Претходен број

Eкспертите и' порачаа на Маковеј: Македонија не е Романија

Кој ќе ја врши контролата на МВР во прислушувањето, прашуваат познавачите на кривично право

Гордана Дувњак

Експертите и' порачаа на Моника Маковеј, владината советничка за корупција, да не заборава дека со либерализацијата на прислушувањето и' прави лоша услуга на Македонија, бидејќи нашата земја има сериозни проблеми во контрола на МВР. Дел од експертите вчера го искористија присуството на поранешната романската министерка за правда на дебатата за заштитата на човековите права во Законот за кривична постапка, каде што присуствуваше како воведничар, за директно соочување со неа околу новите законски решенија за прислушување.

Но, вчерашната средба не само што не ги разјасни работите, туку внесе уште поголем јаз меѓу домашните експерти и странската советничка, но и нова забуна. Повод беше тврдењето на Маковеј дека новите решенија во делот на прислушувањето се мотивирани од препораките на ЕУ и се содржани во осумте репери што и' се зададени на Македонија за добивање датум за преговори.

Јавната дебата за прислушувањето, која деновиве се вжешти по стапувањето во сила на законските решенија за специјалните истражни мерки кои беа донесени во скратена собраниска процедура и без мислење на експертите, дополнително ја разгоре и последната изјава на министерката за внатрешни работи Гордана Јанкуловска. Нејзината реакција на се' погласните критики на новите решенија, кои доаѓаат од науката и од граѓанскиот сектор, беше оквалификувана како скандалозна и со намера да ги заплаши сите оние што мислат поинаку.

Професорот по кривична постапка од Правниот факултет во Скопје Гордан Калајџиев изрази жалење што експертите немале шанса да се произнесат за новите решенија, туку биле ставени пред свршен чин. Тој и' честиташе на Маковеј што успеала да ги наметне своите ставови во Владата.

„Не треба да се заборави дека ова е Македонија, каде што имаме сериозни проблеми со контролата на МВР. Со години беше забрането прислушување, а Петтата управа работеше под полна пареа. Довербата кон МВР е многу ниска од многу причини, за што говорат и многубројните меѓународни извештаи“, рече Калајџиев. Тој потенцираше дека давањето поголеми овластувања на МВР во делот на примената на специјалните истражни мерки е крајно опасно, затоа што никој не може да контролира колку долго траело прислушувањето и ��а каква цел.

За разумен баланс во ефикасната борба против криминалот и корупцијата и човековите права и слободи се заложи и поранешната европска судијка Маргарита Цаца - Николовска. Таа рече дека никој не е против прислушувањето, но тоа мора да се спроведе во јасна процедура и тогаш кога постои основано сомневање за нешто. „Кај нас не се проблем законските решенија, туку практиката, како и можните злоупотреби“, потенцира Николовска.

За романската експертка е чудно тоа што во Македонија постои недоверба во институциите што треба да ги спроведат законите. Таа вели дека токму тие треба да бидат гарантот дека прислушувањето ќе се спроведе според закон.

„Доколку има корупција, не можеме да зборуваме за човекови права и слободи. Корупцијата не смее да остане надвор од правниот систем и мора да се бараат ефикасни начини за справување со неа“, вели Маковеј. Таа го наведе примерот со поранешен романски министер за земјоделство, кој токму со помош на прислушување бил фатен како телефонски се договора околу поткуп со колбаси, алкохол и 16.000 евра со еден сопственик на фирма, кому требало да му се обезбеди зделка во милионски износи.

Првиот човек на „Транспарентност - Македонија“ Сашо Ордановски вчера ја оцени изјавата на министерката за внатрешни работи како „политичка со која таа се пресметува со експертите и граѓанскиот сектор“.

„Тоа е типична изјава за политичар, кој мисли дека ќе владее 100 години. Но, не гледам дека министерката одговори зошто откако е таа на власт е толку многу зголемен бројот на прислушувања“, нагласи Ордановски. Тој ја предупреди министерката Јанкулоска дека голем дел од работите што ги спроведе како министер немаат застарување од кривично гонење, бидејќи се работи за засегање во суштината на човековите права и слободи.

Ордановски и' упати јавна порака на Маковеј да не заборава дека „Македонија не е Романија“. Тој смета дека таа и' прави лоша услуга на Владата со воведување недемократски решенија во сферата на прислушувањето.