Ќе се лекуваат само оние што имаат пари

Здравствените пакети што ги најави министерот Бујар Османи ќе им пресудуваат на пациентите

Јасмина Јовановска


Со новите пакети за здравство што ги предлага Владата ќе се лекуваат само оние со подлабок џеб. На другите здравството ќе им биде достапно само во ургентни ситуации. Вака предупредуваат здравствените работници и стручњаци по обелоденувањето на двата модела на финансирање на здравството. Едниот модел е да се реформира постојниот здравствен пакет со воведување дополнително здравствено осигурување, а другиот е да се воведат три нови пакети според тоа колку ќе се плати здравствен придонес.

Со зголемувањето на средствата што ќе мора да се издвојуваат за здравствените пакети ќе се зголеми јазот меѓу болните и тие ќе пресудуваат кој ќе се лекува. Пациентите што ќе имаат пари ќе се лекуваат, а на болните што немаат пари Господ нека им е на помош.

„Не може да се зема од болните, а на друга страна државата да се расфрла со пари за други помалку приоритетни работи од здравството“, потенцираат добрите познавачи на здравствените прилики, кои сакаат да останат анонимни поради можни реперкусии.

Оние што, сепак, проговорија во јавноста сметаат дека е недозволиво да се земе од пациентите за да се пополни дупката во здравствената каса.

„Намалувањето на здравствениот придонес беше проследено со ветување од Министерството за финансии дека ќе ја надополни дупката во Фондот за здравство. Во практиката тоа не се случува. Сега, Министерството јавно призна дека здравството се соочува со годишен недостиг од 50 милијарди денари, малку помалку од годишниот буџет на Клинички центар. Тоа е алармантен податок. Во здравството, на крај, некој мора да ја плати сметката. Во овој случај се разбира дека тоа ќе бидат граѓаните“, укажува Владимир Лазаревик, стручњак по јавно здравство и поранешен заменик-министер за здравство, кој смета дека на овој начин се води лоша здравствена политика каде што одговорноста за носење клучни одлуки од Министерството се префрла на граѓаните.

Тој ги советува Фондот и Министерството да се насочат кон формирање единствен предлог, а тоа е реформирање на постојниот пакет. „Моделот што треба да се избере е само еден единствен пакет на здравствени услуги за сите, да се извадат дел од животно незагрозувачките услуги што се во состав од сегашниот пакет, и со тоа да се отвори можност за дополнително осигурување“, смета Лазаревик. За него вториот модел е погрешен и ќе направи целосен хаос во системот на здравствено осигурување. „Ќе придонесе да се направи уште поголем јаз меѓу различните социјални слоеви население, поточно оние што имаат можност да платат повеќе, како и оние што немаат такви финансиски можности“, предупреди Лазаревик.

И за заштитникот на правата на пациентите, д-р Весна Велиќ-Стефановска, моделите се насочени кон дополнување на здравствената каса, а не кон подобрување на здравствените услуги. „Дефицитот во касата е системски проблем и тој не може да се решава со вакви модели, кои се со краткорочно дејство. Што ако слична ситуација се повтори за неколку години, дали и тогаш зголемените трошоци во здравствената каса ќе ги покриваат пациентите“, прашува претседателката на Здружението за правата на пациентите. Со пакетите, додава Стефановска, она што сега го добиваме и она што не го добиваме ќе мора да го плаќаме. И Стефановска смета дека н��вите модели ќе ја зголемат разликата меѓу оние што можат и оние што нема да можат да плаќаат за лекување. „Болните се плашат дали ќе имаат пари за лекување“, ги пренесува Стефановска реакциите што пристигнуваат во здружението.

Ставот на матичните лекари-концесионери е дека прво треба да се види како сега се троши здравствениот денар, а потоа да се оди на нови модели на финансирање што, секако, ќе удрат по џебот на пациентите.

„Нема да се крати постојниот пакет здравствени услуги и новите модели на финансирање не се за да се пополни дупката во здравството“, тврди министерот за здравство, Бујар Османи, кој ги обвини новинарите за погрешно пренесени тези од презентацијата, иако тоа беа и негови тези. „На Фондот му требаат свежи пари за да се покријат зголемените 10 отсто расходи секоја година“, рече на завчерашната презентацијата министерот Османи. А, вчера тој дополни дека трите милијарди денари и сега се покриваат од буџетот на државата. На прашањето, ако државата го покрива дефицитот, зошто сега топката се префрла на пациентите, министерот Османи одговори дека и парите во буџетот на државата се пари од осигурениците.

Министерот, сепак, вети дека ако понудените модели не се прифатат нема да им будат наметнати на граѓаните, туку ќе им се понудат нови решенија. „Ние барем имавме храброст да понудиме нови модели. Овие решенија се за идните генерации и за решавање на дефицитот на долгорочни патеки, а не само гаснење пожари“, рече министерот Османи, кој додаде дека ако сега не се најдат пари за зголемените трошоци од 10 отсто, тие за десет години ќе бидат поголеми 100 отсто.

Модели пресликани од Хрватска

Предложените моделите на финансирање на здравство се слични на оние во Хрватска и во Словенија, за кои Османи вели дека имаат 20-годишно искуство. Но, според Стефановска, во Хрватска веќе се напушта приватното осигурување, а дополнителното здравствено осигурување се бара да го плаќаат работодавците. Во Хрватска уште со дополнителното здравствено осигурување осигуреникот плаќа за да ги прескокне листите на чекање, а со ова осигурување болниот може да се лекува и во дополнителното време на лекарот. Кај нас се предлага дополнителното осигурување да ја плати само партиципацијата што сега се плаќа за здравствените услуги.