен државен инспектор.