Квазиновинарство не' води кон дното

Oдредени водители и новинари демонстрираат простотилак и невкус

Оливера Војновска

Амбасадори – овци. Американците како терористи. Европа како курва. Новинари посочени за линч... Ова се пораките што можат да се слушнат од квазиновинарите и водителите на национални телевизии, кои пропагираат досега невидено количество простотилак, невкус и омраза.

Примитивно, бедно и тажно изгледа новинарската фела поделена на „патриоти“ и „предавници“, на „подобни“ и „неподобни“, на „ваши“ и „ваши“, исто онака како што партиите се делат меѓу себе. Како да постои видлива тенденција на истиот начин да се раздели се' во државата и од корен да се измести целиот систем на вредности.

Според оцените на експертите, новинарството го допре дното. Прилично дискутабилно е кој и зошто ги форсира овие луѓе што повикуваат на омраза да креираат јавно мислење, да прават емисии чии редовни гости се премиерот, министрите и експонирани функционери на владејачката партија.

Водителот на Канал 5 телевизија, Миленко Неделковски, изминатиот викенд како учесник во дебата во емисијата „Зебра“ на телевизија Алфа повика на „ликвидација на предавниците“. Неделковски во дебатата јасно кажа дека „кон предавник не може да има друг говор“. На ироничната забелешка на неговата колешка, уредничката „Фокус“ Јадранка Костова: „А зошто не формирате здружение за ликвидација на непријатели“,Неделковски ноншалатно одговори: „Тоа е следно“!

Претседателот на Фондацијата „Балкан без граници“, на АТВ телевизија во наплив на величање на владејачката партија ќе каже „во оваа наша држава на лавови, имаме
една овца увезена од странство, Ерван Фуере, кој на нашите лавови им соли памет да го сменат името на државата“.

Можно ли е со невидена леснотија да се упатуваат погрдни зборови кон дипломатите и повици на отстрел на новинари и тоа така да поминува без никаква реакција од надлежните институции во државата?

Професорката Весна Шопар е изненадена поради ваквиот говор на омраза и напоменува дека такво нешто во медиумите немало ниту за време на конфликтот во 2001 година. „Во анализите што тогаш ги правевме во медиумите немаше јасни елементи што упатуваат на говор на омразата. Ова е навистина премногу загрижувачки. На отворениот повик за линч мора да реагираат Советот за радиодифузија и Здружението на новинари, независно дали е нивни член или не. Неделковски се претставува преку определен медиум, има своја емисија на телевизија“, вели Шопар.

За претседателот на Здружението на новинари, Роберт Поповски, страшно е што се поттикнува атмосфера на линч кон неистомилсениците.

„Поделбата веќе излегува од рамките на патриоти предавници и оди во насока на луѓе што треба да бидат или да не бидат ликвидирани. Тоа е опасно за едно општество и не смее да се дозволи да оди натаму. Целата медиумска заедница треба да се обедини и да ги демаскира ваквите личности. Но, мерки против ваквиот говор на омраза треба да преземат и сите надлежни институции. Повиците за ликвидација воопшто не се наивни. Се' поголем број луѓе себеси се самопрогласуваат за заштитници на некоја повисока цел. Јавното обвинителство треба да провери како се планира да се изведе таа ликвидација“, вели Поповски.

Меѓутоа, Јавното обвинителство молчи. Од Кабинетот на државниот обвинител, Љупчо Шврговски, вчера не' упатија кај скопскиот јавен обвинител Марко Зврлевски. Оттаму, најпрво ни рекоа дека Зврлевски е зафатен, а потоа инсистираа на процедура и побараа прашањето да им се испрати по факс.

Претседателот на Советот за радиодифузија, Зоран Стефаноски, ни рече дека Програмскиот сектор го анализирал материјалот и подготвувал информација. Стефаноски најави дека Советот денеска ќе расправа за тоа и доколку има пречекорување на Законот, ќе изрече казни. Тој вели дека во случај на недолично однесување, се санкционираат и новинарот и телевизијата каде што настапувал. Притоа, појаснува дека кога станува збор за новинар-гостин на друга телевизија, (како што Неделковски гостуваше на Алфа телевизија), тогаш водителот треба да се огради од несоодветните изјави на учениците во емисијата.

Јасминка Миронски од Високата школа за новинарство на МИМ вели дека каков било повик на линч е непримерен и опасен. „Слободата на изразување не смее да се стави во стеги, но како новинари, во принцип, треба многу да внимаваме какви зборови користиме. Новинарите имаат одговорност и треба да внимаваат за последиците од кажаното, кои може да бидат опасни“, вели таа, потсетувајќи на старата поговорка „јазикот коски нема, коски крши“. Миронски која од 1991 е дописник на Франс прес, а работела и за повеќе странски медиумски куќи, додава дека секоја информација мора прецизно да се пренесе во јавноста. Притоа нагласува дека за какви било манипулации мора да се понесе одговорност.

Според неа, новинарството, генерално, во светот е во криза. „Со појавата на новите технологии тоа се бори како да опстане натаму. Има впечаток дека луѓето, главно, се во трка по кариера и ретко некој работи во име на вистината“, со жалење констатира Миронски.

Комуникологот Петар Арсовски вели дека однесувањето на Неделковски е апсолутно неприфатливо и под нивото на општата култура на комуникација.

Тој сака да верува дека нашата јавност не го поврзува Неделковски со новинарството. „Тој не е новинар и нема габарит да влијае врз јавноста. Неговата емисија нема гледаност и тој со ваквите настапи уште повеќе си го урива кредибилитетот“, смета Арсовски.

Во оваа политичко-полициска пресметка меѓу медиумите скандалозно беше кога водителот Миленко Неделковски во петокот во неговото шоу објави тонска снимка од прислушуван разговор меѓу газдата на А1 телевизија, Велија Рамковски, и главниот уредник на „Шпиц“, Бранко Героски, како доказ дека Рамковски поседува електронски и печатени медиуми. Прашање за скандал е кој ги направил овие снимки и по чиј налог. Како се нашле кај Неделковски и со каква цел. Колку новинари и сопственици на медиуми се прислушувани и уште колку вакви снимки има „мозокот“ на операцијата? (О.В.)